Οι τελευταίοι επιζώντες ΕΠΟΝίτες φοιτητές του ΑΠΘ

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Δάκρυζε ακόμη και ο ουρανός το μεσημέρι της Δευτέρας, με τη βροχή που έπεφτε, την ώρα που καμιά τριανταριά ηλικιωμένοι άντρες και γυναίκες, ηλικίας από 87 ετών και πάνω, οι τελευταίοι επιζώντες ΕΠΟΝίτες του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, κατέθεταν στεφάνι στο μνημείο των πεσόντων επονιτών, πίσω από την Πρυτανεία του ΑΠΘ.

Ήταν μία σεμνή όσο και συγκινητική εκδήλωση για να τιμηθεί η σημερινή 71^η επέτειος ίδρυσης της ΕΠΟΝ, της μεγαλύτερης νεολαιίστικης οργάνωσης από συστάσεως ελληνικού κράτους, που στα χρόνια της Κατοχής συσπείρωνε εκατομμύρια νέους και νέες.

Στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης πλήρωσε βαρύτατο φόρο αίματος, καθώς εκτελέστηκαν από τους Χιτλερικούς κατακτητές ή δολοφονήθηκαν από τους ταγματασφαλίτες συνεργάτες τους περισσότεροι από ογδόντα φοιτητές του ΑΠΘ, υπήρξαν δε και εκατοντάδες τραυματισμένοι, φυλακισμένοι και καταδιωγμένοι φοιτητές και φοιτήτριες.

Το δάφνινο στεφάνι των επιζώντων επονιτών φοιτητών στο μνημείο των πεσόντων, κατέθεσε υπό βροχή, ο τότε φοιτητής της Νομικής, συνταξιούχος δικηγόρος Αθηνών σήμερα, Γιώργος Αποστολίδης, ηλικίας 88 ετών, ο οποίος ήρθε στη Θεσσαλονίκη ειδικά για την εκδήλωση. Ενώ βουρκωμένος παρακολουθούσε τη συγκινητική τελετή από μικρή απόσταση, για λόγους προφύλαξης, ο τότε γραμματέας του Μακεδονικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ, Πάνος Δημητρίου, που είναι 97 ετών σήμερα.

Ο Πάνος Δημητρίου με τη σύζυγό του

Τους ηλικιωμένους επονίτες φοιτητές των χρόνων της Κατοχής στο πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, υποδέχθηκε και τους συνόδευσε στην κατάθεση του στεφάνου ο αντιπρύτανης του ΑΠΘ κ. Γιάννης Παντής, ενώ οι δήμοι Θεσσαλονίκης και Θέρμης είχαν διαθέσει ευγενώς μεταφορικά μέσα για τη μετακίνησή τους.

Μετά την κατάθεση, οι υπέργηροι αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης, πήραν μέρος σε συνεστίαση σε ταβέρνα της πλατείας Ναυαρίνου, όπου υπό τους ήχους μικρού μουσικού συγκροτήματος, σιγοτραγούδησαν με την ασθενική φωνή τους τραγούδια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα.

Από τη συνεστίαση των παλιών επονιτών της Θεσσαλονίκης

Αξίζει να αναφερθεί ότι η ΕΠΟΝ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, εκτός από τις άπειρες εκδηλώσεις αντίστασης κατά των ναζιστών δημίων, είχε οργανώσει και δύο συγκλονιστικές κινητοποιήσεις που άφησαν εποχή: Την ανεπανάληπτη διαδήλωση χιλιάδων φοιτητών την 25^η Μαρτίου 1943, για να τιμήσουν την εθνική επέτειο, αψηφώντας τις στραμμένες κατά πάνω τους κάννες των γερμανικών όπλων. Και λίγο αργότερα, τον Απρίλιο του 1943, την πορεία στους δρόμους της Θεσσαλονίκης των επονιτών φοιτητών κατά της επιστράτευσης και της καθόδου των Βουλγάρων φασιστών στη Θεσσαλονίκη.

Είναι επίσης χαρακτηριστικό ότι μεταξύ των πρώτων που εκτέλεσαν τα ναζιστικά τέρατα στη Θεσσαλονίκη, λίγο μετά την είσοδό τους στην πόλη, ήταν οι φοιτητές Ηλίας Καπέσης, της Φυσικομαθηματικής και Σωκράτης Διορινός της Νομικής, οι οποίοι έγραφαν προκηρύξεις κατά των ναζί στα γερμανικά και τις σκορπούσαν έξω από τους χώρους όπου είχαν στρατοπεδεύσει οι κατακτητές.

Αναρτημένος στη συνεστίαση κατάλογος με ονόματα φοιτητών
του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης που εκτελέστηκαν από κατακτητές

Το πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, υπήρξε ένας διαρκής και ισχυρός πυρήνας της αντικατοχικής αντίστασης με ακτινοβολία σε όλη την περιοχή της υπόδουλης Μακεδονίας. Και δεν ήταν υπερβολή όταν ένα από τα στελέχη της ΕΠΟΝ του Πανεπιστημίου, ο φοιτητής της Νομικής, Γιώργος Καφταντζής, έγραφε για τον Μακεδονικό Βεζούβιο, όπως αποκαλούσε τον αγώνα των επονιτών φοιτητών «ένα τρομερό ηφαίστειο, πάντα ενεργό και καπνισμένο, πάντα δονούμενο και αδάμαστο», όπως έλεγε.