Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος (λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Κωνσταντίνου Δημητριάδη) ήταν ποιητής, διηγηματογράφος, δοκιμιογράφος, μεταφραστής, ερευνητής, λαογράφος, εκδότης και βιβλιοκριτικός ενώ τα ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες.
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Φοίτησε στο τμήμα Φιλολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και από το 1958 ως το 1965 εργάστηκε ως βιβλιοθηκάριος στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της πόλης. Παράλληλα το 1958 ίδρυσε και ανέλαβε υπό τη διεύθυνσή του το περιοδικό Διαγώνιος, που κυκλοφόρησε ως το 1983 με ολιγόχρονες παύσεις.
Το 1962 δημιούργησε τις εκδόσεις της Διαγωνίου (που συνεχίζονται ως σήμερα) και από το 1965 εργάστηκε ως διορθωτής και επιμελητής. Το 1974 ίδρυσε τη Μικρή Πινακοθήκη της Διαγωνίου που έχει ως στόχο την προβολή νέων καλλιτεχνών της συμπρωτεύουσας, με στενούς συνεργάτες του Κάρολο Τσίζεκ και Νίκο Νικολαΐδη.
Την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία πραγματοποίησε το 1949 με τη δημοσίευση του ποιήματος Βιογραφία στο περιοδικό της Θεσσαλονίκης Μορφές. Τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησε η πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Εποχή των ισχνών αγελάδων. Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος τοποθετείται ανάμεσα στους σημαντικότερους ποιητές της ομάδας που είναι γνωστή ως Κύκλος της Διαγωνίου και κινήθηκε στο πλαίσιο του ομώνυμου περιοδικού που ο ίδιος ίδρυσε (Νίκος - Αλέξης Ασλάνογλου, Γιώργος Ιωάννου, Τάσος Κόρφης, Βασίλης Καραβίτης κ.α.). Η ποίησή του χαρακτηρίζεται από έντονα ερωτική διάθεση και επιρροές από το έργο του Κωνσταντίνου Καβάφη.
Το 2011 τιμήθηκε με το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το σύνολο του έργου του. Αρνήθηκε όμως να το παραλάβει παραπέμποντας στο κείμενό του "Εναντίον" από το 1979 όπου αναφέρει χαρακτηριστικά: «Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης απ' όπου και αν προέρχεται. Δεν υπάρχει πιο χυδαία φιλοδοξία από το να θέλουμε να ξεχωρίζουμε. Αυτό το απαίσιο "ὑπείροχον ἔμμεναι ἄλλων", που μας άφησαν οι αρχαίοι.» Τον Ιούνιο του 2011 αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτορας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης απο τμήμα Φιλολογίας.
Εργογραφία Ντίνου Χριστιανόπουλου
Ποίηση
- Εποχή των ισχνών αγελάδων. Θεσσαλονίκη, Κοχλίας, 1950
- Ξένα γόνατα· Ποιήματα 1950-1955. Θεσσαλονίκη, 1957
- Ανυπεράσπιστος καϋμός· Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1960
- Ποιήματα 1949-1960. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1962
- Το κορμί και το σαράκι· Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1964
- Ποιήματα 1949-1964. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1964
- Προάστια· Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1969
- Το κορμί και το μεράκι· Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1970 • Ποιήματα 1949-1970. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1974
- Μικρά ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1975
- Ιστορίες του γλυκού νερού . Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1980
- Το αιώνιο παράπονο · Ποιήματα και τραγούδια. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1981
- Νέα ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1981 (και σε δεύτερη έκδοση με τίτλο Νεκρή πιάτσα· Πεζά Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1984)
- Δώδεκα τραγούδια εικονογραφημένα με ξυλογραφίες του Νίκου Νικολαΐδη. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1984
- Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1985 (δεύτερη έκδοση 1992, τρίτη έκδοση 1998)
- Νεκρή πιάτσα· Νεώτερα ποιήματα (1990-1996). Παιανία, Μπιλιέτο, 1997
- Το κορμί και το σαράκι· Νεώτερα ποιήματα (1990-1996). Παιανία, Μπιλιέτο, 1997
- Η πιο βαθιά πληγή. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1998
- Ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2004
- Πεζά ποιήματα. Θεσσαλονική, Ιανός, 2004
- Μικρά ποιήματα. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2004
- Παράξενο, πού βρίσκει το κουράγιο κι ανθίζει. Λευκωσία, Αιγαίον, 2011 ..
Μελέτες - Παρουσιάσεις - Δοκίμια (επιλογή)
- Κάρολος Τσίζεκ· Μια παρουσίαση από τον Ντίνο Χριστιανόπουλο και τον Ηλία Πετρόπουλο. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1959
- Ιστορική και αισθητική διαμόρφωση του ρεμπέτικου τραγουδιού. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1961
- Έκθεσις βιβλίων περί Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη, Έκδοση Επιτροπής Πνευματικών Εκδηλώσεων εορτασμού πεντηκοστής επετείου από της απελευθερώσεως της Θεσσαλονίκης, 1962
- Δοκίμια σειρά πρώτη. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1965
- Στρατής Δούκας· Μελέτη. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1969
- Τα γλυπτά της νεώτερης Θεσσαλονίκης (έρευνα με τη συνεργασία του Ι. Βλαχόπουλου και φωτογραφίες του Δημήτρη Τσίτου). Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1969
- Ο ζωγράφος Γιώργος Παραλής (εισαγωγή - επιλογή έργων). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1971
- Ο ζωγράφος Στέλιος Μαυρομάτης (εισαγωγή - επιλογή έργων). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1971
- Στιχάκια του στρατού (σημείωμα - ανθολόγηση). Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ, Διαγώνιος, 1973
- Τα πρώτα λογοτεχνικά περιοδικά της Θεσσαλονίκης (1921-1924). Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1975
- Ο ζωγράφος Κάρολος Τσίζεκ (εισαγωγή - ). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1976
- Ν. Μουτσόπουλος, Αναμνήσεις [Σχέδια] (πρόλογος - επιλογή). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1976
- Βασίλειος Λαούρδας, Φιλολογικά δοκίμια (εισαγωγή - επιλογή κειμένων). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1977
- Αποθήκη Α’· Βιβλιοκρισίες. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1978
- Οι μεταφράσεις του ‘Ύμνου εις την Ελευθερίαν’ του Σολωμού · Βιβλιογραφία - Πληροφορίες Σχόλια. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από τον τόμο Αφιέρωμα στον καθηγητή Λίνο Πολίτη, 1978
- Μελχιόρ Φρόμμελ· 34 σχέδια (πρόλογος - επιλογή). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1979
- Λογοτεχνικά βιβλία και περιοδικά που τυπώθηκαν στη Θεσσαλονίκη (1850-1950)· Πρώτη καταγραφή. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1980
- Ελληνικές εκδόσεις στη Θεσσαλονίκη επί Τουρκοκρατίας (1850-1912)· Πρώτη καταγραφή. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από το περ. Διαγώνιος, 1986
- Ζωγράφοι της Διαγωνίου (εισαγωγή - επιλογή). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1983
- Ο Αμπεντίν πασάς και ένα ελληνικό ποίημά του. Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από τον πρώτο τόμο της επετηρίδας του κέντρου ιστορίας Θεσσαλονίκης Η Θεσσαλονίκη, 1985
- Διαγώνιος: Τριάντα χρόνια προσφοράς. Έκθεση τευχών και εκδόσεων του περιοδικού Διαγώνιος (1957-1986). Θεσσαλονίκη, Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο, 1986
- Εναντίον· Τρία κείμενα του Γιάννη Σκαρίμπα και του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Αθήνα, Άγρα, 1986
- Χρειάζεται πολλή δουλειά ακόμη· Προτάσεις για τη μελέτη των καλών τεχνών στη Θεσσαλονίκη. Αθήνα, ανάτυπο από τον τόμο 1ο Συμπόσιο για την τέχνη του Τελλογλείου Ιδρύματος, 1986
- Η ποίηση στη Θεσσαλονίκη από το 1913 ως το 1940 (μελέτη - ανθολογία - βιβλιογραφία). Θεσσαλονίκη, ανάτυπο από τον τόμο Η Θεσσαλονίκη μετά το 1912 του κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης, 1986
- Εκατό χρόνια λογοτεχνικού περιοδικού στη Θεσσαλονίκη (1889-1989). Έκθεση λογοτεχνικών περιοδικών Θεσσαλονίκης. Θεσσαλονίκη, Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης, 1986
- Φαίδων ο Πολίτης. Ποιήματα (εισαγωγή - επιλογή). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1988
- Συμπληρώνοντας κενά: Σολωμός - Καβάφης - Καββαδίας - Δούκας - Λαούρδας · Φιλολογικές μελέτες. Αθήνα, Ρόπτρον, 1988
- Με τέχνη και με πάθος· Δοκίμια. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1989
- Τα αλαμπουρνέζικα ή η γλώσσα των σημερινών κουλτουριάρηδων. Μια συζήτηση με τον Περικλή Σφυρίδη. Θεσσαλονίκη, Τα τραμάκια, 1990
- Οι προγραμματισμένοι στο χαμό. Ποιήματα Θεσσαλονικέων ποιητών για την καταστροφή των Εβραίων της Θεσσαλονίκης. Επιλογή. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1990
- Εισαγωγή στα ρεμπέτικα. Θεσσαλονίκη, 1991
- Το επ' εμοί· Δοκίμια. Αθήνα, Μπιλιέτο, 1993
- Εναντίον· Δοκίμια. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1993
- Καλλιτεχνικά Θεσσαλονίκης· Μελέτες και Σημειώματα, Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2002
- Εναντίον· Δοκίμια. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2012
Πεζογραφία
• Πίσω απ' την Αγιά Σοφιά, Θεσσαλονίκη, Ιανός, 1997
• Η κάτω βόλτα· Διηγήματα. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1963 (εμπλουτισμένη έκδοση: Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2004)
• Οι ρεμπέτες του ντουνιά· Μικρά πεζά. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1986 (εμπλουτισμένη έκδοση: Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2004)
• Θεσσαλονίκην οὖ μ'ἐθέσπισεν (αυτοβιογραφικά κείμενα) Θεσσαλονίκη, Ιανός, 1999 (β' έκδ. 2008)
Μεταφράσεις - Διασκευές (επιλογή)
• Εντευκτήριο· Μεταφράσεις ποιημάτων. Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1966
• Τρία παραμύθια· Σπουδές λαϊκού λόγου (διασκευές). Θεσσαλονίκη, Διαγώνιος, 1989
• Το Άγιο Ευαγγέλιο κατά τον Ματθαίο. Αθήνα, Το Ροδακιό, 1997
• Εντευκτήριο Ι· Μεταφράσεις ποιημάτων. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2007
• Εντευκτήριο ΙI· Μεταφράσεις ποιημάτων. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2007
• Το Άγιο και Ιερό Ευαγγέλιο κατά τον Ματθαίο· Μεταφράσεις, Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2012
Ανθολόγια - Μουσική
• Ανθολόγια Τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη, Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2009
• Τα τραγούδια του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Το αιώνιο παράπονο & Με τέχνη και με πάθος, Θεσσαλονίκη, Ιανός, 2012
Συνεντεύξεις
- Τα εσώψυχα του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Μια εκ βαθέων δεκαετής συνομιλία, της Σωτηρίας Σταυρακοπούλου, Ιανός, (2019)
Προσωπικό αρχείο
Η συλλογή Ντίνου Χριστιανόπουλου παραχωρήθηκε τον Οκτώβριο του 2016 στο ΑΠΘ μαζί με τη συλλογή Γιάννη Μέγα στη Βιβλιοθήκη και Κέντρο Πληροφόρησης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καταδεικνύοντας με τον τρόπο αυτό την εμπιστοσύνη τους στο Πανεπιστήμιο από το οποίο αποφοίτησαν.
Η δωρεά περιλαμβάνει το αρχείο του Ντίνου Χριστιανόπουλου το οποίο περιέχει βιβλία, ολόκληρη σειρά από αδημοσίευτα ποιήματα και λογοτεχνικά κείμενα, χειρόγραφα έργων, το αρχείο του περιοδικού "Διαγώνιος", 52 ετήσια ημερολόγια (1953-2006), την αλληλογραφία του, τεράστιο φωτογραφικό υλικό, πίνακες, αρχείο με τις συνεντεύξεις που έδωσε ο ίδιος ο λογοτέχνης σε ραδιόφωνα και τηλεοράσεις και ένα πολύ σημαντικό αρχείο συναυλιών και ηχογραφήσεων του κυρίως σε σχέση με τον Τσιτσάνη.
Η συλλογή είναι υπό επεξεργασία.
Μελέτες για την ποίηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου σε αυτοτελείς εκδόσεις
• Κίμων Φράιερ, The Poetry of Dinos Christianopoulos: An Introduction. An offprint of «Journal of the Hellenic Diaspora», 1979
• Ελένη Μ. Λαζαρίδου (επιμ.) Ντίνος Χριστιανόπουλος· μικρό πορτραίτο. Θεσσαλονίκη, 1987
• Βασίλης Δημητράκος, Ανοιχτή πληγή ο «Ανυπεράσπιστος καημος» του Ντίνου Χριστιανόπουλου, δοκίμιο, Παιανία, Μπιλιέτο, 1988
• Περικλής Σφυρίδης, Χριστιανόπουλος-Καβάφης: αποκλίσεις σε βίους παράλληλους. Θεσσαλονίκη, Τα τραμάκια, 1993
• Μαρία Ιατρού, Η «εποχή των ισχνών αγελάδων» του Ντίνου Χριστιανόπουλου: ανίχνευση διακειμενικών σχέσεων. Διατριβή. Θεσσαλονίκη, Εκδόσεις Βάνιας, 1996
• Γιώργος Κορδομενίδης (επιμ.) Τιμή στον Ντίνο Χριστιανόπουλο. Θεσσαλονίκη, Οργανισμός Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, 1997
• Δημήτρης Κόκορης (εισαγωγή-επιλογή κειμένων), Για τον Χριστιανόπουλο. Κριτικά κείμενα για την ποίησή του. Λευκωσία, Αιγαίον, 2003
• Δημήτρης Κόκορης, «Λόγος γυμνός». Εισαγωγή στο έργο του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Θεσσαλονίκη, Νησίδες, 2011
• Μάριος Κυπαρίσσης-Μώρος, «Πέρα από τις ισχνές αγελάδες». Μελετήματα για την ποίηση του Ντίνου Χριστιανόπουλου. IANOS, 2018
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.