Βασική Θέση: Η Δημοκρατία απελευθερώνει, ενεργοποιεί και αξιοποιεί όλο το ανθρώπινο δυναμικό, γι’ αυτό και η μοναδική πρόοδος. Ο Επιτάφιος του Περικλή, κορυφαίο κείμενο της ανθρωπότητας για τη Δημοκρατία, εκφωνήθηκε για τους νεκρούς του πρώτου έτους του Πελοποννησιακού Πολέμου.
Ο Περικλής, θέλοντας να εξάρει τη σημασία της θυσίας τους για την Αθήνα, βρίσκει αφορμή να υμνήσει το πολίτευμα με το οποίο η Αθήνα μεγαλούργησε και που οι προκείμενοι Αθηναίοι νεκροί αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν γι’ αυτό το μεγαλείο της πατρίδος τους, που βάση είχε το Δημοκρατικό Πολίτευμα.
Παρενθετικά: Ο κορυφαίος πρόεδρος των τελευταίων χρόνων των Ηνωμένων Πολιτειών, Μπαράκ Ομπάμα, στον τελευταίο λόγο της λαμπρής του θητείας ήρθε να τον εκφωνήσει, για όλη την ανθρωπότητα, στην Αθήνα, την γενέτειρα της Δημοκρατίας. Τόνισε με έμφαση, σαν ο Περικλής της εποχής μας, για να τον ακούσει όλη η ανθρωπότητα, πως η πρόοδος της Αμερικής και όλων των προηγμένων εθνών οφείλεται στο Δημοκρατικό πολίτευμα που απελευθερώνει και αξιοποιεί το ανθρώπινο δυναμικό μιας κοινωνίας. Ο λόγος του χαρακτηρίστηκε σαν ο Επιτάφιος του Περικλή στον 21ο αιώνα.
Ξεκινώντας, λοιπόν, ο Περικλής, τον έπαινο της πολιτείας αναφέρει:
1. Το πολίτευμα που έχουμε «χρώμεθα γαρ πολιτεία» είναι παράδειγμα για τους άλλους. Ονομάζεται δε δημοκρατία διότι δεν στηρίζεται στους ολίγους (στην ολιγαρχία δηλαδή) αλλά στην πλειοψηφία (δηλαδή στο λαό που αποκαλούνταν Δήμος (όνομα μεν δια το μη ες ολίγους, αλλ’ ες πλείοναν οικείν Δημοκρατία κέκληται).
Παρενθετικά και πάλι: Το 2003 ο παλιός Προέδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας, Ζισκάρ ντ’ Εστέν, γνώστης του πολιτισμού μας και Φιλέλληνας, Προέδρος της Επιτροπής κατάρτισης του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, επρότεινε να μπει ως προμετωπίδα του Ευρωπαϊκού Συντάγματος ο ανωτέρω ορισμός της Δημοκρατίας από τον Επιτάφιο του Περικλή!
Αυτό έγινε αφορμή να ξεκινήσει το Πνευματικό Συμπόσιο «Μαθήματα Κλασσικής Παιδείας» που το παρακολουθούν αδιάλειπτα πολλοί Σερραίοι κάθε εβδομάδα εδώ και 15 χρόνια! Βλέπουμε δηλαδή ότι, έκτος από την παγκόσμια διανόηση, που θεωρεί θεμέλιο της ανθρώπινης σκέψης τον Ελληνικό Πολιτισμό, και κορυφαίοι ηγέτες προηγμένων χωρών, από τα παλιά ως τις μέρες μας, τιμούν και στηρίζονται στις αρχές του Ελληνικού Πολιτισμού ο σεβασμός των οποίων δημιουργεί μοναδική πρόοδο στις κοινωνίες μας από τα αρχαία χρόνια ως τις μέρες μας.
2. Απέναντι στους νόμους, πέρα από την ιδιαιτερότητα του καθ’ ενός, είναι όλοι ίσοι, όσον αφορά όμως την αξιοσύνη, δεν υπάρχει ισοπεδωτική ισότητα, αλλά αναγνωρίζεται ο καθένας στο μέτρο που πετυχαίνει (ευδοκιμεί) σε κάτι.
Δεν προκρίνεται κανείς στα κοινά από την τάξη στην οποία ανήκει (από μέρους) αλλά από τις ικανότητες 1. του (απ’ αρετής). Ο Πλάτωνας στο Μενεξένο αναφέρει ότι δεν προτιμάται κανείς από τα πλούτη του ούτε από το όνομα της οικογενείας του και ούτε αποκλείεται κανείς αν είναι φτωχός ή άσημος. Αλλά έχει την δύναμη και την εξουσία αυτός τον οποίον οι πολίτες θεωρούν ικανό και δίκαιο.
2. Η διαχείριση των κοινών χαρακτηρίζεται από ελευθερία, ενώ στις καθημερινές ιδιωτικές συνήθειες, δεν ενοχλούμαστε, λέει ο Περικλής, εάν κάνει κάτι κάποιος όπως του αρέσει, και ούτε οργιζόμαστε, εάν κάτι δεν μας αρέσει (ανεκτικότητα στην προσωπική ζωή ) αρκεί να μην αδικεί.
3. Με σεβασμό στην ιδιαιτερότητα του καθενός, στα κοινά υπακούμε στους νόμους από εσωτερικό σεβασμό και όχι από φόβο! Και μάλιστα μεγάλο κύρος έχουν οι νόμοι που είναι για να προστατεύουν τους αδυνάτους από την αδικία (!) και ο σεβασμός στις άγραφες ηθικές αρχές (πχ Αντιγόνη).
(Έπεται συνέχεια)
*Ο Ζήσης Μητλιάγκας είναι Φιλόλογος, πρώην δήμαρχος Σερρών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.