Η γερμανική κατοχή μέσα από τη Λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης

Σκηνές, γεγονότα, άνθρωποι και μικροϊστορίες -συμπληρωματικές ίσως της επίσημα καταγραμμένης ιστορίας, αναδύθηκαν μέσα από λογοτεχνικά κείμενα, στίχους, προσωπικές μνήμες και φιλολογικές αναλύσεις στη στρογγυλή τράπεζα με θέμα: «Η γερμανική κατοχή μέσα από τη Λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης», που πραγματοποιήθηκε στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, όπου πραγματοποιείται η μεγάλη έκθεση φωτογραφίας: «Στο περιθώριο του πολέμου. Η Θεσσαλονίκη της κατοχής 1941-44 μέσα από τη φωτογραφική συλλογή του Βύρωνα Μήτου».

Βασικοί ομιλητές στην εκδήλωση ήταν …τρεις γενιές μελετητών της ιστορίας: η Σωτηρία Σταυρακοπούλου, αναπληρώτρια καθηγήτρια Φιλολογίας του ΑΠΘ (συγγραφέας μελέτης, με τίτλο: «Η γερμανική κατοχή σε πεζογράφους της Θεσσαλονίκης»), ο νεαρός (γεν. 1993) φιλόλογος Μάριος Μώρος και ο λογοτέχνης Περικλής Σφυρίδης (γεν.1933 ).

Η επιλογή των λογοτεχνών και των έργων τους στους οποίους αναφέρθηκαν οι …τρεις γενιές των ομιλητών έγινε με βάση τη βιωματική και αυτοβιογραφική τους σχέση με τα περιγραφόμενα στα λογοτεχνήματα τους γεγονότα (της πρώτης και δεύτερης λογοτεχνικής γενιάς- τους γεννημένους τις δεκαετίες ΄20 και του ΄30) με τη λεγόμενη «συνειρμική γραφή» (αυτό που ορίστηκε ως «εσωτερικός μονόλογος»), όπως έλεγε η Σωτηρία Σταυρακοπούλου, «των κειμένων που συμπληρώνουν την επίσημη ιστορία και την ψυχρή επιστημονική καταγραφή, με την αξία της προσωπικής μαρτυρίας -κι όχι, όπως αυτά των νεωτέρων που με πολυσέλιδα μυθιστορήματα και …πολλή φαντασία στοχεύουν στο «καταναλωτικό αναγνωστικό κοινό», όπως διευκρίνισε με στόμφο ο λογοτέχνης Περικλής Σφυρίδης.

Αναφορές (και αναγνώσεις αποσπασμάτων έργων τους) έγιναν στους λογοτέχνες: Γιώργο Ιωάννου («Η πρωτεύουσα των προσφύγων»), Ντίνο Χριστιανόπουλο «Θεσσαλονίκη ού μ’ εθέσπισεν»), Περικλή Σφυρίδη («Ψυχή μπλε και κόκκινη»), Νίκο Μπακόλα («Μεγάλη Πλατεία»), Τόλη Καζαντζή («Παρέλαση»), ενώ ο φιλόλογος Μάριος Μώρος, που αναφέρθηκε ειδικότερα στον αφανισμό των 45.000 Εβραίων της πόλης και το πώς αυτό πέρασε στη λογοτεχνία της πόλης («Περιφερειακά έργα για τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης»), μίλησε για την «περίπτωση» του Αλμπέρτου Ναρ, ο οποίος παρότι γεννήθηκε μετά το Ολοκαύτωμα επιχείρησε να μετατρέψει σε περιγράψιμη την απερίγραπτη εμπειρία μέσα απο τα γονικά κύτταρα», για την πολυμεταφρασμένη «Τζοκόντα» (μυθιστόρημα μόλις 130 σελίδων) του Νίκου Κοκάντζη, την έλλειψη αναφορών στο Ολοκαύτωμα από τις εφημερίδες της εποχής και την αντιεβραϊκή στάση ορισμένων συντακτών τους, σε αναφορές στο έργο των Γ.Ν.Πεντζίκη («Πού τάχα έχει κρυφτεί η ιστορία;”), Κάρολου Τσίζεκ (διήγημα με τον τίτλο «36185»), τον Περικλή Σφυρίδη, στις «δυο ιστορικές πραγματικότητες» (την «αόριστη» του ιστορικού και τη «βιωμένη») και τον Μανόλη Αναγνωστάκη («Πώς τόσα πρόσωπα να γίνουν αριθμοί/ Και τόσα γεγονότα απλά βιβλία…»).

Πηγή: Εφημερίδα Μακεδονία