H μελέτη για τη Θαλάσσια Αστική Συγκοινωνία Θεσσαλονίκης

Τα βασικά της σημεία- Σε 20 λεπτά Λιμάνι-Νέοι Επιβάτες

Θα αλλάξει ριζικά τη ζωή των κατοίκων του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης η Θαλάσσια Αστική Συγκοινωνία στο Θερμαϊκό κόλπο, όπως προκύπτει από την πολυσέλιδη (322 σελίδες) μελέτη, που εκπονήθηκε από την εταιρία MARNET A.T.E., για λογαριασμό της «Εγνατίας Οδού» Α.Ε.), η οποία έχει αναλάβει το συντονισμό των φορέων που εμπλέκονται στην δημιουργία και λειτουργία του τόσο σημαντικού αυτού έργου.

Όπως προκύπτει από τα βασικά στοιχεία αυτής της μελέτης, που παρουσιάζει σε συνέχεια ο «Φάρος του Θερμαϊκού», το έργο για την κατασκευή των έξι αποβαθρών (Λιμάνι, Δημαρχείο, Μέγαρο Μουσικής, Αρετσού, Αεροδρόμιο και Νέοι Επιβάτες), θα κοστίσει συνολικά το ποσό των 16.500.000 ευρώ. Τα υπερσύγχρονα Καταμαράν που προβλέπεται να δρομολογηθούν, θα κάνουν με τις ανάλογες στάσεις, τη συνολική διαδρομή σε χρόνο 40 λεπτών, ενώ θα υπάρχουν και δρομολόγια εξπρές Λιμάνι-Νέοι Επιβάτες σε χρόνο 20 λεπτών. Συνολικά υπολογίζεται ότι θα μετακινούνται με τη Θαλάσσια Αστική Συγκοινωνία Θεσσαλονίκης (ΘΑΣΘ) 5.385.000 επιβάτες ετησίως.   

Φάση λειτουργίας

Η ΘΑΣΘ θα προσφέρει κατ’ αρχήν τακτικά δρομολόγια μεταξύ των προβλεπόμενων 6 στάσεων, ενώ μελλοντικά προβλέπεται και η προσθήκη νέων στάσεων. Η ΘΑΣΘ θα εξυπηρετεί τη ζήτηση για μετακίνηση από και προς το κέντρο της Θεσσαλονίκης και τις σημαντικότερες προαστιακές οικιστικές περιοχές αυτού, καθώς και το αεροδρόμιο.

Η λειτουργία της ΘΑΣΘ θα είναι καθημερινή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Η ημερήσια διάρκεια λειτουργίας της θα είναι τουλάχιστον 16ωρη.

Προβλέπεται να πραγματοποιούνται τακτικά δρομολόγια σε καθημερινή βάση, με έμφαση στις ώρες αιχμής και διακυμάνσεις μεταξύ καθημερινής και σαββατοκύριακου. Τα δρομολόγια της ΘΑΣΘ θα έχουν συχνότητα ανά 15 λεπτά, ενώ σε περιόδους περιορισμένης ζήτησης ενδέχεται τα δρομολόγια να γίνονται λιγότερο συχνά ή να συνδέουν ορισμένες μόνο στάσεις. Κατά την αρχική αυτή λειτουργία της ΘΑΣΘ, ο χρόνος ταξιδίου εκτιμάται σε 40 λεπτά για τη συνολική διαδρομή σταματώντας σε όλες τις στάσεις και σε 20 λεπτά για τα δρομολόγια express μεταξύ της πρώτης (στάση Πλατείας Ελευθερίας) και τελευταίας στάσης (στάση Νέων Επιβατών).

Για τη λειτουργία της ΘΑΣΘ θα δρομολογηθούν καινούρια πλοία τύπου catamaran ή monohul αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, 200-250 επιβατών, μέγιστης ταχύτητας 20-25 κόμβων. Τα σκάφη της ΘΑΣΘ θα προσεγγίζουν σε κάθε στάση μόνο για μικρό χρονικό διάστημα (για λίγα μόνο λεπτά της ώρας, το χρόνο δηλαδή που απαιτείται για την ασφαλή από/επιβίβαση), και δεν θα ελλιμενίζονται σε αυτές για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ο ελλιμενισμός των σκαφών της ΘΑΣΘ όταν δεν θα εκτελούν πλόες (διανυκτέρευση, διαλείμματα λειτουργίας, σε περίπτωση κακών καιρικών συνθηκών) θα γίνεται στο Λιμένα Θεσσαλονίκης. Επίσης, στο χώρο αυτό ελλιμενισμού θα γίνεται ανεφοδιασμός και εργασίες συντήρησης περιορισμένης έκτασης των σκαφών.

Σύμφωνα με την προσφάτως συνταχθείσα μελέτη διερεύνησης της βιωσιμότητας της ΘΑΣΘ (2011)15, η βασική επιβατική κίνηση της ΘΑΣΘ εκτιμάται ότι θα είναι της τάξης των 5.385.000 επιβατών ετησίως.

Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

Η παρούσα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αφορά στη «Θαλάσσια Αστική Συγκοινωνία Θεσσαλονίκης» και συγκεκριμένα στην κατασκευή των υποδομών έξι (6) στάσεων αυτής καθώς και στην εν συνεχεία λειτουργία της. Η Θαλάσσια Αστική Συγκοινωνία Θεσσαλονίκης (ΘΑΣΘ) θα αναπτυχθεί στην Περιφερειακή Ενότητα Θεσσαλονίκης της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Οι 6 στάσεις της ΘΑΣΘ χωροθετούνται επί του παραλιακού μετώπου των Δήμων Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Θέρμης και Θερμαϊκού.

Η θαλάσσια αστική συγκοινωνία θα αποτελέσει μία σημαντική εναλλακτική μορφή αστικής συγκοινωνίας, η οποία θα λειτουργεί σε συνδυασμό και συμπληρωματικά των υπόλοιπων δικτύων μέσων μαζικής μεταφοράς της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης. Παράλληλα η ΘΑΣΘ θα ενισχύσει τη στενή σχέση της πόλης της Θεσσαλονίκης με τη θάλασσα.

Είδος και μέγεθος έργου

Η ΘΑΣΘ θα προσφέρει τακτικά δρομολόγια μεταξύ επιλεγμένων σημείων κατά μήκος των ανατολικών ακτών του Κόλπου Θεσσαλονίκης, όπου αναπτύσσεται το μητροπολιτικό κέντρο της Θεσσαλονίκης και ορισμένες από τις σημαντικότερες προαστιακές οικιστικές περιοχές αυτού.

Στην πρώτη φάση ανάπτυξής της η ΘΑΣΘ θα περιλαμβάνει τις ακόλουθες στάσεις:

1. στάση Πλατεία Ελευθερίας,

2. στάση Δημαρχείο,

3. στάση Μέγαρο Μουσικής,

4. στάση Μαρίνα Αρετσού,

5. στάση Αεροδρόμιο, και

6. στάση Νέοι Επιβάτες.

Η λιμενική υποδομή σε κάθε στάση της ΘΑΣΘ θα περιλαμβάνει μία νησίδα για την παραβολή των σκαφών και την απο/επιβίβαση των επιβατών επιφάνειας 700 m2 περίπου και ένα γεφύρωμα πρόσβασης για τη σύνδεση της νησίδας με το εκάστοτε παραλιακό μέτωπο. Επιπλέον, για την προστασία της λιμενικής υποδομής έναντι των κυματισμών, αλλά κυρίως για την εξασφάλιση των κατάλληλων συνθηκών για την ασφαλή και άνετη από/επιβίβαση των επιβατών, προβλέπεται σε κάθε στάση η πόντιση ενός πλωτού κυματοθραύστη σε κατάλληλη απόσταση από τη νησίδα.

Επί της νησίδας θα κατασκευασθεί μικρή κτιριακή εγκατάσταση εξυπηρέτησης των επιβατών επιφάνειας 150 m2.

Η υποδομή κάθε στάσης θα έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης εξυπηρέτησης 2 πλοίων που θα προσεγγίζουν σε αυτή προσωρινά για την επι/αποβίβαση των επιβατών.

Γεωγραφική θέση και διοικητική υπαγωγή έργου

Η ΘΑΣΘ θα αναπτυχθεί κατά μήκος των ανατολικών ακτών του Κόλπου Θεσσαλονίκης (μυχός Θερμαϊκού Κόλπου), όπου αναπτύσσεται το μητροπολιτικό συγκρότημα της Θεσσαλονίκης και οι σημαντικότερες προαστιακές οικιστικές περιοχές αυτού.

Οι 6 στάσεις της ΘΑΣΘ χωροθετούνται επί του παραλιακού μετώπου που εκτείνεται από το Λιμάνι της Θεσσαλονίκης στα βόρεια μέχρι την οικιστική περιοχή Νέοι Επιβάτες στα νότια (βλ. Σχήματα 1.2 και 1.3). Συγκεκριμένα, οι 3 πρώτες στάσεις («Πλατεία Ελευθερίας», «Δημαρχείο» και «Μέγαρο Μουσικής») βρίσκονται μπροστά από το διαμορφωμένο παράκτιο μέτωπο της πόλης της Θεσσαλονίκης σε άμεση γειτονία με τον αστικό ιστό. Οι στάσεις 4 «Μαρίνα Αρετσού» και 6 «Νέοι Επιβάτες» βρίσκονται σε θέσεις όπου υπάρχουν ήδη διαμορφωμένες παλαιότερες λιμενικές εγκαταστάσεις. Τέλος, η στάση 5 «Αεροδρόμιο» βρίσκεται σε θέση όπου η χερσαία ζώνη είναι ουσιαστικά ακόμη αδιαμόρφωτη ενώ η παράκτια ζώνη αποτελεί φυσική ακτή. Ειδικότερα:

1. Η Στάση 1 «Πλατεία Ελευθερίας» χωροθετείται προ του υφιστάμενου κρηπιδωμένου παραλιακού μετώπου της πόλης (λεωφόρος Νίκης), πλησίον της ομώνυμης πλατείας, μεταξύ των απολήξεων των οδών Ε. Βενιζέλου και Κομνηνών. Στη θέση αυτή, το παραλιακό μέτωπο διαθέτει περιορισμένου πλάτους παραλιακό πεζοδρόμιο, παράλληλα με την λεωφόρο Νίκης.

2. Η Στάση 2 «Δημαρχείο» χωροθετείται προ του βόρειου τμήματος του προσφάτως αναπλασθέντος παραλιακού μετώπου της Νέας Παραλίας (που εκτείνεται από το Λευκό Πύργο στα βόρεια μέχρι το Μέγαρο Μουσικής στα νότια), πλησίον του Δημαρχείου Θεσσαλονίκης. Στα πλαίσια της εν λόγω ανάπλασης, η ανωδομή του υφιστάμενου κρηπιδωμένου μετώπου στη θέση αυτή επενδύθηκε με ξύλο (σε πλάτος 3 m περίπου). Πέραν της επένδυσης αυτής εκτείνεται πλατύς πεζόδρομος και στη συνέχεια υπαίθρια διαμόρφωση η οποία περιλαμβάνει ανδριάντες (Μ. Αλεξάνδρου, Κ. Καραμανλή), συστοιχία πιδάκων και δενδροστοιχίες, υπαίθρια έργα τέχνης («Κήπος του Αλεξάνδρου», «Ομπρέλες» Ζογγολόπουλου). Η Στάση 2 απέχει 0,8 ναυτικά μίλια από τη Στάση 1.

3. Η Στάση 3 «Μέγαρο Μουσικής» χωροθετείται προ του νότιου τμήματος του προσφάτως αναπλασθέντος παραλιακού μετώπου της Νέας Παραλίας, βόρεια του Μεγάρου Μουσικής στην απόληξη της οδού Πέτρου Συνδίκα. Στα πλαίσια της εν λόγω ανάπλασης, η ανωδομή του υφιστάμενου κρηπιδωμένου μετώπου στη θέση αυτή επενδύθηκε με ξύλο (σε πλάτος 3 - 5 m περίπου). Πέραν της επένδυσης αυτής εκτείνεται πλατύς πεζόδρομος με συστοιχία δένδρων και στη συνέχεια υπαίθρια διαμόρφωση που περιλαμβάνει ξύλινη πέργκολα και περιμετρικό πλακόστρωτο γύρω από υδάτινη επιφάνεια με υδρόφιλα φυτά («Κήπος του Νερού»). Η Στάση 3 απέχει 1,3 ναυτικά μίλια από τη Στάση 2.

4. Η Στάση 4 «Μαρίνα Αρετσού» χωροθετείται εντός του χωροθετημένου Τουριστικού Λιμένα (Μαρίνα) Αρετσού και συγκεκριμένα στην εξωτερική πλευρά της κεφαλής του νοτιότερου προβλήτα αυτής. Ο εν λόγω προβλήτας είναι σχήματος «Γ» με κατακόρυφα κρηπιδώματα και οριοθετεί προς τα νότια το τμήμα του θαλάσσιου χώρου της μαρίνας που διατίθεται για τον ελλιμενισμό αλιευτικών σκαφών. Η Στάση 4 απέχει 2,5 ναυτικά μίλια από τη Στάση 3.

5. Η Στάση 5 «Αεροδρόμιο» χωροθετείται στα βόρεια των υφιστάμενων και νέων προβλεπόμενων υποδομών του αερολιμένα Θεσσαλονίκης «Μακεδονία», σε περιοχή αδιαμόρφωτης φυσικής ακτής. Στη θέση αυτή η φυσική ακτή από λεπτόκοκκο υλικό έχει ήπια κλίση. Σε απόσταση 15 m περίπου από την ακτογραμμή διέρχεται παραλιακός χωματόδρομος. Η ομαλή χερσαία έκταση όπισθεν της θέσης αυτής αποτελεί τμήμα της ιδιοκτησίας του αγροκτήματος της Γεωπονικής Σχολής του Α.Π.Θ. Η Στάση 5 απέχει 2,4 ναυτικά μίλια από τη Στάση 4.

6. Η Στάση 6 «Νέοι Επιβάτες» χωροθετείται στην κεφαλή του προβλήτα σχήματος «Τ» που έχει κατασκευαστεί παράλληλα και σε απόσταση από το παραλιακό μέτωπο του ομώνυμου οικισμού. Ο εν λόγω προβλήτας χρησιμοποιείται από τους τοπικούς αλιείς για τον ελλιμενισμό μικρού αριθμού σκαφών. Ο προβλήτας έχει κατακόρυφα μέτωπα και εξωτερικά πρόχειρη θωράκιση από φυσικούς ογκολίθους μόνο στο δυτικό του τμήμα. Ο προβλήτας συνδέεται με την ακτή με γεφύρωμα πρόσβασης, πλάτους 4 m και μήκους 175 m περίπου. Οι υποδομές της στάσης προβλέπεται να διαμορφωθούν στην εξωτερική πλευρά του προβλήτα και συγκεκριμένα στο ανατολικό τμήμα αυτής. Η Στάση 6 απέχει 3,6 ναυτικά μίλια από τη Στάση 5.

Βασικά στοιχεία έργου

Η θαλάσσια αστική συγκοινωνία Θεσσαλονίκης θα αποτελέσει μία σημαντική εναλλακτική μορφή αστικής συγκοινωνίας, η οποία θα λειτουργεί σε συνδυασμό και συμπληρωματικά των υπόλοιπων δικτύων μέσων μαζικής μεταφοράς της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης.

Η ΘΑΣΘ θα προσφέρει τακτικά δρομολόγια μεταξύ επιλεγμένων σημείων κατά μήκος των ακτών του Κόλπου Θεσσαλονίκης, όπου αναπτύσσεται η πόλη της Θεσσαλονίκης και ορισμένες από τις σημαντικότερες προαστιακές οικιστικές περιοχές αυτής. Στην πρώτη φάση ανάπτυξής της η ΘΑΣΘ θα περιλαμβάνει τις ακόλουθες στάσεις:

1. στάση Πλατεία Ελευθερίας,

2. στάση Δημαρχείο,

3. στάση Μέγαρο Μουσικής,

4. στάση Μαρίνα Αρετσού,

5. στάση Αεροδρόμιο, και

6. στάση Νέοι Επιβάτες.

Τα δρομολόγια της ΘΑΣΘ θα έχουν συχνότητα ανά 15 λεπτά. Κατά την αρχική αυτή λειτουργία της ΘΑΣΘ, ο χρόνος ταξιδίου εκτιμάται σε 40 λεπτά για τη συνολική διαδρομή σταματώντας σε όλες τις στάσεις και σε 20 λεπτά για τα δρομολόγια express μεταξύ της πρώτης (στάση Πλατείας Ελευθερίας) και τελευταίας στάσης (στάση Νέων Επιβατών).

Για τη λειτουργία της ΘΑΣΘ θα δρομολογηθούν καινούρια πλοία τύπου catamaran ή monohul αντιρρυπαντικής τεχνολογίας, 200-250 επιβατών, μέγιστης ταχύτητας 20-25 κόμβων.

Η ΘΑΣΘ θα διασφαλίζει την ασφαλή και άνετη μετακίνηση σε άτομα με κινητικές δυσκολίες, ηλικιωμένους και βρέφη. Επίσης, στα πλοία της ΘΑΣΘ θα είναι δυνατή η επιβίβαση ατόμων με ποδήλατα.

Βασικά στοιχεία στάσεων ΘΑΣΘ

Τα λιμενικά έργα υποδομής κάθε στάσης της ΘΑΣΘ προβλέπεται να περιλαμβάνουν:

– μία νησίδα ορθογωνικής κάτοψης διαστάσεων 21 x 32 m, ήτοι επιφάνειας 672 m2, η οποία θα κατασκευασθεί από οπλισμένο σκυρόδεμα που εδράζεται σε σύστημα πασσάλων, επίσης από οπλισμένο σκυρόδεμα,

– γεφύρωμα πρόσβασης, το οποίο θα κατασκευασθεί από οπλισμένο σκυρόδεμα που εδράζεται σε σύστημα πασσάλων, επίσης από οπλισμένο σκυρόδεμα. Οι διαστάσεις του γεφυρώματος πρόσβασης διαφέρουν ανά στάση λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών κάθε θέσης. Οι διαστάσεις του γεφυρώματος σε κάθε στάση έχουν ως εξής:

α/α	Στάση	Μήκος γεφυρώματος πρόσβασης (m)	Πλάτος γεφυρώματος πρόσβασης (m)
1	Πλατεία Ελευθερίας	11	5
2	Δημαρχείο	11	5
3	Μέγαρο Μουσικής	11	5
4	Μαρίνα Αρετσού	11	5
5	Αεροδρόμιο	225	5
6	Νέοι Επιβάτες	11	5

Η υποδομή κάθε στάσης θα έχει τη δυνατότητα ταυτόχρονης εξυπηρέτησης 2 σκαφών που θα προσεγγίζουν σε αυτή προσωρινά για την επι/αποβίβαση των επιβατών.

Επί της νησίδας θα διαμορφωθεί κτιριακή υποδομή μικρής κλίμακας εξυπηρέτησης των επιβατών, επιφάνειας 150 m2. Η υποδομή αυτή θα περιλαμβάνει χώρο αναμονής επιβατών, εκδοτήρια εισιτηρίων, χώρο ελέγχου – γραφείο και αποθηκευτικό χώρο. Η κτιριακή υποδομή θα σχεδιαστεί με τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού, ενώ θα προβλεφθούν οι κατάλληλες υποδομές έτσι ώστε κατά τη λειτουργία της να ελαχιστοποιείται το ενεργειακό αποτύπωμα.

Στο σύνολο των υποδομών εξυπηρέτησης της ΘΑΣΘ θα υπάρχει η αναγκαία τεχνική υποδομή για την εξυπηρέτηση ατόμων με κινητικές δυσκολίες, ηλικιωμένων και βρεφών (πρόσβαση, επι/αποβίβαση, καθιστικά, κάδοι απορριμμάτων, χώροι υγιεινής κλπ.).

Τέλος, σημειώνεται ότι το σύνολο των υποδομών (λιμενικές και κτιριακές) της ΘΑΣΘ αποτελούν έργα που θα εξυπηρετούν συγκοινωνιακούς σκοπούς (επιβατική κίνηση) και εμπίπτουν στις προβλέψεις του Ν.2971/2001 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Οι προβλεπόμενες αυτές υποδομές χρησιμεύουν αποκλειστικά στην εξυπηρέτηση του συγκοινωνιακού σκοπού της ΘΑΣΘ και αποτελούν ένα ενιαίο λειτουργικό σύνολο. Ειδικότερα σημειώνεται για τις κτιριακές υποδομές ότι αφορούν στην αποκλειστική εξυπηρέτηση της επιβατικής κίνησης. Το σύνολο των υποδομών αυτών είναι αναγκαίο για την άρτια και βιώσιμη λειτουργία της αστικής αυτής συγκοινωνίας.

Φάση λειτουργίας:

Η λειτουργία της ΘΑΣΘ θα είναι καθημερινή καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Η ημερήσια διάρκεια λειτουργίας της θα είναι τουλάχιστον 16ωρη.

Τα σκάφη της ΘΑΣΘ θα προσεγγίζουν σε κάθε στάση μόνο για μικρό χρονικό διάστημα (για λίγα μόνο λεπτά της ώρας, το χρόνο δηλαδή που απαιτείται για την ασφαλή από/επιβίβαση), και δεν θα ελλιμενίζονται σε αυτές για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Ο ελλιμενισμός των σκαφών της ΘΑΣΘ όταν δεν θα εκτελούν πλόες (διανυκτέρευση, διαλείμματα λειτουργίας, σε περίπτωση κακών καιρικών συνθηκών) θα γίνεται στο Λιμένα Θεσσαλονίκης. Επίσης, στο χώρο αυτό ελλιμενισμού θα γίνεται ανεφοδιασμός και εργασίες συντήρησης περιορισμένης έκτασης των σκαφών.

Στόχος και σκοπιμότητα

Η ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης ενδείκνυται για την ανάπτυξη θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας, αφ’ ενός λόγω της στενής σχέσης και αλληλεπίδρασης του πολεοδομικού ιστού με το θαλάσσιο μέτωπο (αμφιθεατρική ανάπτυξη οδών και κτιρίων κατά μήκος της παραλιακής ζώνης, σημαντικός αριθμός μικρότερων οικισμών κατά μήκος των ακτών) και αφ’ ετέρου λόγω των ήπιων καιρικών συνθηκών κλειστής θάλασσας που παρέχουν ο Όρμος και ο Κόλπος Θεσσαλονίκης (δηλαδή ο μυχός του Θερμαϊκού Κόλπου). Επιπροσθέτως, ο κορεσμός του οδικού δικτύου της πόλης κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια της μέρας οδηγεί σε έντονα κυκλοφοριακά προβλήματα με προφανείς συνέπειες για την ποιότητα ζωής και την υγεία των κατοίκων και εργαζόμενων στην πόλη της Θεσσαλονίκης και την περιαστική ζώνη αυτής, αλλά και για το περιβάλλον (κυρίως την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας με σημαντικές ποσότητες ρύπων).

Η λειτουργία της ΘΑΣΘ αναμένεται να συμβάλει σε σημαντικό βαθμό στην αποσυμφόρηση του αστικού και περιαστικού οδικού δικτύου, καθώς θα περιορισθούν οι μετακινήσεις με την χερσαία αστική συγκοινωνία και τα Ι.Χ. εντός της πόλης, αλλά και από/προς την Καλαμαριά και τα Ανατολικά Προάστια προς/από το κέντρο της Θεσσαλονίκης. Εκτίμηση που ενισχύεται από το γεγονός ότι συγκρινόμενη με τα χερσαία μέσα μεταφοράς μη σταθερής τροχιάς, η θαλάσσια συγκοινωνία χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη χρονική συνέπεια (δεδομένου ότι δεν εξαρτάται από αστάθμητους παράγοντες, όπως η οδική κίνηση) και μεγαλύτερη άνεση (δεδομένου ότι θα χρησιμοποιηθούν πλοία σύγχρονης τεχνολογίας με ιδιαίτερες προβλέψεις για την άνεση και ασφάλεια των επιβατών).

Ακόμη, η θαλάσσια αστική συγκοινωνία είναι φιλικότερη για το περιβάλλον, καθώς επιβαρύνει σε μικρότερο βαθμό την ατμόσφαιρα με ρύπους (μικρότερες ποσότητες ρύπων ανά επιβάτη/χιλιόμετρο διαχέονται σε λιγότερο επιβαρημένο περιβάλλον και σε ανοιχτό χώρο) από ότι τα οδικά μέσα μεταφοράς, ενώ η χρήση σύγχρονων πλοίων σε συνδυασμό με την μικρής χρονικής διάρκειας παραμονή των πλοίων σε κάθε στάση ελαχιστοποιεί την πιθανότητα αρνητικών επιπτώσεων στο θαλάσσιο περιβάλλον.

Τέλος, ιδιαίτερα σημαντική για τους καθημερινούς χρήστες της θαλάσσιας συγκοινωνίας, αλλά και τους πρόσκαιρους (επισκέπτες, τουρίστες κλπ.), είναι η άμεση επαφή με τη θάλασσα, καθώς και η ιδιαίτερα ελκυστική θέα του παραλιακού μετώπου από τη θάλασσα.

Πέραν των πλεονεκτημάτων αυτών που παρουσιάζει η θαλάσσια αστική συγκοινωνία, σύμφωνα με την προσφάτως συνταχθείσα μελέτη διερεύνησης της βιωσιμότητας της ΘΑΣΘ (2011), αλλά και παλαιότερα εκπονηθείσες (2003-2004) κυκλοφοριακές και οικονομοτεχνικές μελέτες, υπάρχει ευνοϊκή προοπτική για την ανάπτυξη της θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας. Συμπερασματικά αναφέρεται ότι:

-Η θαλάσσια αστική συγκοινωνία Θεσσαλονίκης αναμένεται να εξασφαλίσει ένα σημαντικό αριθμό επιβατών κατ’ έτος.

-Τα ποσοστά των δυνητικών χρηστών της προτεινόμενης θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας είναι αρκετά υψηλά σε σχέση με τα άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς, δεδομένου ότι ο συνολικός χρόνος μετακίνησης θα είναι μικρότερος από αυτόν που απαιτείται σήμερα με τη δημοτική συγκοινωνία.

-Πέραν της εργασίας, η αναψυχή και οι αγορές αναμένεται να αποτελούν τους βασικούς λόγους επιλογής της θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας για την μη τυπική μετακίνηση των δυνητικών χρηστών.

-Σημειώνεται τέλος ότι εκτιμάται διακύμανση της επιβατικής κίνησης ανάλογα με το κόστος του κομίστρου (την τιμολογιακή πολιτική γενικότερα), με τη συχνότητα των δρομολόγιων και με τις καιρικές συνθήκες.

Είναι προφανές ότι η ανάπτυξη και λειτουργία της ΘΑΣΘ θα έχει σημαντικότατα άμεσα και έμμεσα οφέλη για την τοπική κοινωνία, καθώς θα υπάρξει αναβάθμιση και επέκταση των μέσων μαζικής μεταφοράς στην ευρύτερη περιοχή του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης. Ενδεικτικά αναφέρονται:

- η βελτίωση της ποιότητας ζωής και του βιοτικού επιπέδου, λόγω αφ’ ενός της προσφοράς ποιοτικών και σύγχρονων κοινωνικών υποδομών στον τομέα των μεταφορών και αφ’ έτερου του έμμεσα επιτυγχανόμενου περιορισμού της επιβάρυνσης του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος (καθώς θα μειωθεί η οδική κυκλοφορία),

- έμμεσα οικονομικά οφέλη, και

- συνδρομή στην ποιοτική και αισθητική αναβάθμιση του αστικού και περιαστικού περιβάλλοντος, λόγω του περιορισμού της οδικής κυκλοφορίας και της προβολής του παραλιακού μετώπου.

Επιπροσθέτως, ο σχεδιασμός της ΘΑΣΘ προβλέπει τη συνδυαστική και συμπληρωματική λειτουργία της θαλάσσιας συγκοινωνίας με τα υφιστάμενα και σχεδιαζόμενα (μετρό) χερσαία μέσα μεταφοράς.

Επισκόπηση και προσδιορισμός της βιωσιμότητας – σκοπιμότητας της ΘΑΣΘ

Η επισκόπηση και ο προσδιορισμός της βιωσιμότητας – σκοπιμότητας της ΘΑΣΘ πραγματοποιήθηκε το 2011 με πρωτοβουλία του Υπουργείου Μεταφορών Υποδομών και Δικτύων2 (βλ. ενότητα 4.2). Η διερεύνηση αυτή της σκοπιμότητας και βιωσιμότητας του εγχειρήματος της ΘΑΣΘ βασίστηκε σε εκτίμηση τη μελλοντικής επιβατικής κίνησης του θαλάσσιου μέσου με χρήση κατάλληλου συγκοινωνιακού μοντέλου. Συγκεκριμένα χρησιμοποιήθηκε ένα συγκοινωνιακό μοντέλο που αναπτύχθηκε για την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης βάσει πρόσφατων στοιχείων και ερευνών, καθώς και στοιχείων και τάσεων από προηγούμενες συναφείς μελέτες αλλά και παραδοχές για την μελλοντική κατάσταση. Το μοντέλο βασίστηκε σε μία προσαρμογή του συγκοινωνιακού μοντέλου που αναπτύχθηκε στα πλαίσια εκπόνησης του έργου «Ευφυές σύστημα διαχείρισης αστικής κινητικότητας και ελέγχου κυκλοφορίας για τη βελτίωση της ποιότητας του αστικού περιβάλλοντος στην κεντρική περιοχή του Πολεοδομικού Συγκροτήματος Θεσσαλονίκης» από το Ι.ΜΕΤ.

Στο μοντέλο εξετάστηκε η βασική διαδρομή της ΘΑΣΘ (Πλ. Ελευθερίας - Μέγαρο Μουσικής - Μαρίνα Καλαμαριάς – Περαία) που επιλέχθηκε λαμβάνοντας υπόψη παράγοντες όπως:

Την χωροθέτηση των στάσεων σε υφιστάμενες υποδομές όπου είναι εφικτό,

Την ικανοποιητική κάλυψη της περιοχής μελέτης ως προς την απόσταση μεταξύ των στάσεων,

Την εξασφάλιση της μέγιστης επιβατικής κίνησης στη βάση αξιολόγησης των αποτελεσμάτων των παλαιότερων σεναρίων.

Ακόμη στο μοντέλο εξετάστηκαν και οι δύο ακόλουθες παραλλαγές της βασικής διαδρομής:

-Παραλλαγή βασικής διαδρομής 1: Πλ. Ελευθερίας - Μέγαρο Μουσικής - Μαρίνα Καλαμαριάς – Ν. Επιβάτες

-Παραλλαγή βασικής διαδρομής 2: Πλ. Ελευθερίας - Μέγαρο Μουσικής - Μαρίνα Καλαμαριάς – Περαία – Αγ. Τριάδα

Επιπλέον, για τις παραπάνω διαδρομές εξετάστηκε η επίπτωση στην επιβατική κίνηση για διαφοροποιήσεις τόσο στη συχνότητα δρομολόγησης της ΘΑΣΘ όσο και στην τιμή του εισιτηρίου, καθώς και για τις γραμμές express.

Συμπερασματικά, η επιβατική κίνηση για τη βασική διαδρομή είναι αρκετά ικανοποιητική με 5.385.000 επιβάτες το έτος (με συχνότητα 15 λεπτών και τιμή εισιτηρίου 2,0 ευρώ) και απαιτεί περιορισμένο αριθμό σκαφών, ενώ σημειώνεται η σημαντική επίδραση της τιμής του εισιτηρίου στην επιβατική κίνηση (διπλασιασμός της τιμής του εισιτηρίου επιφέρει μείωση της επιβατικής κίνησης της τάξης του 65%). Η διακύμανση της επιβατικής κίνησης για όλους τους συνδυασμούς των παραμέτρων που ελέγχθηκαν είναι πολύ μεγάλη (κυμαίνεται από 2.570.000 έως 9.050.000 επιβάτες ανάλογα με το σενάριο μελέτης, εκτός των σεναρίων που περιλαμβάνουν δρομολόγια express), καταδεικνύοντας ότι ικανοποιητικές συχνότητες και χαμηλή τιμή εισιτηρίου – όπως άλλωστε είναι αναμενόμενο – προσελκύουν χρήστες στο νέο μέσο.

Πρόσφατα (Νοέμβριος 2015), στα πλαίσια της «Μελέτης Σκοπιμότητας Θέσεων/Στάσεων της Θαλάσσιας Αστικής Συγκοινωνίας και Εναρμόνισης του Συστήματος με τα άλλα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς»3 που εκπονείται με πρωτοβουλία της ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε. πραγματοποιήθηκε διερεύνηση της σκοπιμότητας ένταξης της στάσης «Αεροδρόμιο» στο δίκτυο στάσεων της ΘΑΣΘ. Η διερεύνηση αυτή κρίθηκε αναγκαία δεδομένου ότι η προηγούμενη επισκόπηση βιωσιμότητας – σκοπιμότητας της ΘΑΣΘ (2011) είχε εξετάσει τη στάση στην περιοχή του αεροδρομίου μόνο ως μελλοντική επέκταση. Απώτερος στόχος είναι η συνολική επικαιροποίηση της μελέτης σκοπιμότητας του συστήματος ΘΑΣΘ λόγω της ένταξης της στάσης «Αεροδρόμιο».

Αντικείμενο της πρόσφατης (2015) αυτής διερεύνησης είναι η αξιολόγηση της σύνδεσης του κρατικού αερολιμένα «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης (ΚΑΘΜ) με το δίκτυο ΘΑΣΘ βάσει κυκλοφοριακών και κοινωνικο-οικονομικών στοιχείων που συλλέχθηκαν από διαθέσιμες αξιόπιστες πηγές δεδομένων και από επιτόπιες μετρήσεις και έρευνες. Στη συνέχεια παρουσιάζονται συνοπτικά τα συμπεράσματα της εν λόγω διερεύνησης:

– Οι υφιστάμενες συνθήκες πρόσβασης μέσω δημόσιων συγκοινωνιών μεταξύ του ΚΑΘΜ και του πολεοδομικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης (ΠΣΘ) δεν πληρούν τις προδιαγραφές της βιώσιμης αστικής κινητικότητας, γιατί η μετακίνηση μέσω ταξί είναι υψηλού κόστους άρα και περιορισμένης ελκυστικότητας για μεγάλο τμήμα του πληθυσμού των μετακινούμενων ενώ η μετακίνηση με αστικό λεωφορείο συνεπάγεται μέσο χρόνο αναμονής 15 λεπτών σε υπαίθρια στεγασμένη στάση μικρής χωρητικότητας καθώς και μεγάλο χρόνο μετακίνησης. Επιπλέον, τα παραπάνω μέσα δεν είναι συμπληρωματικά και δεν αποτελούν ουσιαστικά ανταγωνιστικές εναλλακτικές επιλογές λόγω της μεγάλης διαφοράς κόστους αλλά και χρόνου μετακίνησης, στοιχεία που επιδρούν με διαφορετικό τρόπο ως κριτήρια επιλογής σε μετακινούμενους με διαφορετικά κοινωνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά.

Η δρομολόγηση της γραμμής ΘΑΣΘ για την απευθείας σύνδεση του αεροδρομίου με το κέντρο της Θεσσαλονίκης, την Καλαμαριά και τους Νέους Επιβάτες με κατάλληλη συχνότητα θα οδηγήσει σε μείωση του μέσου χρόνου αναμονής των επιβατών που επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν μέσα μαζικής μεταφοράς (αστικό λεωφορείο ή ΘΑΣΘ) σε 7,5 λεπτά. Θα δημιουργήσει επιπλέον μία εναλλακτική επιλογή ανταγωνιστική προς τις γραμμές του αστικού λεωφορείου που εξυπηρετούν τον ΚΑΘΜ αλλά και συμπληρωματική προς τις γραμμές αστικού λεωφορείου που συνδέουν την περιοχή επιρροής της κάθε στάσης του συστήματος ΘΑΣΘ με άλλους προορισμούς του ΠΣΘ. Παράλληλα, οι υποδομές αναμονής στην στάση της ΘΑΣΘ αναμένεται να είναι σημαντικά ανώτερες από άποψη άνεσης, ασφάλειας και αισθητικής σε σχέση με την υπαίθρια στάση του αστικού λεωφορείου. Επιπρόσθετα, ο χρόνος μετακίνησης είναι ανταγωνιστικός σε σχέση με το αστικό λεωφορείο.

– Στην σύγκριση των δύο μέσων πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη η αυξημένη δυνατότητα αξιοπιστίας της ΘΑΣΘ καθώς τα σκάφη κινούνται ουσιαστικά σε αποκλειστικό διάδρομο με μόνο περιορισμό τα ακραία καιρικά φαινόμενα, ενώ το αστικό λεωφορείο κινείται στο οδικό δίκτυο με αποτέλεσμα να παρουσιάζει επιπλέον καθυστερήσεις κατά τις περιόδους αιχμής και απρόβλεπτες καθυστερήσεις στην περίπτωση εκτάκτων κυκλοφοριακών συνθηκών, όπως ατυχήματα, πορείες κλπ.

– Επιπλέον, μπορεί να εξεταστεί η δυνατότητα έλξης μετακινήσεων από την ευρύτερη περιοχή κατοικίας (Πλαγιάρι κλπ.) που βρίσκεται σε απόσταση μεγαλύτερη από 800 m, η οποία μπορεί να εξυπηρετηθεί από την στάση Αεροδρομίου με την προϋπόθεση κάθετης οδικής σύνδεσης μεταξύ της προαναφερθείσας περιοχής και της στάσης. Αυτό απαιτεί είτε την υλοποίηση σταθμού μετεπιβίβασης (τύπου Park & Ride) στην περιοχή της στάσης είτε την αξιοποίηση των υποδομών στάθμευσης του αερολιμένα.

– Η ολοκλήρωση της κύριας γραμμής Μετρό και της επέκτασης Καλαμαριάς, που προβλέπεται κατά το 2020, αναμένεται να αλλάξει την κατάσταση, καθώς η διάρκεια της μετακίνησης Μίκρα - κέντρο Θεσσαλονίκης αναμένεται να είναι μόλις 15 λεπτά. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να συμπεριληφθεί στην ανάλυση ότι η επέκταση από τον τερματικό σταθμό της Μίκρας έως το αεροδρόμιο θα υλοποιηθεί κάποια στιγμή μετά το 2020 και ότι δεν έχει οριστικοποιηθεί ο ακριβής τρόπος σύνδεσης. Οπότε δεν είναι δυνατό να προσδιοριστεί ο συνολικός χρόνος πρόσβασης από το κέντρο της πόλης έως τον αερολιμένα μέσω Μετρό. Ένα επιπλέον θετικό σημείο της ΘΑΣΘ με την προϋπόθεση κατασκευής της στάσης «Αεροδρόμιο» αλλά και της Στάσης «Μίκρα» είναι η δυνατότητα

σύνδεσης του ΚΑΘΜ με τον τερματικό σταθμό του Μετρό, τουλάχιστον έως την ολοκλήρωση της επέκτασης Αεροδρόμιο του Μετρό.

– Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, πρέπει να υπογραμμιστεί η σημασία της εφαρμογής τιμολογιακής πολιτικής ενιαίου κομίστρου μεταξύ του συστήματος ΘΑΣΘ και των υπολοίπων υφιστάμενων και μελλοντικών συστημάτων μαζικής μεταφοράς στο ΠΣΘ.

Επιπροσθέτως σε ότι αφορά στην ανάπτυξη και την ανταγωνιστικότητα, η εν λόγω διερεύνηση συμπεραίνει:

– Οι υφιστάμενες συνθήκες πρόσβασης του ΚΑΘΜ επηρεάζουν και τις δυνατότητες πρόσβασης προς τους υπόλοιπους τόπους ενδιαφέροντος εκτός ΠΣΘ. Στα πλαίσια αυτά, παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον η άμεση σύνδεση που θα παρέχει η ΘΑΣΘ με τον επιβατικό λιμένα της πόλης.

– Γενικότερα, η διαμόρφωση εναλλακτικών επιλογών μετακίνησης από/προς ένα διεθνή αερολιμένα με δυναμικό ρόλο και αυξανόμενη ανταγωνιστικότητα είναι επωφελής τόσο για τον αερολιμένα όσο και για την πόλη, ιδίως όταν οι συγκεκριμένες επιλογές είναι φιλικές προς το περιβάλλον ενώ προσφέρουν αισθητική αναβάθμιση στις συνθήκες μετακίνησης. Στην περίπτωση της ΘΑΣΘ ικανοποιούνται τα παραπάνω κριτήρια ενώ πρέπει να προστεθεί και ο ιστορικός ρόλος του συστήματος συνολικά, καθώς από τον 19ο αιώνα λειτούργησε στην πόλη παράκτια συγκοινωνία. Για τον λόγο αυτό πρέπει να αναγνωριστεί ο στρατηγικός ρόλος και η προστιθέμενη αξία της ένταξης της στάσης «Αεροδρόμιο» στη ΘΑΣΘ για την άμεση επαφή των επισκεπτών, ιδίως τις περιόδους αιχμής της διεθνούς τουριστικής κίνησης, με ένα περιβαλλοντικά φιλικό μέσο αλλά και με ένα σύμβολο της σύγχρονης ιστορίας της πόλης. Η κατάλληλη αξιοποίηση ενός τέτοιου συμβόλου μπορεί να ενισχύσει την ταυτότητα της πόλης διεθνώς.

Ιστορική εξέλιξη του έργου

Η πόλη της Θεσσαλονίκης και η ζωή σε αυτήν ήταν ανέκαθεν συνδεδεμένη στενά με τη θάλασσα, γεγονός που επιβεβαιώνεται και από την αμφιθεατρική διαμόρφωση της πόλης και την ρυμοτομία της με πολλούς δρόμους να καταλήγουν στο παραλιακό μέτωπο. Η στενή σχέση της πόλης με τη θάλασσα διατηρείται σταθερή τα τελευταία 150 χρόνια, και αποτυπώνεται στην εξέλιξη του θαλασσίου μετώπου και τις επεμβάσεις που υλοποιήθηκαν σε αυτό, όπως για παράδειγμα η κατασκευή του λιμανιού και η πρόσφατη διαμόρφωση της Νέας Παραλίας.

Από ιστορικά στοιχεία συνάγεται ότι μία μορφή «θαλάσσιας συγκοινωνίας» λειτουργούσε στο θαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης επί πολλές δεκαετίες (τέλος 19ου αιώνα έως και δεκαετία ’60), όπως άλλωστε προκύπτει και από παλαιές φωτογραφίες της παραλίας της πόλης, όπου διακρίνονται εγκαταστάσεις αποβίβασης/επιβίβασης επιβατών (débarcadère), με κυριότερες αυτή πλησίον της Πλατείας Ελευθερίας (απόληξη σημερινής οδού Κομνηνών) και αυτή προ του Λευκού Πύργου.

Ακόμη, μεγάλη άνθηση στην δεκαετία του ’60 γνώρισαν η κοντινή παραλία στο Καραμπουρνάκι (νότια του Ναυτικού Αθλητικού Ομίλου Καλαμαριάς), καθώς και τα τουριστικά θέρετρα στα ανατολικά παράλια (Περαία, Νέοι Επιβάτες, Αγ. Τριάδα). Οι μετακινήσεις προς τις περιοχές αυτές γίνονταν με καραβάκια και το ταξίδι διαρκούσε από μισή έως μία ώρα. Στα τέλη της δεκαετίας του ’60 η θαλάσσια αυτή συγκοινωνία σταμάτησε, καθώς αφενός το τουριστικό ρεύμα κατευθύνθηκε προς την Χαλκιδική και αφετέρου η ρύπανση του Θερμαϊκού Κόλπου από βιομηχανικά και αστικά απόβλητα απέτρεπαν την κολύμβηση στα ανατολικά παράλια.

Εξέλιξη της ιδέας για την υλοποίηση της σύγχρονης θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας Θεσσαλονίκης

Η ιδέα για την οργάνωση σύγχρονης θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας στην περιοχή της Θεσσαλονίκης χρονολογείται ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, οπότε είχε προταθεί η συγκοινωνία να καλύψει αρχικά την περιοχή από την Πλατεία Ελευθερίας μέχρι το Καραμπουρνάκι με ενδεικτικές στάσεις:

– στην απόληξη της οδού Βογατσικού

– στην απόληξη της οδού Παρασκευοπούλου («Φάληρο»)

– στον Όμιλο Φίλων Θαλάσσης («Λαογραφικό Μουσείο»)

– στην απόληξη της οδού Κορομηλά («Ποσειδώνιο»)

– στην απόληξη της οδού Κερασούντος («Ν.Ο.Θ.»).

Ο συνολικός χρόνος της διαδρομής, περιλαμβανομένου και του χρόνου επιβίβασης-αποβίβασης, από την Πλατεία Ελευθερίας μέχρι τον Ν.Ο.Θ. υπολογιζόταν σε 20 λεπτά, για σκάφη που θα ανέπτυσσαν ταχύτητα 15-20 κόμβων.

Αργότερα, με την ευκαιρία της επιλογής της Θεσσαλονίκης ως Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 1997 και στα πλαίσια του προγράμματος «Ευρωπαίοι Αρχιτέκτονες στη Θεσσαλονίκη», ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Θεσσαλονίκης ανέθεσε το 1996, μετά από διαγωνισμό, σε διακεκριμένους Eυρωπαίους αρχιτέκτονες την μελέτη ορισμένων στάσεων της θαλάσσιας συγκοινωνίας. Οι στάσεις αυτές και οι αντίστοιχοι αρχιτέκτονες που τις μελέτησαν, ήσαν:

– Πλατεία Ελευθερίας – Aldo & Hannie van Eyck

– Οδός Αγ. Σοφίας – Finn Geipel και Nicolas Michelin

– Μακεδονία Παλλάς – Mario Botta

– Ποσειδώνιο

– Ναυτικός Όμιλος Θεσσαλονίκης – Enric Miralles

– Νέα Κρήνη – Rem Koolhaas

– Αεροδρόμιο – Giancarlo de Carlo

Οι προτάσεις των αρχιτεκτόνων αφορούσαν κυρίως στις κτιριακές εγκαταστάσεις αναμονής και εξυπηρέτησης των επιβατών της συγκοινωνίας σε κάθε στάση, αλλά έδιναν και λύσεις για την αναγκαία λιμενική υποδομή.

Το 1995, ο Οργανισμός Ρυθμιστικού Σχεδίου και Προστασίας Περιβάλλοντος Θεσσαλονίκης δημοσίευσε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για τη λειτουργία θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας, όπου οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές έπρεπε να κατασκευάσουν με δικές τους δαπάνες τα αναγκαία λιμενικά έργα και τα χερσαία για την αναμονή και εξυπηρέτηση των επιβατών, καθώς και να δρομολογήσουν τα κατάλληλα σκάφη για τη λειτουργία της γραμμής από την Πλατεία Ελευθερίας μέχρι τον Ιστιοπλοϊκό Όμιλο Θεσσαλονίκης (Καραμπουρνάκι). Υπήρξε ενδιαφέρον από ένα όμιλο επενδυτών, πλην όμως οι διαπραγματεύσεις διήρκεσαν αρκετά χρόνια και τερματίστηκαν, χωρίς θετικό αποτέλεσμα, τον Ιανουάριο 2003.

Το 2003, με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας εκπονήθηκε η Μελέτη Λιμενικών Έργων της θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας, καθώς και Κυκλοφοριακή Μελέτη, Οικονομοτεχνική Μελέτη, Προμελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, και συντάχθηκαν τα Τεύχη Δημοπράτησης4. Στα πλαίσια των παραπάνω μελετών εξετάσθηκαν, σε επίπεδο προμελέτης, δεκατέσσερις θέσεις ως πιθανές στάσεις της σύγχρονης θαλάσσιας συγκοινωνίας, οι παρακάτω:

– Πλατεία Ελευθερίας

– Οδός Αγίας Σοφίας

– Μακεδονία Παλλάς

– Λαογραφικό Μουσείο (Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Θεσσαλονίκης)

– Ποσειδώνιο (Μέγαρο Μουσικής)

– Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Θεσσαλονίκης (Καραμπουρνάκι)

– Μαρίνα Καλαμαριάς (Αρετσού)

– Αεροδρόμιο

– Περαία

– Νέοι Επιβάτες

– Πλαζ Αγ. Τριάδας

– Αγία Τριάδα

– Αγγελοχώρι

– Νέα Μηχανιώνα

Μετά την ολοκλήρωση της κυκλοφοριακής και της οικονομοτεχνικής μελέτης αποφασίστηκε τελικά η Θ.Α.Σ. να περιλαμβάνει αρχικά εννέα στάσεις, τις παρακάτω:

1. Πλατεία Ελευθερίας

2. Οδός Αγίας Σοφίας

3. Μακεδονία Παλλάς

4. Ποσειδώνιο (Μέγαρο Μουσικής)

5. Μαρίνα Καλαμαριάς (Αρετσού)

6. Περαία

7. Νέοι Επιβάτες

8. Αγία Τριάδα

9. Νέα Μηχανιώνα

Για τις στάσεις αυτές εκπονήθηκε η Προμελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και εκδόθηκε θετική γνωμοδότηση επί της Π.Π.Ε. κατά τη διαδικασία της Προκαταρκτικής Περιβαλλοντικής Εκτίμησης και Αξιολόγησης από την Διεύθυνση Περιβάλλοντος και Χωροταξίας της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας (αριθμ. πρωτ. οικ. 4909/25.6.2004). Επίσης συντάχθηκαν και τα Τεύχη Δημοπράτησης διεθνούς δημόσιου διαγωνισμού για την ανάδειξη αναδόχου της σύμβασης παραχώρησης για την «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση και Παραχώρηση της Εκμετάλλευσης της Θαλάσσιας Αστικής Συγκοινωνίας Θεσσαλονίκης». Το έργο της κατασκευής της λιμενικής υποδομής των εννέα στάσεων επρόκειτο να ενταχθεί στο Γ’ ΚΠΣ. Δύο χρόνια αργότερα ωστόσο η ιδέα της θαλάσσιας συγκοινωνίας εγκαταλείφθηκε.

Πρόσφατα, το 2011 με πρωτοβουλία του Υπουργείου Μεταφορών Υποδομών και Δικτύων, διερευνήθηκε η σκοπιμότητα και βιωσιμότητα του εγχειρήματος της θαλάσσιας σύνδεσης του κέντρου της Θεσσαλονίκης με τα ανατολικά προάστια και πιο συγκεκριμένα με τον Δήμο Καλαμαριάς και το Δήμο Θερμαϊκού, σε μία διαδρομή που ορίζεται ως βασική διαδρομή της ΘΑΣΘ5. Η κύρια ιδέα της νέας προσπάθειας για την λειτουργία θαλάσσιας συγκοινωνίας έγκειται στην όσο πιο σύντομη έναρξη της λειτουργίας και με το μικρότερο δυνατό κόστος αρχικής επένδυσης, λαμβανομένης υπόψη και της οικονομικής συγκυρίας στην οποία βρίσκεται η χώρα τα τελευταία χρόνια. Κατά συνέπεια, στη βασική διαδρομή υπάρχει μέριμνα για την αξιοποίηση, στον μέγιστο δυνατό βαθμό, της υφιστάμενης λιμενικής υποδομής σε κάθε στάση, αλλά και της κατά το δυνατόν μείωσης των απαιτουμένων δανειοδοτήσεων (λαμβανομένης υπόψη και της υπάρχουσας θετικής γνωμοδότησης κατά τη διαδικασία της Π.Π.Ε.Α.). Στα πλαίσια αυτά και μετά από αξιολόγηση όλων των δεδομένων, διαμορφώθηκε η βασική διαδρομή που περιλάμβανε τις εξής στάσεις:

– Πλατεία Ελευθερίας

– Ποσειδώνιο (Μέγαρο Μουσικής)

– Μαρίνα Καλαμαριάς

– Περαία

Με την ολοκλήρωση αυτής της δράσης του Υπουργείου Μεταφορών Υποδομών και Δικτύων και μετά από διαβούλευση με τους εμπλεκόμενους φορείς, αποφασίστηκε η βασική διαδρομή της ΘΑΣΘ να εξυπηρετεί τους Δήμους Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς και Θερμαϊκού, με έξι στάσεις. Στη απόφαση αυτή ελήφθη υπ’ όψη το γεγονός ότι η έναρξη της λειτουργίας του Δημαρχιακού Μεγάρου Θεσσαλονίκης θα δημιουργούσε ανάγκη για πρόσθετες μετακινήσεις των κατοίκων, καθώς και η προοπτική εξυπηρέτησης της κίνησης του αεροδρομίου και από την θαλάσσια συγκοινωνία. Στα πλαίσια αυτά, αποφασίστηκε κατ’ αρχήν η ΘΑΣΘ να περιλαμβάνει τις ακόλουθες 6 στάσεις, ενώ μελλοντικά να υπάρχει η δυνατότητα επέκτασης ή/και πύκνωσης αυτών:

1. στάση Πλατεία Ελευθερίας,

2. στάση Δημαρχείο,

3. στάση Μέγαρο Μουσικής,

4. στάση Μαρίνα Αρετσού,

5. στάση Αεροδρόμιο, και

6. στάση Νέοι Επιβάτες.

Οι 6 αυτές στάσεις αποτελούν το αντικείμενο της παρούσας Μ.Π.Ε.

Διεθνής εμπειρία στον τομέα της αστικής θαλάσσιας συγκοινωνίας

Στα πλαίσια της προαναφερθείσας δράσης του 2011, διερευνήθηκαν ενδελεχώς και οι εφαρμοσμένες διεθνώς Καλές Πρακτικές (Best Practices) στον τομέα της αστικής θαλάσσιας συγκοινωνίας. Από τη διερεύνηση αυτή προέκυψαν σημαντικά συμπεράσματα και συλλέχθησαν στοιχεία ιδιαίτερα χρήσιμα στην ανάπτυξη και τον σχεδιασμό της αστικής θαλάσσιας συγκοινωνίας στο Πολεοδομικό Συγκρότημα της Θεσσαλονίκης και στην ευρύτερη περιοχή. Τα στοιχεία αυτά παρατίθενται συνοπτικά στη συνέχεια.

Εξετάζοντας τα γεωμορφολογικά και χωροταξικά χαρακτηριστικά των θαλάσσιων – παράκτιων περιοχών που εξυπηρετούνται από αυτής της μορφής συγκοινωνία διεθνώς, πρόκειται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων για κόλπους προστατευμένους από έντονους κυματισμούς κατά μήκος των ακτών των οποίων έχει επεκταθεί ο πολεοδομικός ιστός μεγάλων αστικών κέντρων. Στις πόλεις αυτές η μετακίνηση με χερσαία μέσα μη σταθερής τροχιάς είναι συνήθως χρονοβόρα, ενώ με τη θαλάσσια αστική συγκοινωνία η μετακίνηση από και προς το κέντρο της πόλης, ιδιαίτερα από τα πιο απομακρυσμένα προάστια, γίνεται σε μικρότερο χρόνο και με αξιοπιστία. Δεδομένου ότι η ευρύτερη περιοχή του αστικού κέντρου της Θεσσαλονίκης παρουσιάζει παρόμοια γεωμορφολογικά, χωροταξικά και συγκοινωνιακά χαρακτηριστικά, κρίθηκε σκόπιμη η προσαρμογή των Καλών Πρακτικών που αναλύθηκαν.

Συμπερασματικά, τα πλεονεκτήματα των διεθνώς εφαρμοσμένων Καλών Πρακτικών έχουν ως εξής:

-Ο φορέας διαχείρισης έχει δημόσιο χαρακτήρα και είναι

κοινός με τον φορέα διαχείρισης των υπόλοιπων μέσων μαζικής μεταφοράς της πόλης, ενώ ο φορέας λειτουργίας είναι μία ή περισσότερες ιδιωτικές ναυτιλιακές εταιρίες που έχουν υπογράψει σύμβαση με τον φορέα διαχείρισης.

-Τα σκάφη που δρομολογούνται είναι σύγχρονα ταχύπλοα τύπου catamaran μεταφορικής ικανότητας 200-400 επιβατών που αναπτύσσουν ταχύτητα 20-24 κόμβων.

-Ο σχεδιασμός του δικτύου πρέπει να επιδιώκει σύντομο χρόνο ταξιδίου μεταξύ διαδοχικών στάσεων (5 - 20 λεπτά για κοντινούς προορισμούς και έως 35 λεπτά για μακρινούς προαστιακούς προορισμούς) και κατά το δυνατόν μεγάλη συχνότητα δρομολογίων (ανά 15 - 30 λεπτά). Τα δρομολόγια ενδέχεται να γίνονται πιο αραιά εκτός ωρών αιχμής και το σαββατοκύριακο.

-Η τιμολογιακή πολιτική είναι κοινή με τα άλλα μέσα μαζικής μεταφοράς της πόλης (ενιαίο εισιτήριο, εφαρμογή τιμολογιακής πολιτικής κατά ζώνες).

-Η λιμενική υποδομή των στάσεων αφορά σε προβλήτα κατάλληλα διαμορφωμένο για την εξυπηρέτηση επιβατηγών σκαφών, ο οποίος φέρει την κατάλληλη υποδομή για την γρήγορη και ασφαλή πρόσδεση του σκάφους.

-Σε κάθε στάση υπάρχει κτιριακή υποδομή μικρής κλίμακας για την εξυπηρέτηση του κοινού, καθώς και στεγασμένος χώρος αναμονής με μικρό αριθμό καθισμάτων.

Οικονομικά στοιχεία του έργου

Ο κατά προσέγγιση προϋπολογισμός κατασκευής των λιμενικών έργων των 6 στάσεων της Θαλάσσιας Αστικής Συγκοινωνίας Θεσσαλονίκης ανέρχεται σε 16.500.000 ευρώ. Ο ανωτέρω προϋπολογισμός έχει υπολογισθεί λαμβάνοντας υπόψη Τιμές Τιμολογίων ΥΠΕΧΩΔΕ Μαρτίου 2013 και συμπεριλαμβάνει Γενικά Έξοδα και Όφελος Εργολάβου, Απρόβλεπτα και Φ.Π.Α. (23%).

Τα έργα των στάσεων της ΘΑΣΘ προβλέπεται να κατασκευασθούν με δημόσια χρηματοδότηση, ενώ η λειτουργία της προβλέπεται να γίνει μέσω διαγωνισμού παραχώρησης.

Συσχέτιση του έργου με άλλα έργα

Η θαλάσσια αστική συγκοινωνία είναι απολύτως συμβατή με τη λειτουργία των υπόλοιπων υφιστάμενων (αστικές και υπεραστικές γραμμές λεωφορείων) και σχεδιαζόμενων (μετρό και τραμ) μέσων μαζικής μεταφοράς (ΜΜΜ) της Θεσσαλονίκης, καθώς θα λειτουργεί σε συνέργεια με αυτά συμβάλλοντας ουσιαστικά στην αναβάθμιση της ποιότητας και αξιοπιστίας των μέσων μαζικής μεταφοράς και ταυτόχρονα στον περιορισμό της χρήσης Ι.Χ.

Ακόμη, η ΘΑΣΘ δεν θα προκαλεί όχληση στις λειτουργίες και δραστηριότητες του Λιμένα Θεσσαλονίκης (καθώς δεν εμπλέκεται χωρικά με αυτές αλλά ούτε θα λειτουργεί ανταγωνιστικά ως προς αυτές), ενώ δεν παρουσιάζει και ασυμβατότητα με αυτές.

Πλοίο Σχεδιασμού

Τα ενδεικτικά στοιχεία του πλοίου σχεδιασμού είναι τα ακόλουθα: Τύπος πλοίου:	Επιβατηγό πλοίο (catamaran ή monohull)
Μεταφορική ικανότητα:	250 επιβάτες κατά μέγιστο
Υλικό κατασκευής:	Αλουμίνιο ή χάλυβας ή glass reinforced plastic
Ολικό μήκος:	LOA = 30m
Έμφορτο βύθισμα:	2,0m κατά μέγιστο
Μέγιστη ταχύτητα	20-25 κόμβοι

Τεχνική περιγραφή κτιριακής υποδομής

Επί της νησίδας θα κατασκευασθεί κτιριακή υποδομή μικρής κλίμακας για την εξυπηρέτηση των αναγκών της ΘΑΣΘ σε στεγασμένους χώρους, επιφάνειας έως 150 m2. Ο χώρος επί της νησίδας εντός του οποίου προβλέπεται η κατασκευή του κτιρίου εμφαίνεται στα συνημμένα σχέδια γενικής διάταξης κάθε στάσης 384-ΜΠΕ-2.1 έως 2.6. Ο χώρος αυτός οριοθετείται έτσι ώστε να διατηρείται απόσταση τουλάχιστον 3m από τα άκρα της νησίδας, ώστε να μην παρεμποδίζεται η από/ επιβίβαση και η ασφαλής κυκλοφορία των επιβατών. Ενδεικτικά, η θέση και μορφή του κτιρίου έτσι όπως προβλέπεται από την αρχιτεκτονική μελέτη δίνεται στα Σχήματα 15.6α και 15.6β που παρατίθενται στην ενότητα 15, καθώς και στο Σχήμα 6.8.

Συγκεκριμένα, η υποδομή αυτή καθώς και ο περιβάλλον χώρος αυτής (ελεύθερη επιφάνεια νησίδας) θα περιλαμβάνουν:

– εκδοτήρια εισιτηρίων,

– χώρο αναμονής επιβατών με κυλικείο και περίπτερο εξυπηρέτησης των πελατών (εφημερίδες, περιοδικά κλπ.),

– χώρους υγιεινής για δημόσια χρήση,

– χώρο για τις Η/Μ εγκαταστάσεις και αποθηκευτικούς χώρους για εργαλεία, καθώς και τον απαραίτητο αντιρρυπαντικό εξοπλισμό,

– πρόβλεψη για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος ισχύος έως 10 kW στην οροφή,

– χώρο για την τοποθέτηση των κάδων απορριμμάτων και των κάδων ανακύκλωσης (αλουμίνιο, χαρτί, πλαστικό), και

– επαρκή χώρο κυκλοφορίας των επιβατών για την απρόσκοπτη επιβίβαση και αποβίβασή τους,

– διαμόρφωση περιβάλλοντα χώρου (υποδομή για στάθμευση ποδηλάτων, παγκάκια, μικροί κάδοι απορριμμάτων).

Επιπλέον, επειδή στα σκάφη της θαλάσσιας συγκοινωνίας θα επιτρέπεται η μεταφορά ποδηλάτων, θα προβλεφθούν οι ειδικές συνθήκες αναμονής, ακύρωσης των εισιτηρίων και επιβίβασης/αποβίβασης, χωρίς να ενοχλείται το υπόλοιπο επιβατικό κοινό.

Για το σχεδιασμό της κτιριακής υποδομής των στάσεων διενεργήθηκε το 2011 από το ΥΠΟΜΕΔΙ πανελλήνιος αρχιτεκτονικός διαγωνισμός ιδεών νέων αρχιτεκτόνων.

Χώροι στάθμευσης

Η θαλάσσια αστική συγκοινωνία θα αποτελέσει μία σημαντική εναλλακτική μορφή αστικής συγκοινωνίας, η οποία θα λειτουργεί σε συνδυασμό και συμπληρωματικά των υπόλοιπων δικτύων μέσων μαζικής μεταφοράς της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης.

Στα πλαίσια αυτά η λειτουργία της ΘΑΣΘ δεν έχει ουσιαστικές ανάγκες σε χώρους στάθμευσης. Οι ανάγκες αυτές είναι ουσιαστικά μηδαμινές για τις ενδιάμεσες στάσεις του κέντρου της πόλης (στάσεις 2 «Δημαρχείο» και 3 «Μέγαρο Μουσικής»), οι οποίες είναι προσβάσιμες πεζή ή με τα αστικά λεωφορεία (είτε για τους μεταβαίνοντες από τα προάστια στο κέντρο με τη θαλάσσια συγκοινωνία, είτε για τους κατοίκους του κέντρου). Αντίστοιχα, δεν έχει αυξημένες απαιτήσεις σε χώρους στάθμευσης η στάση 5 «Αεροδρόμιο», καθώς αφορά στην πρόσβαση από/προς το αεροδρόμιο μέσω της θαλάσσιας συγκοινωνίας χωρίς χρήση αυτοκινούμενων μέσων. Οι ανάγκες αυτές είναι σε ένα βαθμό αυξημένες για τις τερματικές στάσεις 1 «Πλατεία Ελευθερίας» και 6 «Νέοι Επιβάτες», όπου οι χρήστες της θαλάσσιας συγκοινωνίας ενδέχεται να μεταβούν με Ι.Χ. από τις γύρω περιοχές προκειμένου για να επιβιβαστούν στα σκάφη της θαλάσσιας συγκοινωνίας, ιδιαίτερα τις πρωινές και απογευματινές ώρες προσέλευσης και αποχώρησης των εργαζομένων. Όσον αφορά στη στάση 4 «Μαρίνα Αρετσού» ενδέχεται να υπάρχουν σημαντικές ανάγκες σε χώρους στάθμευσης λόγω του οικιστικού χαρακτήρα της ευρύτερης περιοχής, αλλά και της υψομετρικής διαφοράς που υπάρχει μεταξύ του οικισμού της Καλαμαριάς και της θάλασσας κατευθύνοντας κάποιους χρήστες της θαλάσσιας συγκοινωνίας στη χρήση αυτοκινήτου.

Σε κάθε περίπτωση, οι θέσεις των στάσεων βρίσκονται στην άμεση γειτονία (σε απόσταση που διανύεται πεζή) στάσεων βασικών γραμμών των αστικών λεωφορείων του Ο.Α.Σ.Θ. (μόνη εξαίρεση αποτελεί η στάση 5, από την οποία η πλησιέστερη στάση λεωφορείου βρίσκεται στο αεροδρόμιο σε απόσταση 2 km). Επίσης, μελλοντικά με την ολοκλήρωση των έργων του μετρό θα είναι δυνατή και η μετάβαση στους σταθμούς του μέσου αυτού σταθερής τροχιάς (κυρίως σε ότι αφορά στις στάσεις 1, 2 και 3 του κέντρου της πόλης). Συνεπώς, περιορίζεται σημαντικά η ανάγκη χρήσης Ι.Χ.

Συνολικά, εκτιμάται ότι οι υφιστάμενες θέσεις στάθμευσης στη γειτονία των στάσεων δύνανται να καλύψουν τις βασικές ανάγκες της ΘΑΣΘ σε στάθμευση. Στη συνέχεια παρουσιάζονται οι χώροι στάθμευσης που υφίστανται στη γειτονία κάθε στάσης.

Κοινωνικό-οικονομικές επιπτώσεις

Η ΘΑΣΘ θα έχει σημαντικές άμεσες και έμμεσες θετικές επιπτώσεις στο κοινωνικό-οικονομικό περιβάλλον του μητροπολιτικού συγκροτήματος Θεσσαλονίκης. Συγκεκριμένα:

-Η λειτουργία της ΘΑΣΘ θα επηρεάσει θετικά το σύνολο του πληθυσμού του μητροπολιτικού κέντρου της Θεσσαλονίκης. Η επιρροή αυτή σχετίζεται με την καθημερινή μετακίνηση των κατοίκων του κέντρου της πόλης και των ανατολικών προαστίων, αλλά και των επισκεπτών του κέντρου της πόλης, καθώς θα αναβαθμίσει την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών στον τομέα των μέσων μαζικής μεταφοράς. Στα πλαίσια αυτά, η ΘΑΣΘ ενδέχεται να ενισχύσει την παρατηρούμενη και σήμερα μεταφορά της α’ κατοικίας από το κέντρο της πόλης προς τα ανατολικά προάστια.

-Η λειτουργία της ΘΑΣΘ θα συμβάλει στην ανάπτυξη της τοπικής οικονομίας, άμεσα ως δραστηριότητα του δευτερογενούς τομέα και έμμεσα καθώς θα εξυπηρετεί μεταφορικά τις δραστηριότητες του τριτογενούς κυρίως τομέα που δραστηριοποιούνται στην περιοχή μελέτης (μετακίνηση προσωπικού και εξυπηρετούμενου κοινού σε καταστήματα υπηρεσιών, εμπόριο, τουρισμός, εστίαση κλπ.). Ιδιαίτερα σημαντική θα είναι η συνδρομή της ΘΑΣΘ στον τουρισμό, καθώς αφ’ ενός θα προσφέρει ποιοτική και άνετη μετακίνηση των επισκεπτών/τουριστών από/προς τα δημοφιλή τμήματα της πόλης (Λαδάδικα, Πλατεία Αριστοτέλους, Λευκός Πύργος, Νέα Παραλία κλπ.) και αφ’ ετέρου θα αποτελέσει η ίδια πόλο προσέλκυσης τουριστών λόγω της άμεσης επαφής με τη θάλασσα, αλλά και της ιδιαίτερα ελκυστικής θέας του παραλιακού μετώπου από τη θάλασσα που θα προσφέρει. Επιπλέον, η δυνατότητα εύκολης και άμεσης μετακίνησης προς τα ανατολικά προάστια μέσω της ΘΑΣΘ θα ενισχύσει σημαντικά την οικονομία των περιοχών αυτών, κυρίως κατά τους θερινούς μήνες λόγω των δραστηριοτήτων αναψυχής που αναπτύσσονται στο παραλιακό μέτωπο (παραλία κολύμβησης, εστιατόρια, αναψυκτήρια κλπ.). Μικρότερης κλίμακας θετική συμβολή θα έχει η κατασκευή των έργων της ΘΑΣΘ στον κατασκευαστικό τομέα.

-Η κατασκευή και λειτουργία της ΘΑΣΘ θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Συγκεκριμένα, κατά τη φάση κατασκευής θα κινητοποιηθούν τα σχετιζόμενα με την κατασκευή επαγγέλματα και θα δημιουργηθεί σημαντικός αριθμός θέσεων απασχόλησης. Η λειτουργία της ΘΑΣΘ θα δημιουργήσει αξιόλογο αριθμό νέων θέσεων εργασίας τόσο σε ότι αφορά στην κυκλοφορία και λειτουργία των σκαφών όσο και στις χερσαίες δραστηριότητες (διοικητική υποστήριξη ΘΑΣΘ, ασφάλεια / έλεγχος, καθαριότητα στάσεων κλπ.). Επίσης, μακροπρόθεσμα ενδέχεται η ΘΑΣΘ να συμβάλει έμμεσα στη δημιουργία επιπρόσθετων θέσεων εργασίας στους προαναφερθέντες τομείς της οικονομίας που εξυπηρετεί μεταφορικά.

-Δεδομένης της κεντροβαρούς σημασίας του μητροπολιτικού συγκροτήματος της Θεσσαλονίκης στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η θετική συμβολή της ΘΑΣΘ στην περιφερειακή οικονομία είναι προφανής.

-Η ΘΑΣΘ θα έχει ιδιαίτερα σημαντική θετική επίπτωση στην ποιότητα ζωής των κατοίκων της πόλης και προαστιακών περιοχών της Θεσσαλονίκης, λόγω της συμβολής της στην βελτίωση και αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών στον τομέα των μέσω μαζικής μεταφοράς. Επίσης, η ΘΑΣΘ δεν θα προσφέρει μόνο ποιοτικότερη μετακίνηση των πολιτών αλλά θα συμβάλει και στη μείωση του κυκλοφοριακού φόρτου της πόλης.

Ο κορεσμός του οδικού δικτύου της πόλης κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια της μέρας οδηγεί σε έντονα κυκλοφοριακά προβλήματα με προφανείς συνέπειες για την ποιότητα ζωής και την υγεία των κατοίκων και εργαζόμενων στην πόλη της Θεσσαλονίκης, αλλά και το περιβάλλον (κυρίως την επιβάρυνση της ατμόσφαιρας με σημαντικές ποσότητες ρύπων

Με τη λειτουργία της θαλάσσιας αστικής συγκοινωνίας Θεσσαλονίκης θα αποσυμφορηθεί σε σημαντικό βαθμό το αστικό οδικό δίκτυο, καθώς θα μειωθούν οι μετακινήσεις με την χερσαία αστική συγκοινωνία και τα Ι.Χ. εντός της πόλης, αλλά και από/προς την Καλαμαριά και τα Ανατολικά Προάστια προς/από το κέντρο της Θεσσαλονίκης. Επιπλέον, σε σχέση με τα χερσαία μέσα μεταφοράς μη σταθερής τροχιάς, η θαλάσσια συγκοινωνία χαρακτηρίζεται από μεγαλύτερη χρονική συνέπεια (δεδομένου ότι δεν εξαρτάται από αστάθμητους παράγοντες, όπως η οδική κίνηση) και μεγαλύτερη άνεση (δεδομένου ότι θα χρησιμοποιηθούν πλοία σύγχρονης τεχνολογίας με ιδιαίτερες προβλέψεις για την άνεση και ασφάλεια των επιβατών).

Ακόμη, η θαλάσσια αστική συγκοινωνία είναι φιλικότερη για το περιβάλλον, καθώς επιβαρύνει σε μικρότερο βαθμό την ατμόσφαιρα με ρύπους (μικρότερες ποσότητες ρύπων ανά επιβάτη/χιλιόμετρο διαχέονται σε λιγότερο επιβαρυμένο περιβάλλον και σε ανοιχτό χώρο) από ότι τα οδικά μέσα μεταφοράς, ενώ η χρήση σύγχρονων πλοίων σε συνδυασμό με την μικρής χρονικής διάρκειας παραμονή των πλοίων σε κάθε στάση θα μηδενίσει ουσιαστικά την πιθανότητα αρνητικών επιπτώσεων στο θαλάσσιο περιβάλλον.

Βάσει των ανωτέρω, ενδέχεται μακροπρόθεσμα η ΘΑΣΘ να επηρεάσει ανοδικά και τις αξίες γης των περιοχών που εξυπηρετεί.

Σημειώνεται ότι κατά τη φάση κατασκευής των έργων των στάσεων της ΘΑΣΘ θα υπάρξουν οχλήσεις για το ανθρωπογενές περιβάλλον (όπως επιβάρυνση ακουστικού και ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος, επιβάρυνση τοπικά οδικής κυκλοφορίας, αισθητική ρύπανση), οι οποίες όμως θα είναι μικρής έντασης και έκτασης, μικρής χρονικής διάρκειας και παροδικού χαρακτήρα, ενώ θα αναιρεθούν με το πέρας των εργασιών.