Οι Ναζί της Θεσσαλονίκης

Οι δωσίλογοι και τα Τάγματα Ασφαλείας στη Μακεδονία

Σε αντίθεση με τα Τάγματα Ασφαλείας στην Αθήνα, όπου ήταν υπό τον έλεγχο του κατοχικού πρωθυπουργού Ιωάννη Ράλλη, στη Θεσσαλονίκη δημιουργήθηκαν ένοπλα τμήματα τα οποία «λογοδοτούσαν» απευθείας στα Ες-Ες και την επιφορτισμένη για τη δίωξη του κομμουνισμού “Ειδική Ασφάλεια” της Αστυνομίας. Διέθεταν γερμανικό οπλισμό και συχνά γερμανική ενδυμασία και φυσικά χρηματοδοτούνταν από τους κατακτητές για την αντιμετώπιση και εξουδετέρωση όσων τους αντιστέκονταν.

Ανάμεσα στα ένοπλα τμήματα, «αναδείχθηκαν» πολλοί δωσίλογοι Έλληνες, οι οποίοι συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς και επιδόθηκαν σε εγκλήματα, κακοποιήσεις, λεηλασίες, βιασμούς, καταχρήσεις και αισχροκέρδεια εναντίον του πληθυσμού της κατεχόμενης Μακεδονίας.

Οι οπλαρχηγοί

Ομιλία Πούλου σε χωριό της Μακεδονίας με δεσπόζουσα τη σβάστικα

1. Γεώργιος ΠούλοςΟ Γεώργιος Πούλος ήταν αντισυνταγματάρχης μηχανικού και καταγόταν από τον Πλάτανο Ναυπακτίας. Ήταν ένας από τους βενιζελικούς αξιωματικούς που αποτάχθηκαν μετά το αποτυχημένο κίνημα του 1935.
Κατά την διάρκεια της Κατοχής ο Πούλος ίδρυσε πολιτικό κόμμα με έδρα τη Θεσσαλονίκη με την ονομασία «Εθνικό και Σοσιαλιστικό κόμμα της Ελλάδας». Οι τοπικές αρχές κατοχής αντέδρασαν στη λειτουργία της οργάνωσης αυτής και το 1941 η οργάνωση διαλύθηκε.

Στη συνέχεια ο Πούλος ήταν επικεφαλής του Εθνικού εθελοντικού σώματος που σχηματίστηκε από τη γερμανική στρατιωτική διοίκηση Θεσσαλονίκης-Αιγαίου στις 22 Μαΐου του 1943.

Το «Τάγμα Πούλου», όπως ονομάστηκε, είχε δύναμη 300 ανδρών και ενισχύθηκε αργότερα από Κρητικούς που ακολούθησαν τον Γερμανό αξιωματικό Σούμπερτ στη Μακεδονία. Οι «πουλικοί» όπως ονομάζονταν είχαν γερμανικές στολές και γερμανικό οπλισμό. Ο ίδιος ο Πούλος φορούσε ελληνική στρατιωτική στολή.
Η δράση της ομάδας του Πούλου εκδηλώθηκε κυρίως στη Θεσσαλονίκη και σε περιοχές της κεντρικής και Δυτικής Μακεδονίας.
 

Το στρατηγείο του Πούλου
Το σώμα του Πούλου αποτελούταν από 200-300 άνδρες και λίγοι από αυτούς κατάγονταν από τη Θεσσαλονίκη. Αποδεδειγμένα η δράση αυτής εγκληματικής φασιστικής ομάδας προκάλεσε στην περιοχή τα περισσότερα θύματα στον ελληνικό πληθυσμό από ότι τα αντίποινα του Γερμανικού στρατού. Μάλιστα θεωρείται ότι πολλοί άνδρες του Πούλου βρίσκονταν κάτω από επήρεια ναρκωτικών.
Η εγκληματική δράση του τάγματος περιελάβανε βιαιοπραγίες, εμπρησμούς αλλά και δολοφονίες Ελλήνων που ήταν ύποπτοι ως αριστεροί. Στις λεηλασίες και αρπαγές περιελάμβαναν ακόμα και προίκες κοριτσιών.
Στην Πτολεμαΐδα, το Τάγμα του Πούλου διέπραξε βιαιότητες και εμπρησμούς κατά κατοίκων ενταγμένων στο ΕΑΜ και στον ΕΛΑΣ.
Επίσης σε χωριό της Καστοριάς, επέβαλαν κεφαλικό φόρο στους πολίτες και εκτελούσαν οποίος δεν άκουγε η αδυνατούσε να πληρώσει τον φόρο.

Η σφαγή των Γιαννιτσών
Στις 14 Σεπτεμβρίου 1944, ο Πούλος και οι άντρες του περικύκλωσαν τα Γιαννιτσά.
Στα Γιαννιτσά βρίσκονταν και Σουμπερίτες, αλλά και τουρκόφωνοι χωρικοί.
Ακολούθησε μία τεράστια σφαγή, όπου πάνω από 120 άτομα βρήκαν τραγικό θάνατο και μεταξύ αυτών που κατακρεουργήθηκαν ήταν και ο δήμαρχος Γιαννιτσών Θωμάς Μαγκριώτης.
Αφού λεηλατήθηκαν τα σπίτια, κακοποιήθηκαν οι γυναίκες, έμειναν οι άντρες που πέθαναν σε έναν λάκκο τον οποίο έσκαψαν τα ίδια τους τα παιδιά. 

Στο προαύλιο του σχολείου συγκέντρωσαν τον πληθυσμό των Γιαννιτσών. Οι άνδρες του Σούμπερτ και Πούλου παρατάχθηκαν σχηματίζοντας διάδρομο, ο οποίος κατέληγε σε έναν φρεσκοανοιγμένο λάκκο σε διπλανό οικόπεδο. Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν εκεί δεχόμενοι χτυπήματα με ξύλα κ σίδερα. Στο τέλος τους εκτελούσαν μέσα στο λάκκο.
Ο παρατηρητής του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, Βένγκερ, που μετέβη στα Γιαννιτσά τις επόμενες ημέρες μετά το Ολοκαύτωμα, ανέφερε στην έκθεση που συνέταξε: «Εξετελέσθησαν κατά τρόπον φοβερόν. Αφού στους χτυπησαν δια σιδηροσωλήνος , φέροντος κυρτωμένον το εν άκρον, με αποτέλεσμα να πεταχθούν έξω τα μυαλά των, να θραυσθούν τα μέλη των, τα νεφρά ή τα πλευράν των, τοις έδιδον το χαριστικόν κτύπημα αποτελειώνοντες αυτούς δια βολής περιστρόφου. Το πρόσχημα καταπολεμήσεως των κομμουνιστών δεν αρκεί ίνα ιδιοποιηθή τις το δικαίωμα να επιτεθή ούτω κατά των πολιτών οίτινες ουδέν δύνανται να πράξουν και ιδίως αι γυναίκες και τα παιδιά», σημείωνε,

Ο παρατηρητής κατέγραψε το ολοκαύτωμα και τις λεηλασίες σε σπίτια και καταστήματα («οι άνδρες του Πούλου εφόρτωσαν τα κλαπέντα λάφυρα επί όσων οχημάτων ηδύνανται να εξεύρουν»).

2.Αντώνιος Δάγκουλας 
Ο Δάγκουλας είχε γεννηθεί στην Μικρά Ασία και μετά τη Μικρασιατική καταστροφή εγκαταστάθηκε στα Γρεβενά και εργαζόταν ως αυτοκινητιστής. Ήταν ιδιοκτήτης πέντε φορτηγών αυτοκινήτων και συνεργαζόταν με τους γερμανούς για μεταφορά καυσίμων με έδρα τα Γρεβενά.

Ο Αντώνης Δάγκουλας ήταν ψηλός και ωραίος άντρας, παντρεύτηκε το 1934 με προξενιό την εύπορη Γρεβενιώτισσα Καλλιόπη Παπαβραμίδη.

Συνελήφθη από τον ΕΛΑΣ το 1943 και κρατήθηκε τέσσερις μήνες στον Πεντάλοφο Κοζάνης ως «αντιδραστικός».

Η μεταστροφή σε θηρίο 
Υπάρχει η μαρτυρία της συζύγου του που τον επισκέφθηκε στις φυλακες: «ο Αντώνης έχει αλλάξει- δεν είναι αυτός που ήξερα». Μετά από κράτηση 4 μηνών, δραπέτευσε τον Οκτώβριο του 1943 και έγινε ορκισμένος εχθρός των κομμουνιστών.

Η κράτησή του φαίνεται να έπαιξε ρόλο, καθώς η οργή του ήταν τέτοια που επιχείρησε να σκοτώσει και τον αδελφό της συζύγου του, που ήταν ενταγμένος στον ΕΛΑΣ.

Μετά τη δραπέτευσή του φτάνει στη Θεσσαλονίκη και έρχεται σε επαφή με τον δικηγόρο Νικόλαο Ζωγράφο, φιλοναζιστή άνθρωπο των Γερμανών, και άλλους γερμανόφιλους και ξεκινά τη δράση του ως βοηθητικό τμήμα του Τόνυ Κράμμερ, γνωστού ως «δήμιου» της SD (υπηρεσία πληροφοριών των SS).

Εκατόν σαράντα άτομα αποτελούσαν την ομάδα του Δάγκουλα (ένοπλο τμήμα, γραμματείς,) χωρίς να υπολογίζονται οι πληροφοριοδότες, «αλήτες, μαστροποί, πόρνες, πλανόδιοι μουσικοί και πωλητές, με παραράμματα στο περιλαίμιο, αμφιμασχάλια και ένα πλατύ, κόκκινο περιβραχιόνιο όμοιο με της γερμανικής οργάνωσης Todt».

Οι περισσότεροι ήταν αντικομουνιστές, πρώην χωροφύλακες και άνδρες της ειδικής ασφάλειας αλλά και κακοποιά στοιχεία πριν από τον πόλεμο.
Οι άντρες αυτοί έγιναν γνωστοί ως «Δαγκουλαίοι» (ίσως και Δρακουλαίοι)Κέντρο τους ήταν ο Βαρδάρης και η οδός Ειρήνης, στρατόπεδο εκπαίδευσης ο χώρος του γηπέδου της ΧΑΝΘ.

«Αγαπημένοι» τόποι εκτελέσεων, Λαδάδικα, Φράγκων, λάκκος κεραμοποιείου οδού Γαμβέτα ή «η γέφυρα των στεναγμών», όπως τον ονόμασαν οι κάτοικοι, γέφυρα Μεταξά στην οδό Λαγκαδά και οι χώροι αμμοληψιών του Γαλλικού Ποταμού (όπως διηγούνται οι ίδιοι, «ο Γαλλικός είναι όλο βρικόλακες και δεν βλέπει κανείς τίποτα άλλο από ακρωτηριασμένα πτώματα»).

Ο Δάγκουλας νεκρός στο νοσοκομείο

Η δράση του Δάγκουλα κατά τη διάρκεια της Κατοχής 
Το σώμα του Δάγκουλα ονομάστηκε «Εθνική Ελληνική Ασφάλεια Πόλεως Θεσσαλονίκης» και είχε περίπου 100 άτομα. Έκαναν εκτελέσεις, δολοφονίες κακοποιήσεις και βιαιοπραγίες. Ο Δάγκουλας ονομάστηκε και «δράκος της Θεσσαλονίκης» καθώς ήταν ο νέχεια ανέλαβε δράση το τάγμα του Δάγκουλα. Φορούσαν γερμανικές στολές και είχαν πεφόβος και ο τρόμος των πολιτών της συμπρωτεύουσας.
Η ομάδα του Δάγκουλα δρούσε και ως εκτελεστικό απόσπασμα και είχε λάβει μέρος σε μπλόκα της περιοχής της Θεσσαλονίκης.

Επίσης πολλοί άνδρες του Δάγκουλα προχωρούσαν σε εκβιασμούς για κερδοσκοπία και μάλιστα άνοιγαν τάφους για να πάρουν τα ρούχα και τα όπλα με τα οποία είχαν ταφεί οι νεκροί.


Το μπλόκο της Νέας Ευκαρπίας: 31/7/1944: 14 εκτελεσθέντες
Ξημερώματα της 31^ης Ιουλίου, οι Γερμανοί συγκέντρωσαν τους κατοίκους στην πλατεία και ζήτησαν 17 ονόματα πατριωτών. Από αυτούς εντόπισαν τους 14 και τους ανέκριναν χωρίς να καταφέρουν να πληροφορηθούν τα ονόματα των συνεργατών τους.
Μπήκαν στο χωριό προκαλώντας έκπληξη στους κατοίκους του, οι οποίοι δεν καταλάβαιναν πώς «Γερμανοί» στρατιώτες μιλούσαν ελληνικά.
Αφού πρώτα τους βασάνισαν φριχτά, στη συνέχεια τους εκτέλεσαν.
Μετά τις εκτελέσεις, οι άνδρες του Δάγκουλα, έστησαν γλέντι με αλκοόλ και αρνιά.
Υπάρχει μνημείο για τους εκτελεσθέντες.


Το μπλόκο της Καλαμαριάς: 13/8/1944: 11 εκτελεσθέντες
Στις 4 τα ξημερώματα και μέχρι το μεσημέρι, Γερμανοί στρατιώτες απέκλεισαν τον συνοικισμό της Καλαμαριάς.
Στη συνέχει οι «Δαγκουλαίοι» έκαναν έφοδο στα σπίτια και εκτέλεσαν 11 κατοίκους.

Αφορμή για το Μπλόκο της Καλαμαριάς, ήταν η εκτέλεση του ταγματασφαλίτη, Ιωάννη Βελισσαρίδη, από την Οργάνωση Προστασίας Λαϊκού Αγώνα (ΟΠΛΑ).
Μετά τις εκτελέσεις έστησαν γλέντι με σουβλιστά αρνιά και κρασί. Αργότερα έγινε γνωστό πως το γλέντι έστησε ο Δήμαρχος για να τους αποσπάσει από την πιθανότητα να συνεχίσουν τις δολοφονίες.
Το Μπλόκο της Καλαμαριάς αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για το Βασίλη Τσιτσάνη, που έγραψε το τραγούδι «Μπλόκος».

Διαβάστε περισσότερα:

https://farosthermaikou.blogspot.com/2020/06/blog-post_18.html

https://farosthermaikou.blogspot.com/2020/06/blog-post_17.html