Στη Θεσσαλονίκη, στα χρόνια της ναζιστικής Κατοχής, ο πρώτος νεκρός Έλληνας πυροσβέστης

Κάθε χρόνο στις 12 Νοεμβρίου, τιμώνται οι πεσόντες άνδρες του Πυροσβεστικού Σώματος κατά την εκτέλεση του καθήκοντος. Η Ημέρα Μνήμης Πεσόντων Πυροσβεστών καθιερώθηκε το 2006, σε ανάμνηση του πρώτου νεκρού πυροσβέστη του Πυροσβεστικού Σώματος. Ήταν ο δόκιμος πυροσβέστης Β’ τάξεως, Κωνσταντίνος Πούλιος, που έχασε τη ζωή του τις πρώτες πρωινές ώρες της 12ης Νοεμβρίου 1942, κατά την προσπάθεια κατάσβεσης πυρκαγιάς σε διώροφο οίκημα στη συνοικία Κουλέ Καφέ της Θεσσαλονίκης.

Στολή πυροσβέστη της
περιόδου πριν τον πόλεμο 1940

Η πυρκαγιά είχε πάρει διαστάσεις και στην προσπάθεια κατάσβεσης της, ο Πούλιος καταπλακώνεται από μέρος του κτιρίου που γκρεμίζεται. Ανασύρεται σοβαρά τραυματισμένος από συναδέλφους του, μεταφέρεται στο Νοσοκομείο και μετά από λίγο σβήνει.

Ο Κ.Πούλιος, ήταν ένας από τους σπουδαίους Έλληνες. Γεννημένος το 1916 στο Πολυδένδρι Γρεβενών, κατατάχθηκε στα 23 του χρόνια στο Πυροσβεστικό Σώμα και ο Μεγάλος Πόλεμος του 40 τον βρίσκει να υπηρετεί στην Πυροσβεστική Υπηρεσία Θεσσαλονίκης. Η αδυσώπητη μοίρα του ανακόπτει την ζωή μόλις στα 26 του χρόνια. Η θυσία του πάνω στο πυροσβεστικό καθήκον, αφήνει ορφανό το μοναχογιό του, μόλις 7 μηνών.

Μέσα στην φτώχεια, την πείνα και τη μιζέρια της τότε γερμανοφασιστικής κατοχής της πατρίδας μας, οι συνάδελφοι του μαζεύουν χρήματα για να πραγματοποιήσουν τη κηδεία του, ενώ όπως διαβάζουμε σε σχετική αναφορά, «αν η Πολιτεία ενέκρινε τη χορήγηση των εξόδων της κηδείας, αυτά θα δίνονταν στην οικογένεια του φονευθέντος συναδέλφου».

Ιστορικό του Πυροσβεστικού Σώματος

Η αρμοδιότητα και η ευθύνη για τη λήψη μέτρων οργάνωσης της πυρασφάλειας της χώρας μετά την ανακήρυξη της Ελληνικής Ανεξαρτησίας, ανατέθηκε στους Νομάρχες με Διάταγμα του 1833.

Παράλληλα, οι Δήμοι ήταν υποχρεωμένοι να διαθέτουν τα αναγκαία μέσα και εργαλεία για την κατάσβεση των πυρκαγιών, καθώς και προσωπικό, τους Ειρηνοφύλακες, οι οποίοι επιστράτευαν μεταξύ των παρευρισκόμενων, πολίτες για την κατάσβεση της πυρκαγιάς.

Στις 28 Οκτωβρίου 1854 ιδρύθηκε στην Αθήνα ο Λόχος Πυροσβεστών με δύναμη 92 ανδρών, με έδρα του το κτίριο, στον περίβολο της Παλιάς Βουλής,

Το 1861 καταργείται ο Λόχος και συγκροτείται ειδική Διλοχία Σκαπανέων και Πυροσβεστών, με προορισμό την εκτέλεση πυροσβεστικού έργου αλλά και διαφόρων έργων αρχιτεκτονικής και οδοποιίας.

Το 1910 καταργήθηκε ο Λόχος Πυροσβεστών της Διλοχίας Σκαπανέων και Πυροσβεστών και στη θέση του συστήθηκε η «Πυροσβεστική Μοίρα» από εθελοντές και κληρωτούς, τριετούς υποχρέωσης, αποτελώντας χωριστό στρατιωτικό τμήμα δύο λόχων με υπαγωγή απευθείας στις διαταγές του Υπουργείου των Στρατιωτικών.

Πυροσβεστική αντλία στο ξεκίνημα της Πυροσβεστικής

Το 1914 μέσα στην πολεμική ατμόσφαιρα που βρισκόταν ο τόπος, εξαιτίας του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου η Πυροσβεστική Μοίρα μετονομάστηκε σε Λόχο Πυροσβεστών χωρίς ν΄ αλλάξει τίποτε από την οργάνωση και τον εξοπλισμό της.

Στις 26 Απριλίου 1926 με Διάταγμα διαλύθηκε ο Λόχος Πυροσβεστών και σχηματίστηκε «Πυροσβεστικόν Σώμα»,εντελώς ανεξάρτητο από το λοιπό Στράτευμα με ξεχωριστή Διοίκηση υπαγόμενο απευθείας στις διαταγές του Υπουργείου Στρατιωτικών.

Στις 12 Μαΐου 1930 δημοσιεύτηκε ο Νόμος 4661 «περί διοργανώσεως Πυροσβεστικού Σώματος». Σύμφωνα με αυτόν, ιδρύεται το Πυροσβεστικό Σώμα ανεξάρτητο με δικούς του νόμους, με πλήρη αυτοδιοίκηση σε μορφή Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου και υπαγωγή στο Υπουργείο των Εσωτερικών.

Στολή πυροσβέστη 1854

Για τη στελέχωσή του, τοποθετήθηκαν, μετατασσόμενοι από το Λόχο Πυροσβεστών, πενήντα έξι υπαξιωματικοί και πυροσβέστες, καθώς και έντεκα αξιωματικοί. Την ευθύνη της οργάνωσης του νέου Πυροσβεστικού Σώματος ανέλαβε, με απόφαση του ιδίου του Ελευθέριου Βενιζέλου και με τον τίτλο του Τεχνικού Επιθεωρητή, ο Αλκιβιάδης Κοκκινάκης, χημικός μηχανικός και πρώην Διοικητής της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Πετρούπολης.

Μέχρι και το 1940 το Πυροσβεστικό Σώμα, έκανε σοβαρές προσπάθειες για την βελτίωση της οργάνωσής του, αύξησε το προσωπικό του, εξοπλίστηκε σε μέσα, ενώ ιδρύθηκαν Πυροσβεστικές Υπηρεσίες σε πολλές μεγάλες πόλεις.

Κατά τη μεταπολεμική περίοδο το Πυροσβεστικό Σώμα αναδιοργανώνεται με την ίδρυση Υπηρεσιών σε όλη τη χώρα, την πρόσληψη προσωπικού και εξοπλίζεται με νέα οχήματα. 

Το Σεπτέμβριο του 1945 το σύνολο της υπηρετούσας δύναμης είναι 1084, ενώ η προβλεπόμενη οργανική δύναμη ανέρχεται σε 1300 πυροσβέστες. 

Στις 20 Ιουνίου του 1978, σεισμός 6,5 Ρίχτερ πλήττει τη Θεσσαλονίκη. Πολλές καταρρεύσεις οικιών με σημαντικότερη αυτή, μιας 8όροφης πολυκατοικίας. Οι πυροσβέστες απεγκλωβίζουν δεκάδες επιζώντες από τα ερείπια και περί τους σαράντα νεκρούς.

Το 1998 ανατίθεται στο Πυροσβεστικό Σώμα η αποκλειστική ευθύνη για τη δασοπυρόσβεση. 

Πηγές: 

http://www.fireservice.gr/

https://www.sansimera.gr/almanac

http://www.eaps.gr/