Συνθήκες ψύχους στα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων

Αγώνα αντοχής και επιβίωσης δίνουν οι πρόσφυγες στα περισσότερα καμπ της Θεσσαλονίκης τα οποία ο χειμώνας βρήκε εντελώς απροετοίμαστα για να αντιμετωπίσουν συνθήκες ψύχους και καταρρακτώδους βροχής.

Η ζωή ξαναγυρνάει στις πιο απλές της λειτουργίες και οι πρόσφυγες σε πολλές περιπτώσεις αντιμετωπίζονται σαν ξεχασμένη είδηση επειδή απλά ζουν σε χώρους εκτός της άμεσης θέασης μας, απροσπέλαστους χωρίς την σχετική άδεια από το Υπουργείο η οποία δίνεται μετά κόπων και βασάνων ή πολλές φορές δεν δίνεται καθόλου. 

Οι όποιες προσπάθειες των ΜΚΟ και του Υπουργείου για να βελτιώσουν την κατάσταση έχουν καθυστερήσει τόσο πολύ με αποτέλεσμα στα περισσότερα να μην υπάρχει θέρμανση και σε κάποια οι πρόσφυγες να ζουν κυριολεκτικά στις λάσπες ή πλέον στο χιόνι.
 

Παράλληλα οι κίνδυνοι πυρκαγιάς αποτελούν όχι μόνο καθημερινό φόβο καθώς ο μοναδικός τρόπος αντιμετώπισης του κρύου είναι οι κουβέρτες και τα ξύλα που καίνε σε βαρέλια για να ζεσταθούν. Έτσι δυστυχώς μέσα σε λίγες μέρες έχουν σημειωθεί περιστατικά όπου σκηνές  παίρνουν φωτιά, όπως στη Νέα Καβάλα πριν δύο μέρες και το Σάββατο στο Αλεξίλ. Από χθες ο κόσμος που ζει στο Αλεξίλ ζήτησε από τις διάφορες οργανώσεις να αποχωρήσουν μέχρι να βρουν μια λύση για τη θέρμανση των οικογενειών που ζουν ακόμα σε σκηνές. Να υπενθυμίσουμε ότι στο καμπ του Ωραιοκάστρου για άγνωστους μέχρι στιγμής λόγους στις 2 Nοεμβρίου εκδηλώθηκε φωτιά με αποτέλεσμα ένα παιδάκι να υποστεί σοβαρά εγκαύματα και για μέρες να νοσηλεύεται στην εντατική του Ιπποκρατείου.
 

Το stokokkino.gr επισκέφθηκε δύο καταυλισμούς το καμπ Καραμανλής στη Σίνδο και αυτό στα Λαγκαδίκια για να δει από κοντά τις συνθήκες στις οποίες ζουν οι πρόσφυγες.  
 

Οι πρόσφυγες στο καμπ της Σίνδου, όπως και στα υπόλοιπα καμπ στην Θεσσαλονίκη, συμπληρώνουν έξι- οχτώ μήνες διαμονής σε σκηνές. Τους περισσότερους τους είχαμε συναντήσει στην Ειδομένη όπου και εκεί μετά το κλείσιμο των συνόρων, επιβίωναν κάτω από άθλιες συνθήκες σε σκηνές ή απλά στην λάσπη. Μεταφέρθηκαν σε καμπ τον Μάρτιο προκειμένου να τους εξασφαλιστούν καλύτερες  συνθήκες διαβίωσης μέχρι να προχωρήσει η διαδικασία μετεγκατάστασής τους στην χώρα που θα γίνουν αποδεκτοί.
 

Ξανά στην προσπάθεια επιβίωσης
 

 «Οχτώ μήνες σε σκηνή. Πως φαντάζεσαι την καθημερινότητά μου;» διερωτάται ο Αλί. «Στην αποθήκη αυτή ζούμε μαζί με τα ποντίκια και με έντομα. Υποφέρουμε καθημερινά από το κρύο» προσθέτει.
 

Η λέξη κρύο είναι η πιο συχνή ανταλλαγή κουβέντας μεταξύ των προσφύγων, οι συνομιλίες έχουν περιοριστεί ξανά στα πιο σημαντικά, ακόμη και από το όνειρο της μετεγκατάστασης τους σε κάποια άλλη χώρα.
 

«Είναι θέμα επιβίωσης. Στο καμπ ενώ έχει εγκατάσταση θέρμανσης  δεν λειτουργεί ακόμη, έχει τόση υγρασία που είναι αδύνατο να κοιμηθείς. Ζούμε στην κυριολεξία μαζί με τα ποντίκια. Η καθημερινότητά μου κινείται μεταξύ της προσπάθειας να κοιμηθώ, να φάω και συνήθως δεν κάνω τίποτα εκτός από το να γυμνάζομαι στην αποθήκη που έχει δημιουργήσει η ελβετική ΜΚΟ Swiss Cross»
 

Ο Αχμετ διατηρεί στην είσοδο του καμπ ένα τραπεζάκι που λειτουργεί σαν μπακάλικο. Είναι μια  δραστηριότητα που του αποφέρει ένα μικρό χαρτζιλίκι δεδομένου ότι οι πρόσφυγες εκτός από την σωματική εξάντληση βιώνουν και την οικονομική. Κυρίως όμως του δημιουργεί την αίσθηση μιας καθημερινότητας καθώς αν πλησιάσεις σου ρωτάει αν θες να σου κεράσει ένα καφέ.
 

Αυτό έχει γίνει αποδεκτό από τους υπόλοιπους πρόσφυγες που έρχονται στο τραπεζάκι και πιάνουν κουβέντα αγοράζοντας κανένα αυγό ή καφέ. 

Ο Αχμέτ έχει αποκοπεί από τους υπόλοιπους συγγενείς του καθώς ήταν ένας από τους χιλιάδες πρόσφυγες που έφτασαν στην Ειδομένη λίγες μέρες αφότου έκλεισαν τα σύνορα.

Έτσι ενώ η οικογένειά του ζει στη Σίνδο, τα αδέρφια του βρίσκονται στην Γερμανία και τον περιμένουν χωρίς κανείς να μπορεί να του πει πότε θα γίνει εφικτή η επανένωσή τους.
 

Όσο οι μήνες περνούν οι πρόσφυγες πιστεύουν όλο και λιγότερο σε ο,τιδήποτε , από το να ζήσουν σε καλύτερες συνθήκες μέχρι το να φύγουν από την Ελλάδα

«Κανείς δεν μας λέει κάτι αληθινό. Κανείς δεν μπορεί να κάνει κάτι για το ότι δεν μας απαντούν πότε θα φύγουμε» λέει ο Αλί καθώς κινείται προς μία διπλανή αποθήκη στην οποία η ελβετική ΜΚΟ Swiss Cross έχει διαμορφώσει έναν χώρο που οι πρόσφυγες να μπορούν να ασχοληθούν με τις δραστηριότητες που είχαν πριν φύγουν στον πόλεμο.

«Δεν θέλουμε οι άνθρωποι να κάθονται. Κάναμε μια καταγραφή του ποιοι μιλούν αγγλικά, ποιοι ασχολούνταν με την εκπαίδευση, ποιοι με το ράψιμο, με την ζωγραφική, με την τυροκομεία κ.α. Τους βοηθήσαμε με υποδομές να φτιάξουν τους αντίστοιχους χώρους οι οποίοι κατασκευάζονται όμως από τους ίδιους, άλλοι φτιάχνουν φαλάφελ, άλλοι καφέδες, άλλοι διορθώνουν ρούχα, βοηθούν τους άλλους πρόσφυγες να γυμναστούν. Ο βασικός στόχος είναι να τους επιστρέψουμε κάτι από την χαμένη κανονικότητά τους» τονίζει ο Αχιλλέας Πεκλάρης, εργαζόμενος στην Swiss Cross και ένας από τους καθημερινούς ανθρώπους που βρίσκουν από τα πολύ μικρά παιδιά μέχρι και τους πιο μεγάλους μια καθημερινή παρέα και στήριξη.
 

Ο Aiman Tumar βρισκόταν στην Κατερίνη πριν μεταφερθεί στην δομή της Σίνδου. Η γυναίκα του βρίσκεται σε νοσοκομείο της Φινλανδίας και αυτός με τα δύο τους παιδιά περιμένει τις διαδικασίες της επανένωσης που τρέχουν βασανιστικά αργά για να ξαναβρεθεί δίπλα της.

«Δεν είναι ζωή αυτή. Νοιώθουμε σαν κάποιος να πάτησε το κουμπί του pause.  Για αυτό και προσπαθώ να κάνω ό,τι μπορώ για να βοηθήσω τους υπόλοιπους» λέει ο  Aiman που ήταν  τυροκόμος στην Συρία. Έφτιαχνε, όπως λέει, χίλια είδη τυριών, τα καλύτερα του κόσμου. Έτσι αποφάσισε σε ένα χώρο που του παραχώρησαν να κατασκευάσει ένα μικρό τυροκομείο.
 

«Όποιον και να ρωτήσεις θα σου πει ότι είμαστε όλοι πολύ κουρασμένοι καθηλωμένοι σε έναν χώρο από τον οποίο δεν βγαίνουμε ποτέ, από το φαγητό που δεν είναι καλό από την έλλειψη ζεστού νερού. Όλοι χάνουν τη διάθεσή τους ακόμη και τα μικρά παιδιά που δεν θέλουν πλέον να πάνε στο αυτοσχέδιο σχολείο που υπάρχει στο καμπ.  Οι άνθρωποι στην Ελλάδα μας συμπεριφέρθηκαν πολύ καλά αλλά χωρίς σπίτι και χωρίς λεφτά δεν μπορείς να ζήσεις για πολύ έτσι» συμπληρώνει.
 

Επειδή τα καμπ βρίσκονται πολύ μακρυά από την πόλη, η μετακίνηση έστω για μια βόλτα, δεδομένης της απουσίας χρημάτων, γίνεται σπάνια και συνήθως αυτό αφορά τους νεότερους. Οι μεγαλύτεροι έχουν περάσει 6-8 μήνες βλέποντας ακριβώς τα ίδια πράγματα τις ίδιες εικόνες.

Η Amina Hayastifai είναι Κούρδισσα από το Αφριν της Συρίας. Στην χώρα της εργαζόταν ως μαθηματικός και είχε και ένα μικρό ραφτάδικο. Εδώ στο αυτοσχέδιο ραφτάδικο  στην αποθήκη απέναντι από το καμπ ράβει ρούχα  προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες των προσφύγων αλλά και να περνάει τις ατελείωτες ώρες αναμονής.
 

Έξω από το ραφτάδικο ο άντρας της ποζάρει δίπλα στο πορτραίτο του ένα πρότζεκτ μιας ελβετίδας φωτογράφου που θέλει να δει τους ανθρώπους πίσω από την ταυτότητα του πρόσφυγα. 

Λαγκαδίκια-Πολύ μακρυά από ένα πρότυπο κέντρο μετεγκατάστασης

Στα Λαγκαδίκια η κατάσταση είναι ακόμη πιο τραγική.  Σκηνές που βρίσκονται στο χώμα και κάποια ερειπωμένα σπίτια που καταλήφθηκαν σε μια κίνηση ανάγκης από τους πρόσφυγες που δεν έχουν στη διάθεσή τους ούτε καν ένα στέγαστρο αποθήκης για να μην βρέχονται. Οι χώροι επίσης που εργάζονταν τα μέλη των ΜΚΟ καταλήφθηκαν επίσης από πρόσφυγες που δεν μπορούν πλέον να ζουν στο έλεος του κρύου. 

Το 50% των προσφύγων που ζουν στον καταυλισμό έχουν μεταφερθεί σε ξενοδοχεία και σε σπίτια γιατί οι συνθήκες κρίθηκαν ακατάλληλες. Τις τελευταίες μέρες οι σκηνές των εναπομεινάντων 400 ατόμων μετακινήθηκαν στο άλλο μέρος του καταυλισμού προκειμένου να εγκατασταθούν οικίσκοι με κουζίνα και θέρμανση. 

Το σύστημα της μετεγκατάστασης έχει μπλοκάρει για τους περισσότερους από τους πρόσφυγες που περιμένουν τέσσερις και περισσότερους μήνες για το ραντεβού για συνέντευξη. Στη συνέχεια αναμένουν να γίνουν αποδεκτοί και μετά την απόφαση μετεγκατάστασής τους. Αυτό παίρνει συνήθως άλλους τόσους μήνες χωρίς κανείς να μπορεί να πει με σιγουριά πότε οι Ευρωπαϊκές υπηρεσίες θα επιλέξουν έναν φάκελο και πόσο γρήγορα θα προχωρήσουν την κάθε υπόθεση.
 

Από την δημιουργία του το καμπ των Λαγκαδικίων προοριζόταν να γίνει ένα πρότυπο κέντρο μετεγκατάστασης με ένα πλέγμα υπηρεσιών από την Ύπατη Αρμοστεία (νομική υποστήριξη, ψυχοκοινωνική στήριξη, κατάρτιση στα αγγλικά και στον ευρωπαϊκό πολιτισμό) και ιδανικές σε σχέση με τα άλλα καμπ συνθήκες στέγασης. Από αυτά πολύ λίγα και για τους περισσότερους τίποτα δεν έγινε και αυτή τη στιγμή οι εικόνες του καμπ μοιάζουν με αυτές που συναντήσαμε στην Ειδομένη ενώ οι καλύτερες προβλέψεις θέλουν το καμπ να αποκτά αξιοπρεπείς συνθήκες τον Ιανουάριο.

Ο Ibrahim, 24 χρονών ήταν από τους «τυχερούς» που πέρασαν τα σύνορα της Ειδομένης πριν αυτά κλείσουν. Έζησε για μεγάλο διάστημα στα Σερβικά σύνορα χωρίς όμως να μπορεί να προχωρήσει λόγω απαγόρευσης της διέλευσης που αποφάσισαν οι σερβικές αρχές και  στη συνέχεια για τρεις εβδομάδες στο καμπ της Γευγελής.

 

«Εκεί το καμπ έμοιαζε περισσότερο με κέντρο κράτησης παρά με κάτι άλλο. Κάποιοι να σκεφτείς μας ρωτούσαν αν και στη Συρία ζούσαμε σε σκηνές….» τονίζει.
 

«Εκεί ήταν αδύνατο να ενταχθώ στη διαδικασία της μετεγκατάστασης και γενικά σε οποιαδήποτε νομική διαδικασία. Αυτό ήταν που με έκανε να προσπαθήσω να περάσω τα σύνορα και να επιστρέψω στην  Ελλάδα μαζί με τρεις συμπατριώτες μου και έτσι βρεθήκαμε στο καμπ των Λαγκαδικίων» αναφέρει ενώ περπατάμε ανάμεσα από σκηνές εκτεθειμένες στην βροχή που αρχίζει να γίνεται δυνατότερη.
 

Η συνέντευξη για την μετεγκατάσταση του Ibrahim έχει οριστεί για τις 3 Μαΐου και ο χρόνος είναι αδυσώπητος στις συνθήκες αυτές. Στη σκηνή του, ζει με άλλα τρία άτομα χωρίς θέρμανση απλά με κουβέρτες.

«Εδώ και τρεις εβδομάδες ζω εδώ. Την πρώτη μέρα έλεγα δεν θα αντέξω το κρύο, την δεύτερη το ίδιο, την τρίτη δεν μπορούσα να κοιμηθώ. Ε μετά απλά λιποθύμησα από το κρύο και κοιμήθηκα» συνεχίζει ο Ιbrahim «Οι πρόσφυγες αντέχουμε τα πάντα» καταλήγει ειρωνικά.

Πηγή: Stokokkino.gr