Η δολοφονική επίθεση κατά της εφημερίδας "Αγωνιστής" της Θεσσαλονίκης

Η πιο μαύρη σελίδα στην ιστορία του ελληνικού Τύπου

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Ως η πιο μαύρη σελίδα στην ιστορία του ελληνικού Τύπου, μπορεί να θεωρηθεί η 30η Μαρτίου του 1947, καθώς την ημέρα εκείνη, συμμορία ακροδεξιών τρομοκρατών εισέβαλε στις εγκαταστάσεις της εφημερίδας Αγωνιστής της Θεσσαλονίκης, δολοφονώντας με αυτόματα όπλα τρεις τυπογράφους και τραυματίζοντας σοβαρά άλλους επτά. Κατά... σύμπτωση, οι δύο από τους τέσσερις χωροφύλακες που υποτίθεται ότι φρουρούσαν τις εγκαταστάσεις, λίγο πριν είχαν πάει για ύπνο, ενώ οι άλλοι δύο, δήλωσαν ότι "δεν αντιλήφθηκαν τίποτα" από το μακελειό που έγινε!

Οι τρεις δολοφονημένοι τυπογράφοι  Βουτσάς, Διακάκης και Μαγουλάς

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι την προηγουμένη της άγριας δολοφονικής επίθεσης, η εφημερίδα Αγωνιστής, που ήταν δημοσιογραφικό όργανο του ΚΚΕ Μακεδονίας-Θράκης, κατήγγειλε σε πρωτοσέλιδο άρθρο της την αδράνεια των αρχών για την ανεύρεση των ηθικών αυτουργών του ηγετικού στελέχους του Κομμουνιστικού Κόμματος και πρώην υπουργού Γεωργίας, Γιάννη Ζεύγου, που είχε γίνει εννιά ημέρες πριν σε ελάχιστη απόσταση από τα γραφεία της εφημερίδας, στην οδό Αγίας Σοφίας 26.
Κοινό σημείο στα δύο αποτρόπαια γεγονότα: Ο δολοφόνος του Ζεύγου, Χρήστος Βλάχος, είχε εκπαιδευθεί πριν το έγκλημα στην ΕΣΑ, ενώ οι δύο από τους τέσσερις τρομοκράτες φορούσαν στρατιωτική στολή και μπερέ, που ήταν η ενδυμασία των ΕΣΑτζήδων! 
Να πως περιέγραψε η εφημερίδα τη μεθεπόμενη ημέρα, τις συνθήκες κάτω από τις οποίες οργανώθηκε η εισβολή των τρομοκρατών στις εγκαταστάσεις της:
"Κατά τη 1:30 τη νύχτα, τέσσερις εγκληματίες, δύο με στρατιωτικά και μαύρο μπερέ και δύο με πολιτικά, είχαν στήσει  ενέδρα έξω από την κλειδωμένη σιδερένια εξώπορτα των τυπογραφείων και όταν επέστρεφε ο καφετζής από τα (κοντινά) τυπογραφεία του Ελληνικού Βορρά,  όπου είχε μεταφέρει καφέδες, όρμησαν μέσα και προτείνοντας τα πιστόλια και τα αυτόματά τους, υποχρέωσαν τον καφετζή και τον φύλακα να τους οδηγήσουν στα πιεστήρια και τα τυπογραφεία

Η περιγραφή της επίθεσης στον Αγωνιστή στις 2-4-1947

Βάσει σχεδίου
Οι εγκληματίες, ενεργούσαν εκ του ασφαλούς και βάσει προμελετημένου δολοφονικού σχεδίου. Καμιά ανησυχία δεν είχαν, αν και ήξεραν ότι στο πλαϊνό συνεχόμενο με τα τυπογραφεία δωμάτιο, υπήρχε φρουρά από τέσσερις χωροφύλακες του Γ΄Αστυνομικού Τμήματος με επικεφαλής υπαξιωματικό. Και απετόλμησαν το τερατώδες κακούργημά τους, βέβαιοι ότι θα διέφευγαν.
Οι δύο από τους στυγερούς δολοφόνους με τα πολιτικά κρατούσαν περίστροφα και οι άλλοι δύο με τα στρατιωτικά, αυτόματα. Μόλις μπήκαν, ζήτησαν τα κλειδιά του πιεστηρίου και επειδή δεν υπήρχαν, κατέβηκαν στο υπόγειο και προσπάθησαν να σπάσουν την πόρτα με όλα τα μέσα, χωρίς τελικά να το κατορθώσουν.
ΟΙ άλλοι δύο γκάγκστερς, μπήκαν στα τυπογραφεία και ο επικεφαλής της ομάδας με τα πολιτικά, άρχισε να ρίχνει στο ψαχνό με το πιστόλι του στους τυπογράφους του Αγωνιστή, που έντρομοι είχαν μαζευτεί σε μια γωνιά του τυπογραφείου, ακριβώς στην πόρτα του δωματίου  της φρουράς.
Από τους πρώτους, κυλίστηκε αιμόφυρτος στο δάπεδο ο Γεώργιος Βουτσάς βαριά τραυματισμένος. Αλλόφρονες οι συνάδελφοί του εξηγούσαν στους εγκληματίες ότι αυτοί ήσαν εργάτες βιοπαλαιστές, που εργάζονταν για το μεροκάματο και τους παρακαλούσαν να μη τους σκοτώσουν. Τα λόγια τους όμως πνίγηκαν στους ξερούς κρότους των πυροβολισμών. Και ευθύς αμέσως ο "αρχηγός", έδωσε μονολεκτικά το εγκληματικό παράγγελμα: "Παναγιώτη, ριπή"!

Οι δολοφόνοι γνώριζαν τη διαρρύθμιση των εγκαταστάσεων της εφημερίδας 

Το εγκληματικό παράγγελμα

Το αυτόματο άρχισε να γαζώνει τους τυπογράφους που σωριάζονταν βογκώντας ανατριχιαστικά. Λίμνη αίματος σχηματίσθηκε στο τυπογραφείο και σε λίγα δευτερόλεπτα οι τίμιοι εργάτες του Τύπου κοίτονταν στο πάτωμα αιμόφυρτοι, σωρός διάτρητων και παραμορφωμένων πτωμάτων και βαριά τραυματισμένων κορμιών.
Καθώς έφευγαν οι δολοφόνοι, θέλησαν να ολοκληρώσουν το κακούργημά τους, αποτελειώνοντας όσους είχαν τραυματισθεί. Εκσφενδόνισαν μια χειροβομβίδα που εξερράγη με δαιμονισμένο κρότο. Τα θραύσματά της εξακοντίσθηκαν πάνω στο σωρό των εργατών, με αποτέλεσμα να τραυματισθούν και όσοι είχαν γλυτώσει από τις σφαίρες.
Το θέαμα, όσοι το αντίκρισαν, δεν μπορούσαν να το περιγράψουν. Προκαλούσε τη φρίκη και τον αποτροπιασμό.
Εκτός από τον Σταύρο Μαγουλάς, που έμεινε στον τόπο, υπέκυψε στα τραύματά του ο Μιχάλης Διακάκης, ενώ μεταφέρονταν στο νοσοκομείο. Επίσης, πέθανε μετά μισή ώρα στο νοσοκομείο και ο Γεώργιος Βουτσάς, ο οποίος εκείνη ακριβώς τη στιγμή είχε τελειώσει την εξής φράση στο ματωμένο του συνθετήριο: "Ο μοναρχοφασισμός απειλεί την πόλη μας με νύχτα Βαρθολομαίου". Και άρχιζε τη νέα του πρόταση με ένα Π, οπότε δέχθηκε την εγκληματική σφαίρα.

Ανταπόκριση στο Ριζοσπάστη για την επίθεση στον Αγωνιστή

Άλλοι τρεις, οι αρχιεργάτης Ευριπίδης Παυλίδης 65 χρόνων, Φώτης Σιδερίδης 55 χρόνων και Κ. Ευστρατιάδης, που έχουν μεταφερθεί στο Δημοτικό Νοσοκομείο, είναι βαριά τραυματισμένοι. Και ξεχωριστά από όλους ο Πουλίδης. Επίσης τραυματίσθηκαν ελαφρότερα οι Μιχάλης Βρυσόπουλος, Μάνθος Φονιαδάκης, Ι. Αποστολίδης και Χρήστος Κοντός, εργάτης του Ελληνικού Βορρά, που είχε έλθει προ ολίγου για να πάρει ένα εργαλείο.
Οι κακούργοι έφυγαν ανενόχλητοι, χωρίς καν να κινηθεί η φρουρά για να τους καταδιώξει ή να τους συλλάβει", κατέληγε η περιγραφή της εφημερίδας για την επίθεση κατά των εγκαταστάσεών της.

Όργιο τρομοκρατίας

Σημειώνεται ότι την ίδια ώρα που πραγματοποιούνταν η εγκληματική επιδρομή κατά των τυπογραφείων του Αγωνιστή, δολοφονούνταν στη συνοικία της Τούμπας από χωροφύλακες, τρεις δημοκρατικοί πολίτες της περιοχής.

Η τρομοκρατική επίθεση κατά των εγκαταστάσεων του Αγωνιστή, με τους τρεις νεκρούς και τους επτά τραυματίες, συγκλόνισε όπως ήταν φυσικό την ελληνική κοινή γνώμη εκείνη τη σκληρή εποχή του Εμφυλίου Πολέμου, ενώ οι δημοσιογράφοι και τυπογράφοι της Θεσσαλονίκης, κήρυξαν απεργία σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τη σφαγή των συναδέλφων τους. Είναι χαρακτηριστικό το τηλεγράφημα διαμαρτυρίας που έστειλε στην κυβέρνηση η Ένωση Συντακτών Ημερήσιων Εφημερίδων Μακεδονίας Θράκης, τονίζοντας μεταξύ των άλλων:
"...Η άνανδρος επίθεσις κατά των τυπογραφείων εφημερίδος όπου ηργάζοντο επαγγελματίαι συνάδελφοι και τυπογράφοι, ανεξαρτήτως πολιτικών φρονημάτων, αποζώντες εκ του ιδρώτος των, η οποία εστοίχισε δεκάδα νεκρών και τραυματιών τυπογράφων, εβύθισε εις βαθύ πένθος λειτουργούς Τύπου και συνεκλόνισε βαθύτατα κοινωνίαν Βορείου Ελλάδος, καθιστώσα προβληματικήν περαιτέρω άσκησιν επαγγέλματος και έκδοσιν εφημερίδων..."

Το σχόλιο της δεξιάς εφημερίδας ΕΜΠΡΟΣ στις 1-4-1947

"Βλακώδες, κτηνώδες και άνανδρον έγκλημα"
Σημειώνεται ότι σε μία υπέροχη εκδήλωση συναδελφικής αλληλεγγύης, τυπογράφοι από τις άλλες εφημερίδες της Θεσσαλονίκης, πενθώντας τους συναδέλφους τους, βοήθησαν στη στοιχειοθεσία και εκτύπωση ενός μονοσέλιδου μονόφυλλου του Αγωνιστή με το οποίο έκανε γνωστή τη δολοφονική επίθεση κατά των εγκαταστάσεών του και τη σφαγή των τυπογράφων του.
Είναι επίσης χαρακτηριστικό ένα σχόλιο στη δεξιά εφημερίδα των Αθηνών ΕΜΠΡΟΣ, στις 1-4-1947 που σημείωνε ότι "αρνούμεθα να πιστεύσωμεν ότι Έλληνες "εθνικόφρονες", διέπραξαν το βλακώδες, κτηνώδες και άνανδρον έγκλημα της Θεσσαλονίκης.
Και κάτι ακόμη αξιοσημείωτο: Την ανταπόκριση από τη Θεσσαλονίκη στην αθηναϊκή εφημερίδα Ελευθερία του Πάνου Κόκκα, για την τρομοκρατική επίθεση των ακροδεξιών δολοφόνων κατά των τυπογραφείων του Αγωνιστή, υπέγραφε ο δημοσιογράφος Γρηγόρης Στακτόπουλος.  Που να ήξερε ότι οι ίδιοι κύκλοι που οργάνωσαν εκείνο το αποτρόπαιο έγκλημα, θα τον έμπλεκαν ένα χρόνο αργότερα, το Μάϊο του 1948 σε μια άλλη δολοφονία που είχε συνταράξει όχι μόνο την Ελλάδα αλλά και ολόκληρο τον κόσμο, αυτή του αμερικανού δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ!