Παρακολουθήσεις: Το «προπατορικό αμάρτημα» της Δεξιάς

Όταν φακελώνονταν οι συναυλίες του Θάνου Μικρούτσικου στη Θεσσαλονίκη και οι διανοούμενοι 

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Το "κουκούλωμα" του σκανδάλου των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων μας θύμισε άλλες, όχι πολύ μακρινές εποχές. Όταν οι άνδρες της Ασφάλειας και της ΚΥΠ, όπως ονομαζόταν τότε η ΕΥΠ, ξεροστάλιαζαν παρακολουθώντας τις δραστηριότητες πολιτικών κομμάτων και στελεχών τους, κυρίως της Αριστεράς, για να μεταδώσουν -δικαιολογώντας τους μισθούς και τις παχυλές αμοιβές τους- κάποιες φορές σωστές και τις περισσότερες φορές λαθεμένες ή φανταστικές πληροφορίες. Βλέπετε, δεν υπήρχαν ακόμη τότε κινητά τηλέφωνα.

Γάμος με το θάνατο

Οι ηρωικοί βαθμοφόροι της Χωροφυλακής Στάθης Βαμβέτσος και Κώστας Κυριακόπουλος 

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Το αντιστασιακό “Δίκτυο Βαμβέτσου” στη Θεσσαλονίκη και η δράση του, η φυγάδευση Άγγλων αιχμαλώτων πολέμου από το στρατόπεδο συγκέντρωσης “Παύλος Μελάς”, η σύλληψη των μελών της οργάνωσης από τους Ναζί, το ηρωϊκό τέλος των επικεφαλής της, βαθμοφόρων της Χωροφυλακής Στάθη Βαμβέτσου και Κώστα Κυριακόπουλου και ο συγκινητικός γάμος του τελευταίου στο Γεντί Κουλέ πριν οδηγηθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα. 1η συνέχεια

Η εξόντωση των 14 κατοίκων της Ν. Ευκαρπίας από τους Ναζί

Η Νέα Ευκαρπία Θεσσαλονίκης από την αρχή της Ναζιστικής Κατοχής, πήρε ενεργά μέρος  στο κίνημα της Εθνικής Αντίστασης κατά των χιτλερικών κατακτητών, διαθέτοντας ισχυρή οργάνωση του ΕΑΜ και στέλνοντας αρκετά παλληκάρια της στα αντάρτικα τμήματα του ΕΛΑΣ.

Οι διώξεις κατά των εφημερίδων της Αριστεράς στη Θεσσαλονίκη του Εμφυλίου

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Ανελέητο ήταν το κυνηγητό, αμέσως μετά την απελευθέρωση κατά των εφημερίδων της Αριστεράς στη Θεσσαλονίκη. Με αποκορύφωμα  την επίθεση, τα ξημερώματα της 30ης Μαρτίου 1947, από "άγνωστους" στις εγκαταστάσεις της εφημερίδας Αγωνιστής, που είχε ως αποτέλεσμα να δολοφονηθούν τρεις τυπογράφοι, να τραυματιστούν βαριά επτά δημοσιογράφοι και άλλοι εργαζόμενοι και να καταστραφεί πλήρως το τυπογραφείο της εφημερίδας..

Η εποποιία του παράνομου Τύπου της Εθνικής Αντίστασης στη Μακεδονία

του Σπύρου Κουζινόπουλου

O παράνομος, ο μυστικός τύπος της Εθνικής Αντίστασης 1941-44, έπαιξε αποφασιστικό ρόλο, διοργανωτικό και διαφωτιστικό, στον απελευθερωτικό αγώνα του λαού μας εκείνη τη μαύρη τετραετία. Και είναι αυτό κάτι που πρέπει να το αναδεικνύουμε και να το προβάλουμε όσα χρόνια κι' αν περάσουν, αποτίοντας τον οφειλόμενο φόρο τιμής σ' εκείνους τους ηρωϊκούς δημοσιογράφους, τυπογράφους και διακινητές των μυστικών εφημερίδων του αγώνα που διακινδύνευαν κάθε στιγμή τη ζωή τους.

Η ζωή στην περιοχή Θερμαϊκού πριν ένα αιώνα

Η δημιουργία της πρώτης γεωργικής ένωσης στην Επανομή το 1922- Τα αλιευτικά σωματεία της Ν.Μηχανιώνας και οι λεμβούχοι της Περαίας- Ένα αγροτικό συνέδριο στους Ν.Επιβάτες-  Οι πολιτιστικοί σύλλογοι 

Αγρότες της Νέας Μηχανιώνας με τα παιδιά τους, έξω από τον Γεωργικό Συνεταιρισμό,
κάνουν λιτανεία παρακαλώντας το Θεό να βρέξει για να αποφύγουν την ξηρασία

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Παρουσιάζουν ενδιαφέρον οι πρώτες μορφές οργάνωσης του αγροτικού κόσμου της περιοχής του Θερμαϊκού πριν ένα περίπου αιώνα, λίγο πριν αλλά και μετά την απελευθέρωση της περιοχής από τον οθωμανικό ζυγό. Ήταν η περίοδος που οι γηγενείς κάτοικοι του νομού Θεσσαλονίκης αλλά και οι πρόσφυγες που εγκαταστάθηκαν εδώ, άρχισαν να οργανώνονται σε αγροτικούς συνεταιρισμούς και να διεκδικούν την επίλυση των οξυμένων προβλημάτων τους. 

Ο «αντεθνικώς δρων» Μανόλης Αναγνωστάκης και το φακέλωμά του

Ο Μ. Αναγνωστάκης, όρθιος στο κέντρο, κρατούμενος στις φυλακές του Γεντί Κουλέ
με τους συντρόφους του ΕΠΟΝίτες Δ. Βούρδα, Β. Ζέρβα και Γ. Αποστολίδη

                                    ….Τώρα νὰ σπάσεις δὲν μπορεῖς πιά, σὲ χρωμάτισαν

                                         καὶ σ᾿ ἔχουν σὰν τὸν ποντικὸ μέσα στὴ φάκα
                                         καὶ δὲν ξεφεύγεις ἀπὸ τοῦ χαφιὲ τὸ μάτι σὰν
                                         συναναστρέφεσαι τὸν καθ᾿ ἕνα μαλάκα.

                           Μανόλης Αναγνωστάκης, απόσπασμα από το Fair Play

"Σκοτώστε με, μα η Ελλάδα θα ζήσει..."

Η θυσία για την πατρίδα του ήρωα της Εθνικής Αντίστασης Χρήστου Ευστρατιάδη

Κρατούμενοι στο Γεντί Κουλέ την περίοδο του μεσοπολέμου στο προαύλιο της φυλακής

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Στη διάρκεια των τρεισήμισι ετών της Ναζιστικής σκλαβιάς της πατρίδος μας, υπήρξαν δεκάδες και εκατοντάδες αγωνιστές της Αντίστασης που δεν δείλιασαν, δεν δίστασαν να θυσιαστούν, να στηθούν μπροστά στο εκτελεστικό απόσπασμα υπερασπιζόμενοι το υπέρτατο αγαθό της ελευθερίας και της εθνικής ανεξαρτησίας. Μία από τις ηρωϊκές αυτές περιπτώσεις ήταν και του 26χρονου οικονομολόγου Χρήστου Ευστρατιάδη που η θυσία του στις 5 Δεκεμβρίου 1942, ενέπνευσε τους νέους και τις νέες της υπόδουλης στους Ναζί Μακεδονίας τα επόμενα χρόνια της Κατοχής.

Ειρήνη Γκίνη: Η πρώτη εκτελεσμένη γυναίκα στον Εμφύλιο

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Tα χαράματα της 26ης Ιουλίου 1946 οδηγούνταν στο εκτελεστικό απόσπασμα, στα Γιαννιτσά, επτά αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και ανάμεσά τους η 24χρονη σλαβομακεδόνισσα δασκάλα, Ειρήνη Γκίνη. Επρόκειτο για την πρώτη εκτέλεση γυναίκας στην περίοδο του αδελφοκτόνου Εμφυλίου Πολέμου, μετά την ψήφιση των «έκτακτων μέτρων», που είχαν θεσπιστεί στις 18 Ιουνίου 1946, με το περιβόητο "Γ' ψήφισμα", το οποίο προέβλεπε την ίδρυση Εκτάκτων Στρατοδικείων. 

Η σφαγή από τους Ναζί στο Ασβεστοχώρι

Ένα τμήμα από το "Τάγμα Κυνηγών" του Σούμπερτ που σκόρπισε τον όλεθρο στην Κρήτη και τη Μακεδονία

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Ογδόντα ένα χρόνια από το φοβερό έγκλημα που διέπραξαν οι Γερμανοί κατακτητές με τους δωσίλογους “Έλληνες” συνεργάτες τους στο Ασβεστοχώρι Θεσσαλονίκης και οι μνήμες παραμένουν άσβεστες στους παλαιότερους κατοίκους της περιοχής αλλά και στους νεότερους, καθώς το γεγονός μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, μια και είναι αδύνατο να λησμονηθεί και αυτή η θηριωδία των Ναζί.

Οι βλακώδεις ισχυρισμοί της χούντας για τη Θεσσαλονίκη

Προκειμένου να δικαιολογήσουν το πραξικόπημα και τη δικτατορία

ου Σπύρου Κουζινόπουλου

Με την ευκαιρία της επετείου από την κατάρρευση της δικτατορίας: Θεσσαλονίκη, 21η Απριλίου 1967.  Πριν 58 χρόνια ακριβώς χρόνια. Τα τανκς της χούντας των Συνταγματαρχών βγαίνουν στους δρόμους. Πρώτη ενέργεια των πραξικοπηματιών, να παρατάξουν άρματα μάχης στον σιδηροδρομικό σταθμό, στο αεροδρόμιο, στο Γ΄ Σώμα Στρατού, στα πρακτορεία των ΚΤΕΛ και στις πλατείες της πόλης. Δεύτερη ενέργεια, οι συλλήψεις εκατοντάδων δημοκρατικών πολιτών, κυρίως αριστερών, από τους οποίους οι κινηματίες φοβόταν αντίδραση. Τρίτη κίνηση, να «καταλάβουν» τα γραφεία των τοπικών εφημερίδων, επιβάλλοντας στυγνή λογοκρισία.

Η απελευθέρωση των τελευταίων πολιτικών κρατουμένων της χούντας στη Θεσσαλονίκη

Οι τελευταίοι πολιτικοί κρατούμενοι της χούντας στη Θεσσαλονίκη

του Σπύρου Κουζινόπουλου 
24 Ιουλίου 1974. Το δικτατορικό καθεστώς της χούντας των συνταγματαρχών, καταρρέει κάτω από το βάρος των ανομημάτων του και την προδοσία της Κύπρου. Δύο μέρες αργότερα, στις 26 Ιουλίου, θα απελευθερωθούν από τις φυλακές Διαβατών οι τελευταίοι Θεσσαλονικείς πολιτικοί κρατούμενοι της δικτατορίας. 

Εκδήλωση της ΕΔΙΑ Μακεδονίας στην Καστανιά Τρικάλων για το Κοινό Βαλκανικό Στρατηγείο

Την 15η Θεματική Συνάντηση για την δεκαετία του '40, οργανώνει η Εταιρεία Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων Μακεδονίας (ΕΔΙΑ) στην   Καστανιά Kαλαμπάκας, στις 30-31 Αυγούστου 2025, σε συνεργασία με την Μαρτυρική Κοινότητα Καστανιάς Τρικάλων και με θέμα «Το Βαλκανικό συνέδριο των ανταρτικών οργανώσεων το 1943»

51 χρόνια από την κατάρρευση της χουντικής δικτατορίας

Ο λαός πανηγυρίζει την πτώση της χούντας. Πενήντα ένα χρόνια μετά, 

θα αποδειχθεί ότι η μεταπολίτευση, ήταν μία ακόμη χαμένη ευκαιρία

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Συμπληρώνονται 51 χρόνια από την κατάρρευση της χούντας, στις 23 Ιουλίου 1974, κάτω από το βάρος της αντίθεσης του ελληνικού λαού στο στυγνό δικτατορικό καθεστώς που είχε εγκαθιδρύσει μία φούχτα επίορκων αξιωματικών, αλλά κυρίως, την εθνική συμφορά που προκάλεσαν οι ενέργειες της στην Κύπρο, δίδοντας την αφορμή να επέμβει ο τουρκικός Αττίλας στο νησί και να καταλάβει το 40% των εδαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας..

Οι κινητοποιήσεις της Αντίστασης κατά της βουλγαρικής Κατοχής

Όσοι πρόταξαν τα στήθη τους στους κατακτητές, χαρακτηρίσθηκαν αργότερα..."προδότες"

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Ο μήνας Ιούλιος είναι σημαδιακός για την ελληνική Μακεδονία, για την Ελλάδα ολόκληρη, καθώς τον Ιούλιο του 1943, στην μαύρη περίοδο της Γερμανικής Κατοχής διοργανώθηκαν μερικές από τις πιο συγκλονιστικές μαχητικές εκδηλώσεις, που γνώρισε αυτός ο τόπος, ανατρέποντας τα σχέδια για την επέκταση της βουλγαρικής φασιστικής Κατοχής στη Μακεδονία. 

Ο τόπος των εκτελέσεων πίσω από το Γεντί Κουλέ

H μαρτυρία ενός ιερέα που παρίστατο στις εκτελέσεις οδήγησε στον ακριβή καθορισμό του "συνήθη τόπου" όπου τουφεκίζονταν οι πολιτικοί κρατούμενοι 

Αεροφωτογραφία του "συνήθη τόπου εκτελέσεων" και στο βάθος το Γεντί Κουλέ από όπου μεταφέρονταν οι μελλοθάνατοι. Την περίοδο του Εμφυλίου η περιοχή ήταν ακατοίκητη και τα κοντινότερα σπίτια βρίσκονταν σε απόσταση ενός χιλιομέτρου

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Οι ομαδικοί τάφοι των εκτελεσμένων κομμουνιστών του Γεντί Κουλέ, εντοπίστηκαν όπως είναι γνωστό  στο πάρκο της Εθνικής Αντίστασης Συκεών, τριγύρω από το αφιερωμένο στο αντιστασιακό έπος μνημείο που υπάρχει στο κέντρο της μικρής πλατείας, στη συμβολή των οδών Κανάρη, Σολωμού και Μιαούλη στις Συκιές Θεσσαλονίκης. Η επιλογή του χώρου δεν ήταν τυχαία. Καθώς δεκαετίες τώρα υπήρχαν πληροφορίες ότι στην περιοχή εκείνη, σε κοντινή απόσταση από το Επταπύργιο, ήταν «ο συνήθης τόπος εκτελέσεων» των μελλοθάνατων κρατούμενων στο κάτεργο αυτό που υπήρξε μια από τις χειρότερες φυλακές από ιδρύσεως του ελληνικού κράτους.

Η αποστασία του 1965, οι αποδοκιμασίες και τα “πακέτα”

Σκίτσο του Στέφανου Ρυκούδη που δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Θεσσαλονίκη για τη δίκη
του Γιάννη Αικατερινάρη με την κατηγορία της "περιύβρισης αρχής" των αποστατών

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Ένα περιστατικό που συνέβη στη Θεσσαλονίκη κατά τα περιβόητα γεγονότα των "Ιουλιανών" και τα πάρτι σε βάρος της θέλησης του ελληνικού λαού από το τρίγωνο παλάτι-δεξιά- αποστάτες: Λίγο μετά την ορκωμοσία του ως υπουργός Εργασίας στην τρίτη και τελευταία κυβέρνηση των αποστατών, υπό τον Στέφανο Στεφανόπουλο, ο Γεώργιος Μπακατσέλος έρχεται στη Θεσσαλονίκη την ιδιαίτερη εκλογική του περιφέρεια.

Εκδήλωση του ΚΚΕ στην Περαία με το έργο του Γιάννη Ρίτσου "Ορέστης"

 Το έργο του Γιάννη Ρίτσου «Ορέστης» θα παρουσιάσει η Τομεακή Οργάνωση Ανατολικής Θεσσαλονίκης του ΚΚΕ την Κυριακή 27 Ιουλίου 2025, ώρα 20:30, στο πάρκο κυκλοφοριακής αγωγής στην Περαία. Αποσπάσματα του ποιήματος θα αφηγηθεί ο ηθοποιός Ανδρέας Συμεωνίδης. Θα ακολουθήσει μουσικό αφιέρωμα στο έντεχνο-πολιτικό τραγούδι. Με τον Γιώργο Σοφιανό πιάνο-φωνή και Δημήτρη Δούκα ακουστική κιθάρα-μπουζούκι-φωνή που θα παίξουν τραγούδια Μ.Θεοδωράκη, Στ. Ξαρχάκου, Μ. Λοίζου και Θ. Μικρούτσικου.

Πέντε χρόνια από την απώλεια του Γιώργου Φαρσακίδη

Πέρασαν κιόλας πέντε χρόνια αφότου έφυγε από τη ζωή μία σπουδαία μορφή του αριστερού και κομμουνιστικού κινήματος αλλά και του καλλιτεχνικού κόσμου της χώρας, ο Γιώργος Φαρσακίδης. O αντιστασιακός που έζησε το ολοκαύτωμα του Χορτιάτη και πήρε μέρος στην απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί. O αγωνιστής εικαστικός, ο αλύγιστος πατριώτης που πέρασε για τις πολιτικές του πεποιθήσεις 16 χρόνια της ζωής του σε φυλακές και εξορίες. 

Η “αναίμακτη γενοκτονία” της Τουρκίας σε βάρος των Τουρκοκυπρίων

του Αμπντουλλάχ Κόρκμαζχαν*
Αφομοίωση! Θα ήθελα να αναφερθώ σ’ ένα διαφορετικό πρόβλημα που είναι ζωτικής σημασίας για την τουρκοκυπριακή κοινότητα. Το πρόβλημα αυτό είναι οι πολιτικές αφομοίωσης που χωρίς κανένα σεβασμό στην ταυτότητα, τη βούληση, την ιστορική και πολιτιστική κληρονομιά της τουρκοκυπριακής κοινότητας, συνεχίζονται και αλλάζουν εις βάρος των Τουρκοκυπρίων τη δημογραφική δομή του βόρειου μέρους της Κύπρου.

H "Γιορτή Τρύγου" το τριήμερο 26-28 Ιουλίου στην Αγία Τριάδα

Την «Γιορτή Τρύγου 2025» οργανώνει και φέτος, όπως κάθε χρόνο ο Σύλλογος Προσφύγων Ανατολικής Θράκης Αγίας Τριάδας το Σάββατο, την Κυριακή και τη Δευτέρα 26-28 Ιουλίου στην πλατεία Οικονομείου, στην παραλία Αγ. Τριάδας. Πρόκειται για ένα τριήμερο πολιτιστικών εκδηλώσεων γεμάτο μουσικές, παραδοσιακούς χορούς και πολύ κέφι.

Η πλαζ της Αρετσούς και το κάμπινγκ Αγίας Τριάδας

 

Βρεθήκαμε χτες στη δημοτική πλάζ της Αρετσούς. Εκατοντάδες Καλαμαριώτες κάθε ηλικίας και φύλλου να απολαμβάνουν τη θαλάσσια αύρα και να αναζητούν στιγμές δροσιάς, χαλάρωσης και γαλήνης ενώ δεν ήταν λίγοι και όσοι κολυμπούσαν λίγο πριν δύσει ο ήλιος. Με το δημοτικό αναψυκτήριο να προσφέρει προϊόντα σε πολύ χαμηλές τιμές και με τουαλέτες πεντακάθαρες παρά τον συνωστισμό, με σαπούνι και χαρτί.

«Αν πετάξει... θα βγει ο μπαμπάς από τη φυλακή!»*

 Η αγωνία των παιδιών των μελλοθάνατων στο Γεντί Κουλέ πολιτικών κρατουμένων

του Κώστα Τζιάρα, Ιστορικού*

Από την άνοιξη έως το καλοκαίρι, έξω από τη φυλακή «...είναι κάτι αγριόχορτα που έχουν κάτι σαν στάχυα πάνω. Κόβεις ένα και το βάζεις πάνω στο χέρι σου. Το χτυπάς με το άλλο... και αν πετάξει... θα βγει ο μπαμπάς από τη φυλακή...».1

Τρία απόρρητα έγγραφα για τους υπαίτιους της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο

 

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Καθώς συμπληρώνονται 51 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, με την επιχείρηση "Αττίλας", στις 20 Ιουλίου 1974, πέντε μέρες μετά το προδοτικό πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου για την ανατροπή του προέδρου Μακαρίου, δεν πρέπει να ξεχνάμε ποτέ τους μεγάλους υπαίτιους, αυτούς που άνοιξαν διάπλατα την κερκόπορτα για την είσοδο των τουρκικών στρατευμάτων: Τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.

Γιορτή Δημοκρατίας από τον Δήμο Θεσσαλονίκης

Για την 51η επέτειο από την κατάρρευση της χούντας και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας

Με αφορμή την επέτειο της Αποκατάστασης της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, ο Δήμος Θεσσαλονίκης συνεχίζει για δεύτερη χρονιά την πρωτοβουλία που ανέλαβε το 2024, με αφορμή τα 50 χρόνια από τη Μεταπολίτευση, καθιερώνοντας έναν νέο θεσμό τιμής, μνήμης και πολιτιστικής έκφρασης. Η Γιορτή Δημοκρατίας 2025 θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 24 Ιουλίου στις 21:00 στη Νέα Παραλία, κοντά στον Λευκό Πύργο, με ελεύθερη είσοδο.

Τίμος Βιτσώρης ο επαναστάτης, ο ηθοποιός, ο ποιητής

Φυλακισμένα στελέχη του ΚΚΕ Θεσσαλονίκης στο Γεντί Κουλέ το 1925. Άνω σειρά από αριστερά: Χαίνογλου, Γεωργάκας, Μαραγκός, Ντούβας, Μακρόπουλος, Αγγελούκας. Κάτω: Βιτσώρης, Σαπόρτα, Παπαδόπουλος, Κουρτίδης, Παπανικολάου

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Ερευνώντας την περίοδο του μεσοπολέμου για τις ανάγκες ενός νέου βιβλίου μου, έπεσα πάνω σε ένα ξεχασμένο και καταταλαιπωρημένο αγωνιστή της αριστεράς, τον Θεσσαλονικιό ηθοποιό και ποιητή Τίμο Βιτσώρη, που έφυγε από τη ζωή εξ αιτίας των κακουχιών της κατοχής σε ηλικία μόλις 37 ετών. Ενός ανθρώπου που προσπάθησε σε όλη τη σύντομη ζωή του να υπηρετήσει με συνέπεια την τέχνη και το νεογέννητο τότε εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα.

Καραβάκια Θερμαϊκού: Μία ιστορία ενός και πλέον αιώνα

Ιούλιος 1927: Οι "μπαγιάτηδες" περιμένουν στην εξέδρα του Λευκού Πύργου το βαποράκι για να πάνε απέναντι

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Η ιστορία με τα «καραβάκια», δηλαδή τη θαλάσσια συγκοινωνία στο Θερμαϊκό κόλπο είναι πολύ παλιά, καθώς ξεπερνάει τον ένα αιώνα, δεδομένου ότι το πρώτο πλεούμενο που έπλευσε από την παραλία της Θεσσαλονίκης προς την απέναντι ακτή, ήταν το καραβάκι, με το όνομα «Κασσάνδρα», στα 1907, επί οθωμανικής αρχής.

Στο Γεντί Κουλέ οι δύο πρώτες εκτελέσεις του Εμφυλίου

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Στις 16 Ιουλίου 1946, στο «συνήθη τόπον εκτελέσεων» πίσω από το Γεντί Κουλέ της Θεσσαλονίκης, ανοίγει η αυλαία αίματος του εμφυλίου πολέμου, καθώς γίνονται οι πρώτες δύο εκτελέσεις της καταραμένης πολυαίμακτης εκείνης περιόδου: Τουφεκίζονται καταδικασμένοι με συνοπτικές διαδικασίες και με βάση αστείες αστήριχτες κατηγορίες, οι αγρότες από το Περιστέρι Κιλκίς,  Θεοχάρης Σαπρανίδης και Γιώργος Καλέμος.

Η μεγάλη απόδραση από τις φυλακές των Βούρλων

Ιούλιος. Τέτοιες ημέρες πριν από 70 χρόνια. Είκοσι επτά κομμουνιστές κρατούμενοι δραπετεύουν στις 17 Ιουλίου 1955, μετά από τέσσερις μήνες επίμοχθης και επικίνδυνης προετοιμασίας, από τις φυλακές των Βούρλων. Η απόδραση εκείνη υπήρξε μια από τις θεαματικότερες στα διεθνή χρονικά και, μολονότι χρησιμοποιήθηκαν ελάχιστα μέσα και αυτοσχέδια εργαλεία, εξευτέλισε τους δεσμώτες της εποχής. 

«Εις θάνατον» για μία και μόνο λέξη….

Το Έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης με πρόεδρο τον ταγματάρχη Δρομάζο που καταδίκασε σε θάνατο τον 25χρονο λεμβούχο από την Αγ. Τριάδα

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Η θανατική καταδίκη από το Έκτακτο Στρατοδικείο Θεσσαλονίκης και εν συνεχεία η εκτέλεση ενός 25χρονου παλληκαριού από την παραλιακή κοινότητα της Αγίας Τριάδας Θεσσαλονίκης, μόνο και μόνο επειδή δεν είπε μία μόνο λέξη: «αποκηρύσσω». Ήταν ένας από τους 400 εκτελεσμένους πίσω από το Γεντί Κουλέ τα πέτρινα χρόνια του εμφυλίου, όπου οι πολιτικοί κρατούμενοι αλέθονταν από την κρεατομηχανή του επίσημου κράτους.

Η αντίσταση κατά της χούντας στις ένοπλες δυνάμεις

51 χρόνια από πτώση της δικτατορίας και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας

Καθώς πλησιάζουμε στην 51η επέτειο από την πτώση της δικτατορίας της χούντας και την αποκατάσταση της Δημοκρατίας, να θυμίσουμε πτυχές της αντιδικτατορικής δράσης στον στρατό κατά την περίοδο της μαύρης επταετίας 1967-1974 από στελέχη των ενόπλων δυνάμεων, όπως αναδείχθηκαν σε ημερίδα του Συλλόγου Φυλακισθέντων Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ), μέσα από αφηγήσεις αξιωματικών ε.α., οι οποίοι εκείνη την περίοδο βασανίστηκαν, φυλακίστηκαν, ή διώχθηκαν για τα δημοκρατικά τους φρονήματα.

Πενήντα ένα χρόνια από το προδοτικό πραξικόπημα στην Κύπρο

Ήταν Δευτέρα, 15 Ιουλίου 1974. Πενήντα ένα ακριβώς χρόνια πριν. Νωρίς το πρωί ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Αρχιεπίσκοπος Μακάριος επιστρέφει στο προεδρικό μέγαρο από τη θερινή του κατοικία στο όρος Τρόοδος. Η ατμόσφαιρα μυρίζει μπαρούτι καθώς οι πληροφορίες που από μέρες κυκλοφορούν στη μεγαλόνησο, κάνουν λόγο για προσπάθειες των πραξικοπηματιών της χούντας από την Αθήνα για την ανατροπή του. Γεγονότα που οδήγησαν λίγες μέρες αργότερα στην τουρκική εισβολή.

Ο Μίκης της Θεσσαλονίκης και της υπόλοιπης Μακεδονίας

 Το κείμενο που ακολουθεί είναι η ομιλία την οποία επρόκειτο να εκφωνήσω την περασμένη Τετάρτη, στην ειδική εκδήλωση που είχε οργανωθεί στο πλαίσιο του Πανελλήνιου Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 100 χρόνων από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη και με τίτλο «ο Μίκης της Θεσσαλονίκης». Δυστυχώς, ένα πρόβλημα υγείας που προέκυψε λίγο πριν, στάθηκε εμπόδιο για την παρουσία μου στην εκδήλωση. Κι έτσι αναγκαστικά παρουσιάζω από εδώ την εισήγησή μου που έχει ως εξής:

Η αιμοσταγής δράση του Σούμπερτ στην Μακεδονία

Την αιμοσταγή του δράση και το δολοφονικό όργιο του Ναζί εγκληματία Φριτς Σούμπερτ  στη Μακεδονία καθώς και την μνημειώδη απόφαση του δικαστηρίου εγκληματιών πολέμου που μετά τον πόλεμο τον καταδίκασε σε θάνατο, παρακολουθούμε στη συνέχεια της έρευνας αυτής. Στα τέλη Φεβρουαρίου του 1944 ο Σούμπερτ έφτασε με την ομάδα του, που πλέον απαριθμούσε γύρω στα 50 άτομα, τους διαβόητους "Σουμπερίτες", στα Γιαννιτσά, αρχίζοντας να σκορπά το θάνατο και στη Βόρεια Ελλάδα. 

Η έναρξη από τη Θεσσαλονίκη του κινήματος των Νεότουρκων

Όταν εγκαθιδρύονταν από τον Ατατούρ κοσμικό κράτος στην Τουρκία, στην 

οποία προσπαθεί ο Ταγίπ Ερντογάν να επαναφέρει την Ισλαμοκρατία 

Πέρασαν 117 χρόνια από το εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη του κινήματος των Νεότουρκων, ενός κινήματος που οδήγησε στην εγκαθίδρυση του κοσμικού κράτους στην Τουρκία, κάτι που προσπαθεί τώρα να το ανατρέψει η σημερινή τουρκική ηγεσία. Ήταν στις 11 Ιουλίου του 1908, όταν οι κάτοικοι της Θεσσαλονίκης ζούσαν μοναδικές στιγμές με την επανάσταση που οργανώθηκε από το Οθωμανικό Κομιτάτο, την "Επιτροπή για την Ένωση και την Πρόοδο", υποχρεώνοντας τον σουλτάνο Αβδούλ Χαμίτ να προχωρήσει στην εφαρμογή του συντάγματος του 1876. 

Το «Σώμα Κυνηγών» του Φριτς Σούμπερτ και τα εγκλήματα του

Ο Φριτς Σούμπερτ υπήρξε ένας από τους χειρότερους εγκληµατίες πολέµου που έδρασαν στα Βαλκάνια, άτοµο µυθοποιηµένο όσο ελάχιστα, για την αιμοσταγή δράση στην κατοχική Ελλάδα, κυρίως στην Κρήτη και στη Μακεδονία. Το «Σώμα Κυνηγών», οι Σουμπερίτες, που συγκρότησε  ο διαβόητος ο γερμανός επιλοχίας της Στρατιωτικής Αστυνομίας, Feldgendarmerie Σούμπερτ, στελεχώθηκε κυρίως από γερμανόφιλους δωσιλόγους αλλά και βαρυποινίτες από φυλακές της Κρήτης. 

83 χρόνια από το "Μαύρο Σάββατο" της Θεσσαλονίκης

Συμπληρώνονται σήμερα 83 χρόνια από το «μαύρο Σάββατο» της 11ης Ιουλίου 1942, μέρα που ξεκίνησε η επιχείρηση απογραφής για καταναγκαστική εργασία των Εβραίων συμπολιτών μας και υπήρξε προανάκρουσμα του εξανδραποδισμού και της μαζικής εξόντωσής τους στα κρεματόρια της ναζιστικής «τελικής λύσης».

Ο αγώνας κατά της καθόδου των Βουλγάρων φασιστών στη Μακεδονία

Πριν 82 χρόνια μια από τις συγκλονιστικότερες στιγμές της ΕΑΜικής Αντίστασης

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Μία από τις πιο συγκλονιστικές στιγμές αντίστασης στην τριπλή φασιστική κατοχή της πατρίδας μας, καταγράφτηκε στις 10 Ιουλίου 1943, όταν με την πρωτοβουλία και καθοδήγηση του ΕΑΜ, δεκάδες χιλιάδες λαού ξεχύθηκαν στους δρόμους της Θεσσαλονίκης και των άλλων πόλεων της βόρειας Ελλάδας, διαμαρτυρόμενοι με μαχητικές διαδηλώσεις ενάντια στην επέκταση της βουλγαρικής κατοχής στη Μακεδονία.

Το αγροτικό συλλαλητήριο της 10ης Ιουλίου 1966

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Στις 10 Ιουλίου 1966, ένα συλλαλητήριο των σιτοπαραγωγών στη Θεσσαλονίκη καταλήγει σε αιματηρή σύγκρουση με τη Χωροφυλακή, καθώς η υπό τον Στέφανο Στεφανόπουλο κυβέρνηση των αποστατών και υπουργό Συντονισμού τον Κων. Μητσοτάκη, προσπάθησε με κάθε τρόπο να καταστείλει κάθε εργατική και αγροτική κινητοποίηση, κι ενώ οι λαϊκές διαμαρτυρίες είχαν γίνει καθημερινό φαινόμενο.

Ιστορικός τόπος ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Καρυάς Φθιώτιδας

Στον χαρακτηρισμό του χώρου του Σιδηροδρομικού Σταθμού της Καρυάς στη Φθιώτιδα ως ιστορικού τόπου προχωρά το Υπουργείο Πολιτισμού, σε συνέχεια της θετικής γνωμοδότησης του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων. Tο σημείο εκείνο αποτελεί ένα ακόμη τεκμήριο της ναζιστικής καταναγκαστικής εργασίας, στην Ελλάδα

Η εποχή που η Αστυνομία αναζητούσε όπλα στα ... εσώρουχα των γυναικών

Το τερατούργημα που ψήφισε επί των ημερών της η κυβέρνηση της Ν.Δ. (νόμος 4703/2020) με το οποίο ουσιαστικά καταργείται το συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα "του συνέρχεσθαι" και των διαδηλώσεων, έρχεται να μας θυμίσει δύο παλιότερους υπουργούς "Προστασίας του Πολίτη" κυβερνήσεων της δεξιάς, τους Αν. Μπάλκο και Κων. Λάσκαρη. Με τον πρώτο να προσπαθεί να επιβάλλει το "Νόμος και Τάξη", επιχειρώντας να εφαρμόσει την απαγόρευση των συγκεντρώσεων και καλλιεργώντας τη θεωρία των "δύο άκρων" και τον δεύτερο να καταργεί με ένα φιρμάνι την... "πάλη των τάξεων" !

Το έκτακτο στρατοδικείο και οι εκτελέσεις στις Σέρρες την περίοδο του Εμφυλίου

Ομαδική δίκη στο Έκτακτο Στρατοδικείο Σερρών103 ανταρτών του ΔΣΕ  που είχαν συλληφθεί μετά τις μάχες της Βροντούς. Όρθιος ο Βασιλικός Επίτροπος Ν. Μπούτος ζητάει θανατική καταδίκη υπό το βλέμα των στρατοδικών

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Ένα από τα 27 Έκτακτα Στρατοδικεία που είχαν δημιουργηθεί σε διαφορετικές περιοχές της χώρας την ανώμαλη περίοδο 1946-1949 που η χώρα ζούσε τον αιματηρό Εμφύλιο πόλεμο, ήταν και το Έκτακτο Στρατοδικείο Σερρών. Το οποίο από τις πρώτες μέρες λειτουργίας του, το 1946, δίκασε εκατοντάδες Σερραίους, κυρίως αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης και πάνω από εκατό από αυτούς, τους καταδίκασε σε θάνατο για να οδηγηθούν στη συνέχεια στο εκτελεστικό απόσπασμα..

Η μεγάλη καπνεργατική απεργία στα 1914

Εργάτες και εργάτριες σε καπναποθήκη στις αρχές του 20ού αιώνα

του Σπύρου Κουζινόπουλου

Την άνοιξη του 1914, ξέσπασε μια από τις μαζικότερες απεργίες καπνεργατών σε Θεσσαλονίκη, Καβάλα και Δράμα, στην οποία εκτιμάται ότι συμμετείχαν πάνω από 32.000 απεργοί. Οργανωτής ήταν η ιστορική οργάνωση «Φεντερασιόν», με επικεφαλής τους πρωτοπόρους του εργατικού και σοσιαλιστικού κινήματος της χώρας, Αβραάμ Μπεναρόγια και Σαμουήλ Γιονά. H απεργία έληξε στις αρχές του καλοκαιριού εκείνου του έτους όταν οι αρχές εκτόπισαν τους ηγέτες της ως ..."ξενοκίνητους πράκτορες"!

Αφιερώματα σε Μίκη και Αναγνωστάκη στο Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις, περιλαμβάνει το πρόγραμμα των επόμενων ημερών και μέχρι την Κυριακή, οπότε τελειώνει το 44^ο Πανελλήνιο Φεστιβάλ Βιβλίου Θεσσαλονίκης 2025 που λειτουργεί στη Νέα Παραλία της πόλης. Μεταξύ των παράλληλων εκδηλώσεων του Φεστιβάλ ξεχωρίσουν δύο σημαντικά αφιερώματα, το ένα για τον «Μίκη της Θεσσαλονίκης» από αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννηση του διάσημου συνθέτη μας και το άλλο για τον Θεσσαλονικιό ποιητή Μανώλη Αναγνωστάκη.

Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης

 Ένα εξαιρετικά επίκαιρο βιβλίο που προκαλεί το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού  

Συνεχίζει να προκαλεί το ενδιαφέρον του αναγνωστικού κοινού το βιβλίο του Σπύρου Κουζινόπουλου «Γεντί Κουλέ, η Βαστίλη της Θεσσαλονίκης» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΙΑΝΟΣ και έχει καταστεί εξαιρετικά επίκαιρο λόγω και του συνεχιζόμενου εντοπισμού ανθρώπινων σκελετών και ομαδικών τάφων πολιτικών κρατουμένων που εκτελέστηκαν την περίοδο του Εμφυλίου σε κοντινή απόσταση από τις πρώην φυλακές Επταπυργίου. Ένα θέμα για το οποίο υπάρχει εκτενής αναφορά στο βιβλίο όπου παρατίθεται και ο σχεδόν πλήρης κατάλογος με τα στοιχεία των εκατοντάδων εκτελεσμένων.

Καρυά: Μια σιδηροδρομική παράκαμψη που έγινε με το αίμα Εβραίων από τη Θεσσαλονίκη

Γερμανική κατοχή, 1943. Στο σιδηροδρομικό σταθμό της Καρυάς Φθιώτιδας, δημιουργείται το χειρότερο κάτεργο της Ελλάδας όπου έως και 500 Εβραίοι από τη Θεσσαλονίκη δουλεύουν σε απάνθρωπες συνθήκες για να δημιουργήσουν έναν επίπεδο χώρο στάθμευσης για τους συρμούς. Με την ολοκλήρωση του έργου, σκελετωμένοι πλέον από τις απάνθρωπες συνθήκες και την πείνα, όσοι έχουν επιζήσει εκτελούνται και θάβονται σε μαζικό τάφο...

Τα "Ιουλιανά" του 1965, το βασιλικό πραξικόπημα και η δολοφονία του Πέτρουλα

Συγκέντρωση διαμαρτυρίας στα Κουφάλια Θεσσαλονίκης για το βασιλικό πραξικόπημα του 1965

15 Ιούλη 1965, πριν 60 ακριβώς χρόνια. Η άρνηση του βασιλιά Κωνσταντίνου να υπογράψει την αποπομπή του φιλοβασιλικού Πέτρου Γαρουφαλιά  από το υπουργείο  Εθνικής Άμυνας, οδήγησε στoν εξαναγκασμό σε  παραίτηση του πρωθυπουργού Γεωργίου  Παπανδρέου.Λίγες ώρες μετά, ο βασιλιάς διορίζει την πρώτη  κυβέρνηση των αποστατών υπό τον Γ. Αθανασιάδη-Νόβα και με υπουργο Συντονισμού τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Από εδώ και εμπρός ξεκινά η  μεγαλύτερη λαϊκή κινητοποίηση  μετά τον Εμφύλιο που θα κρατήσει περίπου 70 ημέρες.  

Ένας χρόνος από την απώλεια του Δημήτρη Καλαντζή

Δύο χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από μια μεγάλη απώλεια, το θάνατο του συναδέλφου δημοσιογράφου, του πολυαγαπημένου φίλου και αξέχαστου στενού συνεργάτη, μέλους της ΕΣΗΕΑ, Δημήτρη Καλαντζή.  Όσοι τον γνώρισαν, όσοι τον έζησαν και είχαν τη χαρά της φιλίας ή της συνεργασίας μαζί του, θα τον έχουν για πάντα στο νου και την καρδιά τους

Ένας ακόμη σκελετός εκτελεσμένου στο Γεντί Κουλέ

Βρέθηκε στον 6ο ομαδικό τάφο και είναι ο 47ος κατά σειρά 

O σκελετός ενός ακόμη εκτελεσμένου στο Γεντί Κουλέ πολιτικού κρατούμενου της περιόδου του Εμφυλίου, εντοπίστηκε στον κρανίου τόπο εκτελέσεων, πίσω από τις πρώην φυλακές Επταπυργίου, ανεβάζοντας σε 47 τον αριθμό των εκτελεσμένων κομμουνιστών που τα οστά τους βρέθηκαν εκεί μέχρι σήμερα από τον Νοέμβριο του 2024, όταν άρχισαν οι εργασίες ανάπλασης στη μικρή πλατεία Εθνικής Αντίστασης των Συκεών από τον εκεί Δήμο.

Η πρώτη σε όλη την Ελλάδα ανταρτοομάδα «Αθανάσιος Διάκος»

Πολυβολείο στο σιδηροδρομικό σταθμό Μουριών 

του Σπύρου Κουζινόπουλου
Τον Ιούλιο του 1941, δύο μόλις μήνες μετά την εισβολή των ναζιστικών στρατευμάτων στη χώρα μας, δημιουργείται από την εθνικοαπελευθερωτική οργάνωση "Ελευθερία", η πρώτη σε όλη την Ελλάδα ανταρτοομάδα υπό την ονομασία "Αθανάσιος Διάκος", η οποία στις 13 Σεπτεμβρίου του 1941, κι ενώ η ομίχλη της ναζιστικής  Κατοχής έχει σκεπάσει τη χώρα μας, μία ομάδα ριψοκίνδυνων ανταρτών της, θα ανατινάξει τη σιδηροδρομική γέφυρα των Μουριών Κιλκίς, αχρηστεύοντας τη γραμμή Θεσσαλονίκης – Αλεξανδρούπολης και διακόπτοντας κυρίως τη μεταφορά στρατιωτικών εφοδίων των Γερμανών.