Στα σημειώματα που ακολουθούν, θα προσπαθήσουμε να δώσουμε απαντήσεις στις αιτιάσεις της γειτονικής ΠΓΔΜ σχετικά με την ύπαρξη ή όχι "Μακεδονικού" έθνους και "Μακεδονικής" γλώσσας. Θέματα που συμπεριλαμβάνονται από ελληνικής πλευράς στο "πακέτο" των διαπραγματεύσεων με τα Σκόπια για την επίλυση της εκκρεμότητας περί το όνομα της γειτονικής χώρας.
Αναφερόμαστε σήμερα στις αιτιάσεις περί "Μακεδονικού" έθνους και θα ακολουθήσει ανάλογο δημοσίευμα αναφορικά με τη "Μακεδονική" γλώσσα.
Δεν είναι δυνατό να αναγνωριστεί ύπαρξη "Μακεδονικού" έθνους 13 αιώνων, όπως ισχυρίζονται οι Σκοπιανοί, γιατί ποτέ, και καμία πηγή, ούτε στη βυζαντινή εποχή, ούτε στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, δεν μνημονεύει ύπαρξη μακεδονικού έθνους.
Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Βασίλειος ο Β΄, ονομάσθηκε από την ιστορία Βουλγαροκτόνος και όχι Μακεδονοκτόνος, ενώ οι διάφοροι περιηγητές του 17ου - 18ου ;αιώνα, καθώς και οι ξένοι και Έλληνες πρόξενοι στις εκθέσεις τους, μνημονεύουν Βούλγαρους και Σλάβους, ποτέ όμως "Μακεδόνες" όταν αναφέρονται σε Σλάβους που κατοικούν στη Μακεδονία.
Στα τέλη του 19ου αιώνα και κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, γίνεται μνεία Μακεδόνων, αλλά υπό την έννοια ότι πρόκειται περί Βουλγάρων ή περί Ελλήνων της Μακεδονίας. Η σύγκρουση που σημειώθηκε κατά την εποχή του Μακεδονικού Αγώνα, μεταξύ των διαφόρων σλαβικών οργανώσεων, δηλαδή των Βερχοβιστών, που κατευθύνονταν από την κυβέρνηση της Σόφιας και επιζητούσαν την ενσωμάτωση της Μακεδονίας στη Βουλγαρία και της "Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργανώσεως" (ΕΜΕΟ) που κήρυσσε τη δημιουργία αυτόνομης Μακεδονικής ηγεμονίας, δεν ήταν σύγκρουση Βουλγάρων και Μακεδόνων, αλλά ενωσιτών και αυτονομιστών. Κάτι δηλαδή ανάλογο με τη διένεξη υποστηρικτών της ενώσεως και αυτονομίας ή ανεξαρτησίας που παρατηρήθηκε κατά τον Κρητικό και Κυπριακό αγώνα, αντίστοιχα.
Όσον αφορά τις εξελίξεις στη μεταπολεμική Γιουγκοσλαβία, είναι δυνατό να γίνει δεκτό ότι κάτω από τις γνωστές κοινωνικο-πολιτικές συνθήκες μιας 75ετίας, κατασκευάσθηκε στην τότε νότια Γιουγκοσλαβία μια νέα εθνότητα, η οποία όμως, κακώς αποκλήθηκε "μακεδονική". Η δημιουργία μιας εθνότητας, είναι θέμα εσωτερικό και αφορά την εθνικο-πολιτική δομή μιας γειτονικής χώρας. Η οικειοποίηση όμως από ένα σλαβικό έθνος ενός αρχαίου ελληνικού ονόματος, που μάλιστα χρησιμοποιείται στην Ελλάδα ως γεωγραφικός όρος, είναι επιστημονικά αστήρικτη. Είναι επίσης και πολιτικά απαράδεκτη, γιατί μέσω της οικειοποίησης του γεωγραφικού όρου γίνεται προσπάθεια οικειοποίησης και σημαντικού τμήματος της ελληνικής πολιτικής και πνευματικής κληρονομιάς στο χώρο της Μακεδονίας.
Όποιος ασχολείται με τη Μακεδονία, πρέπει να συγκρατήσει ένα πολύ σημαντικό στοιχείο. Και αυτό είναι το αδιαμφισβήτητο ιστορικό γεγονός ότι ο χώρος της σημερινής ΠΓΔΜ, εκτός από μία στενή λωρίδα μερικών δεκάδων χιλιομέτρων πέρα από τα ελληνικά σύνορα, δεν υπήρξε τμήμα της Αρχαίας Μακεδονίας, και κατά συνέπεια δεν έχει ιστορικούς τίτλους να σφετερίζεται τον όρο Μακεδονία.
Πλησιέστερα προς την ιστορία, θα ήταν αν ονομάζονταν Δαρδανία. Στην περίοδο όμως της Τουρκοκρατίας επικράτησε να θεωρούνται ως μακεδονικά ακόμη και εδάφη ως τον Σκάρδο (Σαρ), δηλαδή βόρεια από τα Σκόπια. Ως τέτοια θεωρούνται και σήμερα, χωρίς όμως να υπάρχει η επιστημονική βάση γιαυτό.
Σήμερα, μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τους Τούρκους το 1912-1913, το νότιο τμήμα αποτελεί την Ελληνική Μακεδονία που κατέχει το 51% του συνόλου του γεωγραφικού χώρου. Γύρω στο 39% ανήκει στη Γιουγκοσλαβία, η οποία από το 1944 οργάνωσε ως ομόσπονδο τμήμα της Ομοσπονδίας με την ονομασία "Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας". Και τέλος, ένα μικρό τμήμα, γύρω στο 10%, βρίσκεται στη Βουλγαρία και αποτελεί το Νομό Μπλαγκόεβγκραντ.
Όμως, Σκοπιανοί συγγραφείς ακολουθούν την τακτική να εμφανίζουν ολόκληρη τη Μακεδονία ως εθνική, ιστορική και γεωγραφική ενότητα, και να αποκαλούν τα τρία τμήματά της "τμήμα Μακεδονίας του Βαρδάρη", τμήμα Αιγαιατικής Μακεδονίας" και "τμήμα της Μακεδονίας του Πιρίν". Οι ονομασίες όμως αυτές είναι απαράδεκτες, γιατί υποκρύπτουν διαθέσεις εδαφικών διεκδικήσεων. Επιπλέον, πρέπει να γίνονται σεβαστά τα εθνικά τοπωνύμια κάθε χώρας, όπως προβλέπουν και οι βασικές αρχές της διεθνούς πρακτικής και ο σεβασμός της εθνικής κυριαρχίας κάθε κράτους-μέλους του ΟΗΕ.
Τσίπρας: "Μακεδονικό έθνος δεν υπήρξε ποτέ...."
Σημειώνεται ότι μόλις πρόσφατα, στις 19 Ιανουαρίου 2018 ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Έθνος, υπογράμμιζε ότι δεν υπήρξε ποτέ "Μακεδονικό" έθνος, λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Μακεδονικό έθνος δεν υπήρξε ποτέ στους αρχαίους χρόνους, όπως δεν υπήρξε και έθνος Αθηναίων ή Σπαρτιατών. Η αρχαία Μακεδονία υπήρξε μια ισχυρή δύναμη του αρχαίου ελληνικού κόσμου που επεκτάθηκε, ειδικά την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, πολύ ευρύτερα από τον σημερινό γεωγραφικό χώρο της Μακεδονίας. Από τον 7ο αιώνα και μετά, σε αυτόν τον χώρο εγκαταστάθηκαν διαδοχικά, πέραν των Ελλήνων, και Σλάβοι, Βούλγαροι, Σέρβοι, Εβραίοι, Οθωμανοί. Σήμερα η ευρύτερη αυτή γεωγραφική περιοχή καταλαμβάνεται από τρία διαφορετικά κράτη. Υπό αυτήν την έννοια, είναι απολύτως ανιστόρητο και παράλογο κάποιοι να ζητούν την αποκλειστικότητα της Μακεδονίας, και μάλιστα με την έννοια του εθνοτικού προσδιορισμού. Δεν είναι παράλογο, όμως, να εμπεριέχεται ο όρος «Μακεδονία» σε μια σύνθετη ονομασία, είτε με γεωγραφικό είτε με χρονικό προσδιορισμό, έναντι όλων, έτσι ώστε να γίνεται απολύτως σαφές ότι κανείς δεν διεκδικεί εδάφη ή ιστορία άλλων λαών».
Στο επόμενο: Περί "Μακεδονικής γλώσσας"
Αναφερόμαστε σήμερα στις αιτιάσεις περί "Μακεδονικού" έθνους και θα ακολουθήσει ανάλογο δημοσίευμα αναφορικά με τη "Μακεδονική" γλώσσα.
Δεν είναι δυνατό να αναγνωριστεί ύπαρξη "Μακεδονικού" έθνους 13 αιώνων, όπως ισχυρίζονται οι Σκοπιανοί, γιατί ποτέ, και καμία πηγή, ούτε στη βυζαντινή εποχή, ούτε στην περίοδο της Τουρκοκρατίας, δεν μνημονεύει ύπαρξη μακεδονικού έθνους.
Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Βασίλειος ο Β΄, ονομάσθηκε από την ιστορία Βουλγαροκτόνος και όχι Μακεδονοκτόνος, ενώ οι διάφοροι περιηγητές του 17ου - 18ου ;αιώνα, καθώς και οι ξένοι και Έλληνες πρόξενοι στις εκθέσεις τους, μνημονεύουν Βούλγαρους και Σλάβους, ποτέ όμως "Μακεδόνες" όταν αναφέρονται σε Σλάβους που κατοικούν στη Μακεδονία.
Στα τέλη του 19ου αιώνα και κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα, γίνεται μνεία Μακεδόνων, αλλά υπό την έννοια ότι πρόκειται περί Βουλγάρων ή περί Ελλήνων της Μακεδονίας. Η σύγκρουση που σημειώθηκε κατά την εποχή του Μακεδονικού Αγώνα, μεταξύ των διαφόρων σλαβικών οργανώσεων, δηλαδή των Βερχοβιστών, που κατευθύνονταν από την κυβέρνηση της Σόφιας και επιζητούσαν την ενσωμάτωση της Μακεδονίας στη Βουλγαρία και της "Εσωτερικής Μακεδονικής Επαναστατικής Οργανώσεως" (ΕΜΕΟ) που κήρυσσε τη δημιουργία αυτόνομης Μακεδονικής ηγεμονίας, δεν ήταν σύγκρουση Βουλγάρων και Μακεδόνων, αλλά ενωσιτών και αυτονομιστών. Κάτι δηλαδή ανάλογο με τη διένεξη υποστηρικτών της ενώσεως και αυτονομίας ή ανεξαρτησίας που παρατηρήθηκε κατά τον Κρητικό και Κυπριακό αγώνα, αντίστοιχα.
Όσον αφορά τις εξελίξεις στη μεταπολεμική Γιουγκοσλαβία, είναι δυνατό να γίνει δεκτό ότι κάτω από τις γνωστές κοινωνικο-πολιτικές συνθήκες μιας 75ετίας, κατασκευάσθηκε στην τότε νότια Γιουγκοσλαβία μια νέα εθνότητα, η οποία όμως, κακώς αποκλήθηκε "μακεδονική". Η δημιουργία μιας εθνότητας, είναι θέμα εσωτερικό και αφορά την εθνικο-πολιτική δομή μιας γειτονικής χώρας. Η οικειοποίηση όμως από ένα σλαβικό έθνος ενός αρχαίου ελληνικού ονόματος, που μάλιστα χρησιμοποιείται στην Ελλάδα ως γεωγραφικός όρος, είναι επιστημονικά αστήρικτη. Είναι επίσης και πολιτικά απαράδεκτη, γιατί μέσω της οικειοποίησης του γεωγραφικού όρου γίνεται προσπάθεια οικειοποίησης και σημαντικού τμήματος της ελληνικής πολιτικής και πνευματικής κληρονομιάς στο χώρο της Μακεδονίας.
Όποιος ασχολείται με τη Μακεδονία, πρέπει να συγκρατήσει ένα πολύ σημαντικό στοιχείο. Και αυτό είναι το αδιαμφισβήτητο ιστορικό γεγονός ότι ο χώρος της σημερινής ΠΓΔΜ, εκτός από μία στενή λωρίδα μερικών δεκάδων χιλιομέτρων πέρα από τα ελληνικά σύνορα, δεν υπήρξε τμήμα της Αρχαίας Μακεδονίας, και κατά συνέπεια δεν έχει ιστορικούς τίτλους να σφετερίζεται τον όρο Μακεδονία.
Πλησιέστερα προς την ιστορία, θα ήταν αν ονομάζονταν Δαρδανία. Στην περίοδο όμως της Τουρκοκρατίας επικράτησε να θεωρούνται ως μακεδονικά ακόμη και εδάφη ως τον Σκάρδο (Σαρ), δηλαδή βόρεια από τα Σκόπια. Ως τέτοια θεωρούνται και σήμερα, χωρίς όμως να υπάρχει η επιστημονική βάση γιαυτό.
Σήμερα, μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας από τους Τούρκους το 1912-1913, το νότιο τμήμα αποτελεί την Ελληνική Μακεδονία που κατέχει το 51% του συνόλου του γεωγραφικού χώρου. Γύρω στο 39% ανήκει στη Γιουγκοσλαβία, η οποία από το 1944 οργάνωσε ως ομόσπονδο τμήμα της Ομοσπονδίας με την ονομασία "Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας". Και τέλος, ένα μικρό τμήμα, γύρω στο 10%, βρίσκεται στη Βουλγαρία και αποτελεί το Νομό Μπλαγκόεβγκραντ.
Όμως, Σκοπιανοί συγγραφείς ακολουθούν την τακτική να εμφανίζουν ολόκληρη τη Μακεδονία ως εθνική, ιστορική και γεωγραφική ενότητα, και να αποκαλούν τα τρία τμήματά της "τμήμα Μακεδονίας του Βαρδάρη", τμήμα Αιγαιατικής Μακεδονίας" και "τμήμα της Μακεδονίας του Πιρίν". Οι ονομασίες όμως αυτές είναι απαράδεκτες, γιατί υποκρύπτουν διαθέσεις εδαφικών διεκδικήσεων. Επιπλέον, πρέπει να γίνονται σεβαστά τα εθνικά τοπωνύμια κάθε χώρας, όπως προβλέπουν και οι βασικές αρχές της διεθνούς πρακτικής και ο σεβασμός της εθνικής κυριαρχίας κάθε κράτους-μέλους του ΟΗΕ.
Τσίπρας: "Μακεδονικό έθνος δεν υπήρξε ποτέ...."
Σημειώνεται ότι μόλις πρόσφατα, στις 19 Ιανουαρίου 2018 ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Έθνος, υπογράμμιζε ότι δεν υπήρξε ποτέ "Μακεδονικό" έθνος, λέγοντας χαρακτηριστικά:
«Μακεδονικό έθνος δεν υπήρξε ποτέ στους αρχαίους χρόνους, όπως δεν υπήρξε και έθνος Αθηναίων ή Σπαρτιατών. Η αρχαία Μακεδονία υπήρξε μια ισχυρή δύναμη του αρχαίου ελληνικού κόσμου που επεκτάθηκε, ειδικά την εποχή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, πολύ ευρύτερα από τον σημερινό γεωγραφικό χώρο της Μακεδονίας. Από τον 7ο αιώνα και μετά, σε αυτόν τον χώρο εγκαταστάθηκαν διαδοχικά, πέραν των Ελλήνων, και Σλάβοι, Βούλγαροι, Σέρβοι, Εβραίοι, Οθωμανοί. Σήμερα η ευρύτερη αυτή γεωγραφική περιοχή καταλαμβάνεται από τρία διαφορετικά κράτη. Υπό αυτήν την έννοια, είναι απολύτως ανιστόρητο και παράλογο κάποιοι να ζητούν την αποκλειστικότητα της Μακεδονίας, και μάλιστα με την έννοια του εθνοτικού προσδιορισμού. Δεν είναι παράλογο, όμως, να εμπεριέχεται ο όρος «Μακεδονία» σε μια σύνθετη ονομασία, είτε με γεωγραφικό είτε με χρονικό προσδιορισμό, έναντι όλων, έτσι ώστε να γίνεται απολύτως σαφές ότι κανείς δεν διεκδικεί εδάφη ή ιστορία άλλων λαών».
Στο επόμενο: Περί "Μακεδονικής γλώσσας"
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.