Οι "Πιλότοι της Επανομής" κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο

Δύο εξαιρετικές φωτογραφίες του 1918 για τους "Πιλότους της Επανομής", τη Γαλλική Μοίρα που με βάση την παραλία της Επανομής επιτηρούσε το Θερμαϊκό και το λιμάνι της Θεσσαλονίκης με τα αεροπλάνα της, αλιεύσαμε από τη δημόσια ομάδα του Facebook "Παλιές φωτογραφίες της Θεσσαλονίκης".

Πρόκειται για το προσωπικό της "Escadrille Côtière de Panomi" η οποία πετούσε με χερσαία αεροπλάνα τύπου Farman F40, επιτηρώντας τον Θερμαϊκό κόλπο, για να αποτρέπει την προσέγγιση, κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο εχθρικών υποβρυχίων, κυρίως Γερμανικών.
Ως βάση εξόρμησης, η Γαλλική Μοίρα είχε ένα αεροδρόμιο κάπου "κοντά στο χωριό Επανομή", όπως αναφέρεται.

Φωτογραφία από άλμπουμ Γάλλου στρατιώτη (Μαρσέλ Παστερίς) από το εργοστάσιο επιδιόρθωσης και συναρμολόγησης αεροπλάνων του Αεροναυτικού Πάρκου στο Καραμπουρνάκι, 1917-1918. Συλλογή Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας-Τμήματος Κεντρικής Μακεδονίας

Η Γαλλική παρουσία στη Θεσσαλονίκη
Με την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τον Ιούλιο του 1914, οι συμμαχικές δυνάμεις της Αντάντ (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσσία) προέκριναν έπειτα απο αμφιταλαντεύσεις τη δημιουργία ενός «μακεδονικού μετώπου» έναντι των κεντρικών δυνάμεων (Γερμανία, Αυστροουγγαρία).
Υπό το πρίσμα αυτό προκρίθηκε η Θεσσαλονίκη ως ο πλέον κατάλληλος τόπος στη βάση του οποίου μπορούσε να δημιουργηθεί το νέο μέτωπο.

Παράλληλα όμως, στο επίπεδο της πολιτικής ελληνικής σκηνής υπήρχε ο φιλογερμανισμός του βασιλιά Κωνσταντίνου αντιπαρατιθέμενος με τη φιλικά προσκείμενη προς την Αντάντ πολιτική του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου. Απότοκος της κατάστασης υπήρξε ο  εθνικός διχασμός.

Έναντι των ελληνικών αμφιταλαντεύσεων, υπερίσχυσαν τα συμφέροντα της Αντάντ η οποία αποβίβασε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης 160.000-200.000 στρατιώτες. 

Στον αριθμό προστέθηκαν και χιλιάδες Σέρβοι στρατιώτες, οι οποίοι μετά την κατάκτηση της χώρας τους μεταφέρθηκαν στη Θεσσαλονίκη.
Η παρουσία των συμμαχικών στρατευμάτων στην πόλη μολονότι είχε κατά κύριο λόγο στρατιωτικό χαρακτήρα επέφερε κι αλλες παράλληλες επιπτώσεις. 
Κατά την παραμονή τους στη Θεσσαλονίκη οι συμμαχικές δυνάμεις προχώρησαν στη δημιουργία πλήθους έργων υποδομής, ενώ δραστηριοποιήθηκαν σε πολλούς άλλους τομείς.
Η οδοποιία η ύδρευση, οι αγροτικές καλλιέργειες, το εμπόριο και η βιομηχανία, η υγιεινή, η εκπαίδευση, αλλά και οι αρχαιολογικές έρευνες αποτέλεσαν αντικείμενα ενασχόλησης των συμμαχικών δυνάμεων.
Η παρουσία ανάμεσα στο πλήθος των στρατιωτών παντός είδους αξιόλογων επιστημόνων ασφαλώς και υπήρξε θετική για την πόλη. Παράλληλα οι καθημερινές ανάγκες παντός είδους των χιλιάδων στρατιωτών τόνωσαν την τοπική οικονομία, η οποία με τα συντριπτικά πλήγματα που ειχε υποστεί στη διάρκεια των βαλκανικών πολέμων, γνώριζε πλέον ημέρες ευημερίας.

Στρατεύματα της Αντάντ στη Θεσσαλονίκη

Όπως χαρακτηριστικά έγραψε ο Μαρκ Μαζάουερ:

«Στις τάξεις των Γάλλων στρατιωτών της συμμαχικής στρατιάς υπηρετούσαν αρχαιολόγοι, αρχιτέκτονες μηχανικοί, βυζαντινολόγοι ζωγράφοι, αλλά και φωτογράφοι (η φωτογραφική υπηρεσία της Στρατιάς με επικεφαλής τον Παρισινό κινηματογραφιστή Κάρολο Ντελά, έδρευε σε βίλα της λεωφόρου των Εξοχών - σημερινή Βασιλίσσης Όλγας) που μελέτησαν και απεικόνισαν τα γνωστά μνημεία της πόλης, αλλά ανακάλυψαν κι άλλα....
...Οι Αγγλογάλλοι με μακρύ αποικιοκρατικό παρελθόν αισθάνονται ότι τους δίνεται η ευκαιρία πέραν της καθαρά πολεμικής τους αποστολής να δείξουν στους ντόπιους και τα καλά του ευρωπαϊκού πολιτισμού, να φέρουν την πρόοδο και τη σύγχρονη τεχνολογία στις περιοχές αυτές που είχαν υποφέρει από τη μακραίωνη Άγνοια και παραμέληση».
Την ίδια εποχή ομάδες το στρατού της ανατολής (Armee de l Orient) και του Βρετανικού στρατού (British Forse Army) στελεχωμένες απο επιστήμονες διαφόρων ειδικοτήτων επιδίδονται σε ποικίλες έρευνες άλλοτε με την έγκριση της αρχαιολογικής υπηρεσίας και άλλοτε όχι και διοχετεύουν αρκετά από τα κινητά ευρήματα προς διάφορα μουσεία της ανατολής ή της δύσης.