Ψηφίδα - ψηφίδα, ένα επώδυνο κομμάτι της Ιστορίας μας ανασυντίθεται σηκώνοντας το πέπλο της σιωπής και της λήθης. Εβδομήντα χρόνια μετά, ένα βιβλίο ξεθάβει άγνωστα στοιχεία, ντοκουμέντα και μαρτυρίες και ρίχνει φως σε μια, από πολλές πλευρές, συκοφαντημένη εξέγερση. Με τίτλο «Δράμα 1941: Μια παρεξηγημένη εξέγερση», και την υπογραφή του δημοσιογράφου Σπύρου Κουζινόπουλου, το έργο παρουσιάστηκε τη Δευτέρα στην ΕΣΗΕΑ από έγκριτους ομιλητές, τον ήρωα της Εθνικής Αντίστασης, Μανώλη Γλέζο, τον καθηγητή Ιστορίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αντώνη Λιάκο, και το δημοσιογράφο συγγραφέα, Σταύρο Λυγερό, υπό το συντονισμό του δημοσιογράφου Παύλου Τσίμα.
Το βιβλίο αναφέρεται στο ηρωικό, αλλά άγνωστο στο ευρύ κοινό, εγχείρημα, τον Σεπτέμβριο του 1941, μιας χούφτας τολμηρών επαναστατών που άρπαξαν τα όπλα στο νομό Δράμας και αφού εξουδετέρωσαν τις βουλγαρικές δυνάμεις κατοχής πήραν την εξουσία στα χέρια τους για λίγες ώρες οργανώνοντας την πρώτη ένοπλη εξέγερση στην Ευρώπη. Τα αντίποινα υπήρξαν τραγικά: ένα λουτρό αίματος στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη με χιλιάδες νεκρούς για μία αντιστασιακή πράξη που άλλοτε κρίθηκε ως «προβοκάτσια» και άλλοτε ως «υποκινούμενη» και θάφτηκε στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας.
Το βιβλίο, μια ερευνητική δουλειά 35 ετών, έρχεται να άρει το λίθο του αναθέματος στους πρωταγωνιστές της εξέγερσης και να βάλει τα πράγματα στη σωστή τους διάσταση, μέσα από την αμεροληψία και την κριτική σκέψη ενός δημοσιογράφου που έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια σε έναν πολύ σοβαρό ιστορικό ερευνητή με πολλά βιβλία στο ενεργητικό του.
Το βιβλίο είναι μια συμβολή στην Ιστορία της χώρας μας, είπε ο κ. Γλέζος κάνοντας μία αναδρομή σε εκείνα τα δύσκολα χρόνια της βουλγαρικής κατοχής που, όπως τόνισε, είχαν στόχο την εθνοκάθαρση η οποία έπαιξε μεγάλο ρόλο στην ωρίμανση της επανάστασης σε εκείνη την περιοχή και κυρίως στη Δράμα.
Στο πόνημά του αυτό ο Σπύρος Κουζινόπουλος αναλύει διεξοδικά, όπως τόνισε ο κ. Λυγερός, τα γεγονότα με μια ματιά που δεν είναι προκατειλημμένη και έρχεται να αποκαταστήσει χωρίς αγιοποίηση ένα ιστορικό γεγονός που ναι μεν κόστισε ζωές, αλλά είχε και ένα άυλο συμβολικό όφελος που ορισμένοι αρνούνται να συνυπολογίσουν: τις ήττες που λειτουργούν σαν νίκες λόγω του ηθικού μεγέθους και του συμβολισμού που δεν μετριέται ούτε με στρατιωτικούς όρους, ούτε με απώλειες.
Αυτή η εξέγερση καταδεικνύει πόσο τα γεγονότα περνούν μέσα από σκληρούς μηχανισμούς αποσιώπησης που είναι και οι ίδιοι μέρος της Ιστορίας, επισήμανε ο κ. Λιάκος, τονίζοντας, ότι βασικό ζήτημα είναι η ανάληψη της ευθύνης που βαραίνει κάποιες επώδυνες ιστορικές στιγμές. Κατά την άποψή του υπάρχουν ακόμη πολλές ανεξευρεύνητες πτυχές στην ιστορία της δεκαετίας 40-50 που θα έπρεπε να αναδυθούν και να επανεκτιμηθούν, ώστε να συγκροτηθεί η μνήμη των απλών ανθρώπων, με μουσεία και αρχεία: για την ίδια την έρευνα πάνω στη μνήμη και το πρωτογενές υφαντό της Ιστορίας, όπως πρόσθεσε ο ίδιος, τονίζοντας ότι υπό αυτή την έννοια η συμβολή του βιβλίου του Σπύρου Κουζινόπουλου είναι πολύτιμη.
Η εξέγερση της Δράμας ήταν η πρώτη επαναστατική ενέργεια που έβαλε το δικό της λιθαράκι στην αντίσταση κατά του ναζισμού-φασισμού, είπε ο συγγραφέας του βιβλίου εξηγώντας, ότι με αυτή την πράξη αναχαιτίστηκε και το μεγάλο κύμα εποικισμού των Βουλγάρων που επιχειρείτο, στο πλαίσιο του σκληρού εκβουλγαρισμού όλης περιοχής.
* Το ρεπορτάζ της Σ. Αραβοπούλου για την παρουσίαση του βιβλίου, μεταδόθηκε από το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.