Η Θεσσαλονίκη θα τιμήσει τη μέρα απελευθέρωσης από τους Ναζί

Με καταθέσεις στεφάνων, πορεία μνήμης και με έκθεση φωτογραφικών ντοκουμέντων θα γιορτάσει -μεταξύ άλλων- η Θεσσαλονίκη την επέτειο απελευθέρωσης της από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής την Κυριακή 30 Οκτωβρίου, ημέρα που καθιερώθηκε ως “δημόσια εορτή τοπικής σημασίας για τον Δήμο Θεσσαλονίκης” με Προεδρικό Διάταγμα.

Το επίσημο πρόγραμμα περιλαμβάνει δοξολογία και επιμνημόσυνη δέηση στις 10:15 το πρωί στον Ιερό Ναό Αγίου Δημητρίου, με ομιλίες του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας, Απόστολου Τζιτζικώστα και του δημάρχου, Γιάννη Μπουτάρη, ενώ θα ακολουθήσει κατάθεση στεφάνων στο Ηρώο του Γ’ Σώματος Στρατού. 

Για την ανάδειξη της ιστορικής μνήμης το δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης συγκρότησε Οργανωτική Επιτροπή, αποτελούμενη από δημοτικούς συμβούλους και προσωπικότητες της πόλης, που αποφάσισε να πραγματοποιηθεί φέτος πορεία μνήμης στις 30 Οκτωβρίου, στις 11 το πρωί με αφετηρία το δημαρχείο.

Στη διάρκεια της πορείας, σύμφωνα με το δημοσιογράφο–ερευνητή και μέλος της Επιτροπής, Σπύρο Κουζινόπουλο, θα γίνει σύντομη αναφορά στον πόλεμο του 1940 και στις θυσίες των Θεσσαλονικέων και στο πώς αποτράπηκε η ανατίναξη της Ηλεκτρικής Εταιρείας. Επίσης, μπροστά στη ΧΑΝΘ θα γίνει αναφορά στους τέσσερις σχηματισμούς των ανταρτών του ΕΛΑΣ και στην είσοδό τους στην πόλη, ενώ θα ακολουθήσει περπάτημα στην οδό Νικόλαου Γερμανού και στάση μπροστά στο Βασιλικό Θέατρο. Ο δρόμος μπροστά από το θέατρο και μέχρι το δημαρχείο ονομάστηκε “30ης Οκτωβρίου 1944” και εκεί θα τοποθετηθεί μια αναμνηστική πλακέτα.

Η πορεία θα κατευθυνθεί προς το άγαλμα του Βότση, θα γίνει αναφορά στη διαδήλωση από τους φοιτητές της ΕΠΟΝ την 25η Μαρτίου 1943 και θα ολοκληρωθεί με περίπατο στο πλακόστρωτο της Λεωφόρου Νίκης. 

Στις 7 το βράδυ της ίδιας ημέρας, στην αίθουσα συνεδριάσεων του δημοτικού συμβουλίου, έχει προγραμματιστεί πανηγυρική εκδήλωση και προβολή ντοκιμαντέρ που επιμελήθηκε η δημοτική τηλεόραση TV-100, ενώ από τις 28 του Οκτώβρη και για 15 ημέρες στο φουαγιέ του δημαρχείου θα στηθεί έκθεση με αρχειακό και φωτογραφικό υλικό. 

Το πρόγραμμα όλων των εκδηλώσεων με αφορμή τον εορτασμό της 30ης Οκτωβρίου, ως ημέρα απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τα γερμανικά στρατεύματα, παρουσιάστηκε το μεσημέρι σε συνέντευξη Τύπου στο δημαρχείο.

“Επειδή το τέλος της γερμανικής Κατοχής ακολουθήθηκε από τον Εμφύλιο, η συγκεκριμένη επέτειος αποτέλεσε μέρος όσων μας χωρίζουν, αντί να είναι από εκείνα που μας ενώνουν. Όμως η απελευθέρωση της πόλης μας είναι κάτι που μας ενώνει. Και ακριβώς αυτό, η ενότητα, είναι βασικός άξονας γύρω από τον οποίο στρέφονται οι φετινοί πρώτοι επίσημοι εορτασμοί. Θυμόμαστε και τιμούμε το ιστορικό γεγονός της απολύτρωσης της πόλης από τον γερμανικό στρατό κατοχής” δήλωσε ο δήμαρχος, Γιάννης Μπουτάρης.

Ανάλογο ήταν το περιεχόμενο των δηλώσεων και του προέδρου του δημοτικού συμβουλίου του Δήμου Θεσσαλονίκης, Παναγιώτη Αβραμόπουλου, που έκανε λόγο για “ημέρα μνήμης για αυτά που μας ενώνουν και όχι αυτά που μας χωρίζουν. Να σκεφτόμαστε πως τα ιστορικά γεγονότα είναι βοηθοί για να κάνουμε πράγματα για το μέλλον”. 

Η αντιδήμαρχος Πολιτισμού, Παιδείας και Αθλητισμού, Ελλη Χρυσίδου, γνωστοποίησε πως θα αποσταλεί υλικό στα σχολεία, προκειμένου να γίνουν αναφορές στους μαθητές για την επέτειο απελευθέρωσης της Θεσσαλονίκης από τα ναζιστικά στρατεύματα.

Η Οργανωτική Επιτροπή αποτελείται από τους: Τριαντάφυλλο Μηταφίδη βουλευτή Α’ περιφέρειας Θεσσαλονίκης, Παναγιώτη Αβραμόπουλο πρόεδρο δημοτικού συμβουλίου, Ελλη Χρυσίδου αντιδήμαρχο Πολιτισμού, Παιδείας και Αθλητισμού, Στέλιο Λιακόπουλο, Δημήτρη Κούβελα, Μαρία Αγαθαγγελίδου, Μόνικα Αϊβάζογλου, δημοτικοί σύμβουλοι, Δημοσθένη Δώδο ομότιμο καθηγητή ΑΠΘ, Μαρία Καβάλα Δρ Ιστορίας, διδάσκουσα στο ΑΠΘ, Σπύρο Κουζινόπουλο δημοσιογράφο – ερευνητή, Αντώνη Σατραζάνη Δρ.Ιστορίας προϊστάμενου ΚΙΘ, Μάνο Μαλαμίδη συλλέκτη – ερευνητή και Ελένη Χοντολίδου πρόεδρο 1ης δημοτικής κοινότητας. 

Το πρόγραμμα του περίπατου ιστορικής μνήμης διαμορφώνεται ως εξής:

·         11.00 Συγκέντρωση στο Δημαρχείο Θεσσαλονίκης και σύντομη αναφορά στον πόλεμο του 1940, καθώς και στις θυσίες των Θεσσαλονικέων

·         Αναφορά στο πως αποτράπηκε η ανατίναξη της Ηλεκτρικής Εταιρείας που βρισκόταν κοντά στο σημερινό Δημαρχείο.

·         Ξενάγηση στο κτίριο της ΧΑΝΘ με αναφορά στους τέσσερεις σχηματισμούς των ανταρτών του ΕΛΑΣ  στο σημείο και στην είσοδό τους στην πόλη, στη συγκέντρωση καλά οπλισμένων συνεργατών των Γερμανών και στις προσπάθειες που κατέβαλε ο συνταγματάρχης Ευρυπίδης Μπακιρτζής για την αναίμακτη παράδοσή της Ομάδας Μεραρχιών Μακεδονίας του ΕΛΑΣ.

·         Βασιλικό Θέατρο, μέσω της οδού Νικολάου Γερμανού. Αναφορά στις διαδικασίες που ακολουθεί ο Δήμος Θεσσαλονίκης για την ονοματοδοσία της ανώνυμης οδού που διέρχεται μπροστά από το Βασιλικό Θέατρο

·         Περιήγηση προς το Άγαλμα του Ναυάρχου Βότση και αναφορά στη διαδήλωση φοιτητών της ΕΠΟΝ, στις 25 Μαρτίου 1943 και την αντίστοιχη της επόμενης χρονιάς

·         Περίπατος στο πλακόστρωτο της Λεωφόρου Νίκης. Περιγραφή της υπονόμευσης του Λευκού Πύργου, του παραλιακού μετώπου και του λιμανιού, με εκρηκτικά που τοποθέτησαν τα ναζιστικά στρατεύματα και αναφορά στη διάσωση των Μύλων Αλλατίνη από τον εφεδρικό ΕΛΑΣ, στην ανατίναξη τμήματος του λιμανιού της Θεσσαλονίκης και παρουσίαση της περιγραφής του Γιώργου Βαφόπουλου για το θέμα

·         Κτίριο της οδού Τσιμισκή 72, όπου βρισκόταν το αρχηγείο της Γκεστάπο

·         Εκκλησία της Αγίας Σοφίας και στάση στην οδό Ερμού 19, σημείο όπου λειτουργούσε  ο πολύγραφος της οργάνωσης «Ελευθερία»

·         Πλατεία Αριστοτέλους. Περιγραφή των πρώτων ωρών της απελευθέρωσης, παράθεση σύντομων εξιστορήσεων από πρωταγωνιστές των γεγονότων και ανάγνωση δύο κειμένων του Γιώργου Ιωάννου για τη συγκεκριμένη ημέρα

·         Πλατεία Ελευθερίας. Αναφορά στα γεγονότα της υποδοχής των κατακτητών στον Βαρδάρη, στις 9 Απριλίου 1941, της συγκέντρωσης των Εβραίων ανδρών στο ίδιο σημείο το «Μαύρο  Σάββατο»  της 11^ης Ιουλίου 1942 και στον αφανισμό της Εβραϊκής Κοινότητας της πόλης από τους Ναζί.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ