Όταν το ΕΑΜ αγωνίζονταν να προφυλάξει τη νεολαία από ναρκωτικά

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Ακόμη και στην πιο δύσκολη εποχή, τα πρώτα χρόνια μετά την απελευθέρωση από τους Γερμανούς κατακτητές, που οι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και γενικά το ΕΑΜικό εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα στη χώρα υφίστατο τις εκτελέσεις, τις εξορίες, τις φυλακίσεις και τις άλλες διώξεις, η Αριστερά προσπαθούσε να προφυλάξει την ελληνική νεολαία από τη μάστιγα των ναρκωτικών.

Είναι χαρακτηριστική εν προκειμένω η εκδήλωση που είχε οργανώσει τον Μάϊο του 1946 το ΕΑΜ Καρδίτσας στον κινηματογράφο «ΠΑΛΛΑΣ» 1, στην κεντρική πλατεία της πόλης, κατά της διάδοσης των ναρκωτικών.  Και όπως διαβάζουμε στη σχετική πρόσκληση που έχουμε στο αρχείο μας, η διάλεξη γίνονταν «παίρνοντας αφορμή από την επικίνδυνη και σε μεγάλη έκταση διάδοση των ναρκωτικών».

Όπως αναφέρονταν στην πρόσκληση που είχε απευθύνει η τοπική οργάνωση Καρδίτσας του ΕΑΜ:

«Ο ομιλητής γιατρός Δήμος Γρίβας με πολύ απλά λόγια, θα αναλύσει το μεγάλο κίνδυνο που απειλεί τους νέους μας από τη χρήση του χασίς και άλλων ναρκωτικών».

Παρά τις προσπάθειες εκείνες δυστυχώς δεν αποτράπηκε η εξάπλωση της μάστιγας των ναρκωτικών, ενώ όπως θα δούμε στις σημειώσεις, ο ομιλητής εκείνης της εκδήλωσης, γιατρός Δημοσθένης Γρίβας 2 θα βρει τραγικό τέλος, καθώς θα στηθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα από το εμφυλιοπολεμικό κράτος. Το ίδιο εκείνο κράτος που ενθάρρυνε τη δράση εναντίον της Αριστεράς ακροδεξιών συμμοριών, όπως του Σούρλα 3 και άλλων που τρομοκρατούσαν το λαό της Θεσσαλίας. Και οι οποίες, όχι μόνο δολοφονούσαν, λεηλατούσαν, βίαζαν και έκαιγαν, αλλά ήταν και οι πρώτοι διδάξαντες στο εμπόριο ναρκωτικών.

Σημειώσεις

Η πλατεία της Καρδίτσας με το Παλλάς

1. ΠΑΛΛΑΣ: Χαρακτηριστικό κτίριο της κεντρικής πλατείας της Καρδίτσας, το  εξαιρετικό νεοκλασικό ΠΑΛΛΑΣ,  χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα στη θέση του ιστορικού ξενοδοχείου «Η ωραία Ελλάς» και ήταν μέχρι τις τελευταίες δεκαετίες ο σημαντικότερος χώρος θεαμάτων και ψυχαγωγίας της πόλης, με αίθουσες κινηματογράφου, θεάτρου, καφενείο και μπαρ εστιατόριο πολυτελείας. Το ξενοδοχείο «Η ωραία Ελλάς» υπήρξε το παλαιότερο και μοναδικό ξενοδοχείο της πόλης μέχρι τις αρχές του μεσοπολέμου. Εκεί φιλοξενήθηκαν και από το μπαλκόνι του μίλησαν όλες οι πολιτικές προσωπικότητες που πέρασαν από την Καρδίτσα. Το «μεγάλο καφενείο» στο ισόγειο, ήταν σημείο αναφοράς της κοινωνικής ζωής μέχρι τη δεκαετία του ’80. Στο ισόγειο του κτηρίου στεγάζεται σήμερα η alpha bank.

Ο γιατρός Δημοσθένης Γρίβας

2. Ο Δημοσθένης Γρίβας γεννήθηκε το 1912 και εκτελέστηκε το 1947, στη διάρκεια του Εμφυλίου,  σε ηλικία 35 ετών. Ο πατέρας του, Βασίλης Γρίβας, γιατρός και διδάκτορας της ιατρικής (1899), ήταν ένας από τους ηγέτες της εξέγερσης των αγροτών της Θεσσαλίας και των γεγονότων του Κιλελέρ (1910). Ο Δημοσθένης Γρίβας, νεαρός φοιτητής εγκολπώθηκε τις ιδέες της αριστεράς κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην ιατρική σχολή του πανεπιστημίου Αθηνών, απ' όπου πήρε το πτυχίο του το 1939.

Το 1941, αρνήθηκε να υποχωρήσει σε ποικίλες πιέσεις για να καλωσορίσει τους Γερμανούς κατακτητές κατά την είσοδο τους στην Καρδίτσα (δεδομένου ότι τότε ήταν ο μόνος επιστήμονας στην πόλη που μιλούσε γερμανικά). Και, προκειμένου να αποφύγει τα αντίποινα των Γερμανών, βγήκε στο βουνό (συνοδευόμενος από τη γυναίκα του) πολύ πριν σχηματιστούν οι πρώτες αντάρτικες ομάδες.

Ήταν μέλος του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας και του Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ) από τη στιγμή της δημιουργίας του και υπηρέτησε ως γιατρός στο «Υγειονομικό Σώμα» του ΕΛΑΣ μέχρι την απελευθέρωση.

Η απολύτως ανιδιοτελής άσκηση της ιατρικής και η πολιτική και πολιτιστική του δραστηριότητα, του εξασφάλισαν το μίσος των ακροδεξιών της περιοχής, που έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην καταδίκη του σε θάνατο στις 13 Ιουνίου 1947 από το  Έκτακτο Στρατοδικείο Καρδίτσας, ύστερα από μια παρωδία «δίκης» που έγινε απροειδοποίητα, υπό καθεστώς τρομοκρατίας και χωρίς μάρτυρες κατηγορίας. 

Στη διάρκεια της δίκης οι αρχές επέβαλαν το κλείσιμο των καταστημάτων της πόλης. Παρά τις προσπάθειες που καταβλήθηκαν για την αποτροπή της εκτέλεσής του και το σχετικό τηλεγράφημα στον βασιλιά από τον Μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος Ιεζεκιήλ, ο γιατρός Δημοσθένης Γρίβας οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα στις 20 Ιουνίου 1947, σε ηλικία 35 ετών, φορώντας τις πυτζάμες του, γιατί είχε χαρίσει το κοστούμι και το πανωφόρι του σε συγκρατούμενους τους («για να συνεχίσουν να είναι χρήσιμα»).

Γιός του αγωνιστή γιατρού, είναι ο γνωστός ψυχίατρος και κοινωνικός παράγοντας της Θεσσαλονίκης, Κλεάνθης Γρίβας.

Ο διαβόητος συμμορίτης Γρηγόρης Σούρλας

3. Η συμμορία του Σούρλα συγκροτήθηκε τον Μάρτιο του 1944 απο τους Γερμανούς για την αντιμετώπιση του αντιστασιακού κινήματος, έφερε το όνομα ΕΑΣΑΔ (Εθνικός Αγροτικός Σύνδεσμος Αντικομμουνιστικής Δράσης) και είχε κύριο στόχο την εξάπλωση του τρόμου στα χωριά της Θεσσαλίας και την σύγκρουση με τις δυνάμεις του  ΕΛΑΣ. Από την οργάνωση αυτή, ξεπήδησε και η αισχρή προσωπικότητα του Γρηγόρη Σούρλα, το όνομα του οποίου έχει συνδεθεί στους ανθρώπους της περιοχής με την έννοια του κλέφτη, του αλήτη και του τραμπούκου. 
Έδρα της συμμορίας του Σούρλα ήταν το χωριό Δεμερλή κοντά στις γραμμές του τρένου, στο σημείο που αυτές ενώνονταν με τις γραμμές του σιδηρόδρομου Βόλου- Καρδίτσας. Ένα από τα πολλά θύματα αυτής της συμμορίας, ήταν ο πολύ γνωστός Έλληνας δημοσιογράφος Κώστας Βιδάλης. Όταν στις αρχές Αυγούστου ο Βιδάλης πήγε στη Θεσσαλία ως απεσταλμένος του Ριζοσπάστη για να γράψει για τη δράση των παρακρατικών οργανώσεων. Επιστρέφοντας στην Αθήνα, στις 13 Αυγούστου 1946, συμμορίτες του Σούρλα σταμάτησαν το τρένο κοντά στον Πλατύκαμπο, απήγαγαν τον Βιδάλη μπροστά σε αξιωματικούς του κυβερνητικού στρατού και τον οδήγησαν στο χωριό Μελιά, όπου τον βασάνισαν και κατόπιν τον σκότωσαν.

Περισσότερα στοιχεία για τη δράση των συμμοριών Σούρλα, Μπίσδα και Βουρλάκη την περίοδο 1945-1946 στην περιοχή της Καρδίτσας, δείτε εδώ: http://kokkinosfakelos.blogspot.gr/2014/04/blog-post_12.html