Oι "κόκκινοι δραπέτες" από το Σανατόριο Ασβεστοχωρίου

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Ένα από τα σημαδιακά γεγονότα της περιόδου της Κατοχής στη Θεσσαλονίκη, ήταν η απόδραση, μετά από επέμβαση του λεγόμενου "Μακεδονικού Γραφείου" του ΚΚΕ, δώδεκα φυματικών κομμουνιστών, κρατούμενων στο Σανατόριο Ασβαστοχωρίου, τη νύχτα της 8ης προς 9η Απριλίου 1941, λίγες ώρες πριν ο γερμανικός στρατός εισέλθει και καταλάβει την πρωτεύουσα της ελληνικής Μακεδονίας. 

Το Θεραπευτήριο Φυματικών του ΕΛΑΣ στο Βυθό Κοζάνης

Βυθός Βοϊου Κοζάνης

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Μία από τις ελάχιστα γνωστές δραστηριότητες του αντιστασιακού κινήματος στη Βόρεια Ελλάδα, υπήρξε η δημιουργία από την Ομάδα Μεραρχιών Μακεδονίας του ΕΛΑΣ, το καλοκαίρι του 1944, θεραπευτήριου φυματικών ανταρτών, το οποίο εγκαταστάθηκε στους ξενώνες του μοναστηριού της Αγίας Τριάδας, στο Βυθό Κοζάνης, ένα πανέμορφο χωριό στους πρόποδες της Πίνδου που μαζί με τον γειτονικό Πεντάλοφο είχε εξελιχθεί σε στρατιωτικό και πολιτικό κέντρο της Αντίστασης σ’ όλη τη Δυτική Μακεδονία.