Οι γυναίκες των Διαβατών δίπλα στους πρόσφυγες

Δημοσιεύουμε στη συνέχεια ένα εκπληκτικό κείμενο του ομότιμου πλέον καθηγητή παιδαγωγικής στο ΑΠΘ, Γιώργου Τσιάκαλου, ο οποίος καιρό τώρα, μαζί με τη σύζυγό του Ζίγκριντ, δίνουν ένα σκληρό αγώνα βοήθειας προς τους πρόσφυγες. Το κείμενο, αναφέρεται σε μία επίσκεψη στο Κέντρο μετεγκατάστασης Προσφύγων, στην προσπάθεια του στρατού, τις ελλείψεις που υπάρχουν, την υπέροχη έκφραση αλληλεγγύης από γυναίκες των Διαβατών να συμπαρασταθούν με κάθε τρόπο στους πρόσφυγες, ενώ τελειώνει με μία έκκληση: Να λειτουργήσει εκεί ένας παιδότοπος για τα αμέτρητα παιδιά του καταυλισμού.

Ακολουθεί το κείμενο του Γιώργου Τσιάκαλου:

«Στα Διαβατά. Χθες ήμασταν όλη τη μέρα στα Διαβατά.

Ήταν ίσως η πιο γεμάτη ημέρα για μένα, δεν κατάλαβα πως πέρασε. Η αλήθεια είναι ότι το βράδυ και σήμερα το πρωί αισθανόμουν πολύ κουρασμένος, ούτε καν να γράψω ήμουν σε θέση. Αντίθετα, η Ζίγκριντ –«η σύζυγός μου», που θα έλεγαν εάν ήμουν υπουργός, βουλευτής ή δήμαρχος- είναι ξανά από σήμερα το πρωί στην Ειδομένη, και μέχρι αυτή την ώρα – είναι κιόλας 9.45 το βράδυ- δεν έχει γυρίσει ακόμη καθώς πάνω από 7.000 πρόσφυγες περιμένουν καρτερικά στα σύνορα, και φυσικά χρειάζονται βοήθεια, που δεν μπορούν να προσδοκούν από την Πολιτεία ούτε μόνο από τις «πιστοποιημένες δομές» του κυρίου Μουζάλα.

Για το Κέντρο στα Διαβατά, λοιπόν.

 Οι στρατιωτικοί

Στην αρχή «τα του Καίσαρος τω Καίσαρι»: οι στρατιωτικοί έκαναν καλά τη δουλειά που τους ανέθεσαν. Οι οικίσκοι και οι σκηνές ήταν στη θέση τους (και συμπληρώνονται ακόμη), οι εργασίες ώστε να υπάρχουν σε επάρκεια οι απαραίτητες υποδομές υγιεινής προχωρούν συστηματικά. Και, γενικώς, όχι μόνον οι στρατιώτες αλλά και οι αξιωματικοί είναι συνεργάσιμοι και ευγενικοί απέναντί μας και απέναντι στους πρόσφυγες (από όσο είδαμε και από όσο ακούσαμε). Και, κυρίως, πολύ γρήγορα αντιλήφθηκαν αυτό που είναι αυτονόητο για μας: χωρίς την αμέριστη συμβολή των «απιστοποίητων» αλληλέγγυων πολιτών δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες των προσφύγων! 

Έτσι, ενώ μέχρι το πρωί χρειαζόταν ονομαστική πιστοποίηση για να μπει κανείς στον καταυλισμό, από το μεσημέρι και μετά (που άρχισαν να έρχονται οι πολίτες φορτωμένοι σακούλες με τρόφιμα ή με γεμάτα τα αυτοκίνητά τους με ό,τι θεωρείται ότι είναι απαραίτητο για μια προσφυγική οικογένεια) άνοιξαν οι πόρτες στην αλληλεγγύη. Και όλα πήγαν καλά. Άλλωστε, ποιος σοβαρός άνθρωπος –πολίτης ή στρατιωτικός- είναι δυνατόν να μην αντιλαμβάνεται ότι ο στρατός ούτε διαθέτει ούτε μπορεί να φανταστεί ότι το πιο σημαντικό πράγμα σ’ ένα καταυλισμό προσφύγων είναι το βρεφικό γάλα, κι ότι η ανάγκη να φτιάξεις και να ζεστάνεις το γάλα του μωρού δεν ρυθμίζεται ούτε με τις ώρες των γευμάτων ούτε με τη νυχτερινή σάλπιγγα; Έτσι, την ημέρα αυτή, και τη νύχτα που ακολούθησε, κανένα μωρό δεν έμεινα χωρίς γάλα. Και το ίδιο θα ισχύει και τις επόμενες ημέρες.

Τα παιδιά

Ο καταυλισμός είναι γεμάτος μικρά παιδιά. Συμμετέχουν στις προσπάθειες των οικογενειών τους για επιβίωση – είναι πάντα πρώτα σε κάθε ουρά που σχηματίζεται για οποιοδήποτε σκοπό. Έτσι ήταν πάντα, και στην Ειδομένη. Όμως για πρώτη φορά από τον περασμένο Ιούλιο που έχω να κάνω με παιδιά προσφύγων αισθάνομαι να ημερεύει η ψυχή μου βλέποντάς τα να παίζουν. Ναι, παίζουν ανέμελα και τα παιδιά των προσφύγων! Κι ας έχουν διαρκώς και ανελλιπώς στραμμένη την προσοχή τους προς τις σκηνές των αλληλέγγυων πολιτών, μήπως και κάτι καλό για τις οικογένειές τους έχει να γίνει εκεί. 
Αγαπημένο παιχνίδι τους έγινε η φωτογραφική μου μηχανή, κι εγώ υπάλληλός τους. Εκατοντάδες οι φωτογραφίες που βγάλαμε -άλλες με ωραίες επιτηδευμένες πόζες και άλλες με γκριμάτσες- και φοβερή η ικανοποίηση και ατέλειωτα τα γέλια όταν μετά τις βλέπαμε και τις σχολιάζαμε –σε γλώσσες πολλές και πιο πολλά επιφωνήματα- όλοι/ες μαζί.
Έκκληση προς τους/τις εκπαιδευτικούς (και στους φοιτητές και στις φοιτήτριες μας): είναι απαραίτητο να φτιάξουμε και να λειτουργήσουμε αμέσως έναν παιδότοπο! Αν δεν τον κάνουμε και δεν τον λειτουργήσουμε εμείς, δεν πρόκειται να γίνει.

Οι γυναίκες από τα Διαβατά

Άλλη όμως ήταν η πολύ μεγάλη χαρά που δοκίμασα χθες και μου έδωσε φτερά: Ήταν οι ομάδες κατοίκων των Διαβατών που έρχονταν όλη την ημέρα με τρόφιμα και ρούχα. Και κυρίως έρχονταν σε αναζήτηση καθηκόντων: Τι χρειάζεται; Πώς να βοηθήσουμε; Πότε και πόσες/οι να έρθουμε;

Διασύρθηκε τις τελευταίες ημέρες το όνομα των Διαβατών από τους φωνακλάδες που βγήκαν μπροστά για να εκπροσωπήσουν, δήθεν, τους πολίτες της περιοχής. Κι από τους Χρυσαλήτες. Με περισσό θράσος εμφανίστηκε στον καταυλισμό την πρώτη ημέρα λειτουργίας του ο τοπικός Χρυσαλήτης βουλευτής για να ζητήσει το λόγο από τους αξιωματικούς που «καλλωπίζουν μεν την εκκλησία αλλά αποδέχονται να μαγαριστεί από τους Μουσουλμάνους». Πολίτες και στρατιωτικοί τον ξαπόστειλαν χωρίς πολλά λόγια κι αυτόν και τους «αγανακτισμένους» του των προηγούμενων ημερών. Λούφαξαν, δεν ξαναεμφανίστηκαν.

Μάθημα είναι για όλες τις περιοχές: Λουφάζουν έντρομοι όταν βρίσκουν απέναντί τους την αποφασιστικότητα των πολιτών και τη δύναμη της αυθόρμητης φιλοξενίας μας.

«Εμείς στα Διαβατά είμαστε πρόσφυγες από τη Μαγνησία, κι αυτά που βλέπω να συμβαίνουν με τους πρόσφυγες είναι ακριβώς αυτά που μου διηγούνταν οι γονείς μου», λέει με δάκρυα στα μάτια μια γυναίκα, ενώ οι στρατιώτες αδειάζουν τα πράγματα από το ασφυκτικά γεμάτο αυτοκίνητό της και τα μεταφέρουν στην αποθήκη.

Γυναίκες, και πάλι γυναίκες, και ξανά ομάδες γυναικών από τα Διαβατά, συγκινημένες, θυμωμένες, αποφασισμένες, αγκαλιάζουν νεαρές μητέρες, παίρνουν τα βρέφη στην αγκαλιά τους, σχεδιάζουν τις δραστηριότητες των ερχόμενων ημερών, υπόσχονται ότι αύριο θα είναι πάλι εκεί. Τελικά, κάποιες από αυτές δεν περίμεναν το άλλο πρωινό για να επιστρέψουν – ήρθαν αργά το ίδιο βράδυ και βοήθησαν σε μια σειρά δουλειές.

Υποφερτή ακόμη η μέρα, όμως η ψύχρα του απογεύματος αρχίζει κιόλας να γίνεται αισθητή, η ηλικιωμένη πρόσφυγας χωρίς ζακέτα τυλίγει και σφίγγει τα χέρια της γύρω από το σώμα της, κρυώνει. Γυναίκες από τα Διαβατά είναι στο δρόμο για την έξοδο. Το βλέμμα μιας από αυτές συναντιέται με το βλέμμα της ηλικιωμένης από τη Συρία (ή μήπως ήταν από το Αφγανιστάν). Την άλλη στιγμή, χωρίς να ειπωθεί ούτε μια λέξη, το μπουφάν έχει αλλάξει σώμα. Ξαφνιάζεται η πρόσφυγας, μένει ακίνητη και λίγο μετά τρέχει πίσω από την κόρη των προσφύγων από τη Μαγνησία (που βρήκαν τότε καταφύγιο στα Διαβατά) την αγκαλιάζει, τη φιλάει και κλαίει.

Ναι, έκλαψα κι εγώ λίγο, πειράζει; Κόμπος μέσα μου ήταν που λύθηκε όταν διαπίστωσα ότι, αντίθετα από αυτό που φάνηκε τις προηγούμενες ημέρες, ούτε στα Διαβατά υπερισχύει η απανθρωπιά. Εμείς υπερισχύουμε.

ΥΓ 1 Η Ζίγκριντ μόλις γύρισε, 10:00. Σήμερα ήταν όλη την ημέρα μαζί με δύο Κύπριες, μητέρα και κόρη. Η μητέρα ήρθε για λίγες μέρες στην Ελλάδα για να επισκεφτεί τη φοιτήτρια κόρη της, και το πρώτο που έκανε ήταν να τη συνοδεύσει στην Ειδομένη, για να συμπαρασταθούν μαζί στους ανθρώπους που δοκιμάζονται. Εξαίρεση; Όχι δα! Αντιπροσωπευτικό δείγμα του δικού μας κόσμου! Να είστε καλά, Μαρίνα και μάμα της Μαρίνας, μου δώσατε κι άλλα φτερά αισιοδοξίας!

ΥΓ 2 Οι φωτογραφίες είναι μια έκκληση για τη δημιουργία και λειτουργία ενός παιδότοπου.

Σημείωση Φάρου: Το κείμενο του Γιώργου Τσιάκαλου, μαζί με τις φωτογραφίες που ο ίδιος τράβηξε, αναρτήθηκαν στην προσωπική του σελίδα, στο facebook και ήδη προκαλούν τεράστιο ενδιαφέρον