Η έρευνα του Δημήτρη Ταταρούνη για τις εκλογές του «Κράτους της Δεξιάς» της περιόδου 1952-1963, που δημοσίευσε η «Εφημερίδα των Συντακτών», ήρθε να ξαναθυμίσει σε μας τους παλιούς τις συνθήκες που επικρατούσαν εκείνα τα δίσεκτα χρόνια όπου «όλα τα ’σκιαζε η φοβέρα και τα πλάκωνε η σκλαβιά», κατά πώς έγραψε ο εθνικός μας ποιητής. Συνθήκες άγριας βίας και τρομοκρατίας που είχαν ως στόχο την εκλογική συρρίκνωση της ΕΔΑ και την επανεκλογή της κυβέρνησης της δεξιάς ΕΡΕ του Κων. Καραμανλή στην εξουσία.
Για να το πετύχουν αυτό, η χώρα είχε γνωρίσει απίστευτες καταστάσεις που θύμιζαν Εμφύλιο, με τις τρομοκρατικές επιθέσεις, τους ξυλοδαρμούς, τους τραυματισμούς δημοκρατικών πολιτών, τις καταστροφές γραφείων και εκλογικών κέντρων να είναι στην ημερήσια διάταξη. Επιθέσεις που έφτασαν μέχρι τις δολοφονίες, παραμονές των εκλογών, δύο νέων παλικαριών, στελεχών της Νεολαίας της ΕΔΑ, του Στέφανου Βελδεμίρη στη Θεσσαλονίκη και του Διονύση Κερπενιώτη στην Αρκαδία. Που και οι δύο εκτελέστηκαν στην κυριολεξία με μια σφαίρα στο κεφάλι.
Για να κερδίσει εκείνες τις εκλογές το κόμμα της Δεξιάς -και ο ξένος παράγοντας που τη σιγοντάριζε- χρησιμοποίησε όλα τα αθέμιτα μέσα. Και όπως αποκάλυψαν μετεκλογικά με τις «Μαύρες Βίβλους» που κυκλοφόρησαν τότε η ΕΔΑ του Γιάννη Πασαλίδη και η Ενωση Κέντρου του Γεωργίου Παπανδρέου, υπήρξαν άπειρες περιπτώσεις όπου εμφανίζονταν να έχουν ψηφίσει πεθαμένοι, που από καιρού είχαν αποδημήσει εις Κύριον, αλλά ακόμη και... δέντρα, δεδομένου ότι οι τόποι κατοικίας κάποιων υποτιθέμενων ψηφοφόρων ήταν στην πραγματικότητα αλσύλλια και δεντροστοιχίες!
Τον έναν από τους δύο δολοφονημένους εκείνων των εκλογών, τον Στέφανο Βελδεμίρη, είχα την τύχη να τον γνωρίσω προσωπικά και ακόμη θυμάμαι την ευγενική, την πάντα γελαστή μορφή του και την καλοσύνη που έκρυβε μέσα του. Και οι γραμμές αυτές ας αποτελέσουν ένα μικρό μνημόσυνο, καθώς φέτος συμπληρώνονται 62 χρόνια από το στυγερό έγκλημα που του αφαίρεσε τη ζωή.
Η «Ωδή» στον Βελδεμίρη από τον Γιάννη Ρίτσο
Ο Στέφανος Βελδεμίρης ήταν ένας μειλίχιος αγωνιστής με απαράμιλλο θάρρος. Ενας χαμογελαστός, πάντα οραματιστής, για τον οποίο ο μεγάλος μας ποιητής Γιάννης Ρίτσος, στο ποίημα «Ωδή» που έγραψε συγκλονισμένος από τη δολοφονία του, θρηνούσε:
«Και δε φοβόμαστε πια, Στέφανε
μη και κοπεί το φως
μη κι’ απομείνουμε στη μέση
καθώς διαβάζουμε τον ύμνο της Ελευθερίας
που υπέγραψες με το αίμα σου»
 |
| Για την ομορφιά του τον αποκαλούσαν «Τζέιμς Ντιν» |
Ήταν ανήμερα της γιορτής του Αγίου Δημητρίου, στις 26 Οκτωβρίου 1961, μόλις τρεις ημέρες πριν από τις βουλευτικές εκλογές της 29/10/1961, που έμειναν στην Ιστορία ως «οι εκλογές της βίας και της νοθείας», όταν ο αστυνομικός του 13ου Τμήματος Θεσσαλονίκης, Σπύρος Φιλίππου, πυροβολώντας εν ψυχρώ στην Επτάλοφο Θεσσαλονίκης εκτέλεσε στην κυριολεξία τον 24χρονο Στέφανο Βελδεμίρη, επειδή σκορπούσε μαζί με τον σύντροφό του, Μόρφη Στεφούδη, με αυτοκίνητο προκηρύξεις της Αριστεράς.
Η δολοφονία του Στέφανου Βελδεμίρη συνέβη την εποχή που κράτος και παρακράτος, σε αγαστή συνεργασία, προσπαθώντας να ανακόψουν την άνοδο της Αριστεράς, η οποία στις προηγούμενες εκλογές του 1958 είχε αναδειχτεί δεύτερη δύναμη, είχαν εξαπολύσει ένα φοβερό κύμα βίας και τρομοκρατίας, με εκατοντάδες τραυματισμούς στελεχών της ΕΔΑ αλλά και απλών πολιτών. Ενα σκηνικό που κορυφώθηκε την ημέρα των εκλογών με τη νοθεία που διαπράχθηκε.
 |
| Γελοιογραφία του Μποστ στην «Αυγή» παραμονές εκλογών του 1961 |
Να θυμίσουμε ότι ήταν τόσο χυδαία η νόθευση του λαϊκού φρονήματος σε εκείνες τις εκλογές, με βάση το σχέδιο «Περικλής» που είχε καταρτιστεί από την ΚΥΠ του Νάτσινα, ώστε ακόμη και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1969, όταν ήταν στο Παρίσι αυτοεξόριστος την περίοδο της δικτατορίας, αναφερόμενος στα όσα διαδραματίστηκαν τότε να πει: «Μετά τις εκλογές του 1958, που έφεραν την ΕΔΑ δεύτερο κόμμα, είχε δημιουργηθεί μια εύλογη ανησυχία στα Ανάκτορα και σε ορισμένους στρατιωτικούς κύκλους. Και είχε γίνει η σκέψις, ενόψει των νέων εκλογών, να ασκηθεί ψυχολογική πίεσις επί των κομμουνιστών για να συμπτυχθεί η δύναμίς των. Τα ανόητα αυτά σχέδια κατήρτιζαν μυστικές υπηρεσίες εν αγνοία της κυβερνήσεώς μου...».
Ο Νίκος Ψυρούκης περιγράφει πολύ χαρακτηριστικά εκείνη την προεκλογική περίοδο: «Το τι έγινε στη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα και την ημέρα των εκλογών ήταν κάτι απίστευτο. Δολοφονίες, ξυλοδαρμοί, εκβιασμοί, απάτες κ.λπ., όλα τα “αγαθά” της φασιστικής βίας σκορπίστηκαν και στις τέσσερις γωνιές της ελληνικής γης. Ακόμα και στην ίδια τη βιτρίνα της αμερικανοκρατίας, στην Αθήνα, τραυματίστηκαν δεκάδες άνθρωποι...
 |
| Από το μνημόσυνο που οργάνωσε το 1964 η Δημοκρατική Νεολαία Λαμπράκη για τον Βελδεμίρη. Διαβάζει για τον δολοφονημένο αγωνιστή η Καίτη Τσαρουχά. Δεξιά της ο Νίκος Μυρσίνης και πίσω από το παιδί με την κορδέλα, κρατώντας μια ανθοδέσμη, ο Σπύρος Κουζινόπουλος. |
Στη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα έγιναν μαζικές συλλήψεις πολιτών. Οι εκλογικοί κατάλογοι πλαστογραφήθηκαν, έτσι που να μπορέσουν να ψηφίσουν και οι πεθαμένοι με πληρεξούσιους τους μπράβους της αμερικανοκρατίας. Ακόμα και ομάδες κουκουλοφόρων εμφανίστηκαν και έδρασαν στα χωριά».
Δημιούργημα των μυστικών υπηρεσιών ήταν και οι διάφορες παρακρατικές οργανώσεις που δημιουργήθηκαν εκείνη την εποχή, μεταξύ των οποίων και η γνωστή «Καρφίτσα» του γερμανοντυμένου Φον Γιοσμά, τα μέλη της οποίας συνέχισαν το εθνοσωτήριο έργο τους μέχρι το 1963, μετέχοντας στη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη και στον σοβαρό τραυματισμό του Γιώργη Τσαρουχά.
Ποιός ήταν ο Στ. Βελδεμίρης
Ο Στέφανος Βελδεμίρης γεννήθηκε τον Δεκέμβρη του 1937 στις Συκιές Θεσσαλονίκης. Ο πατέρας του, Σίμος Βελδεμίρης, ήταν ένας βασανισμένος βιοπαλαιστής, κουρέας στο επάγγελμα.
 |
| Ο Στέφανος Βελδεμίρης με άλλους στρατιώτες στο περιβόητο «Τάγμα Σκαπανέων» του Κολινδρού |
Ο Στέφανος, ηλεκτρολόγος στο επάγγελμα, που είχε διακριθεί για τη συνδικαλιστική του δραστηριότητα στην τεχνική σχολή «Ευκλείδης» και που εξαιτίας της ένταξής του στην ΕΔΑ υπηρέτησε στρατιώτης στο «τάγμα ανεπιθύμητων κομμουνιστών» στον Κολινδρό Πιερίας, είχε διαβάσει και ξαναθυμόταν κάπου κάπου ένα τετράστιχο:
«Εχουμε χέρια από γρανίτη
και δάχτυλα από καρφιά
για να γκρεμίσουμε τον πλανήτη
αυτή την παλιωμένη ζωγραφιά»
Τα κρατικά όργανα της εποχής φρόντισαν ώστε ακόμη και η κηδεία του δολοφονημένου παλικαριού να γίνει μέσα σε κλίμα άγριας τρομοκρατίας, κάτω από φοβερές πιέσεις της Ασφάλειας και με την παρουσία στα νεκροταφεία όχι μόνο αστυνομίας αλλά και στρατού!
ΠΗΓΗ: Δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών το Σαββατοκύριακο 13-14/5/2023
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.