Όταν ζητούν «ιδιωτικό συμφωνητικό» από εθελοντές !

Ένα  πρωτάκουστο γεγονός, καταγγέλει με επιστολή του ο αναγνώστης μας κ.Κωνσταντίνος Χαραλαμπίδης: Ενώ πρόσφερε εντελώς εθελοντικά τις υπηρεσίες του στη δημοτική βιβλιοθήκη της Νέας Μηχανιώνας, για να μην κλείσει από έλλειψη προσωπικού, έρχεται τώρα το ΔΗΠΠΑΚΥΘ του δήμου Θερμαϊκού και τον καλεί, όπως και άλλους παρόμοιους εθελοντές και ζητά να υπογράψουν … «ιδιωτικό συμφωνητικό» όπου αναφέρεται ότι… «η βιβλιοθήκη διατηρεί το δικαίωμα να διακόψει ανά πάσα στιγμή(!) την εθελοντική εργασία»!.

Το πλήρες κείμενο της επιστολής του κ. Κων. Χαραλαμπίδη έχει ως εξής:

Ανοιχτή επιστολή

προς

τον Δήμο Θερμαϊκού και τους υπεύθυνους του Τμήματος Πολιτισμού (ΔΗ.Π.Π.Α.Κ.Υ.Θ.)

και κάθε ενδιαφερόμενο, φορέα, νομικό ή φυσικό πρόσωπο

Τον περασμένο Μάρτιο, ανταποκρίθηκα στο κάλεσμα αφίσας της βιβλιοθήκης Νέας Μηχανιώνας, η οποία καλούσε εθελοντές να «πλαισιώσουν τα καλοκαιρινά προγράμματα δράσεων για την προώθηση της φιλαναγνωσίας στα παιδιά». Αντί αυτού, κατά την πρώτη μου επαφή, μου προτάθηκε να συνδράμω στην προσπάθεια συνέχισης της λειτουργίας της δανειστικής βιβλιοθήκης με συγκεκριμένο πρόγραμμα, με την αιτιολογία ότι υπήρχε έλλειψη προσωπικού, που έθετε σε κίνδυνο το πρόγραμμα λειτουργίας και την εξυπηρέτηση των χρηστών.

Παρά τις όποιες επιφυλάξεις μου τόσο σχετικά με το πραγματικό νόημα του εθελοντισμού, όσο και με το γεγονός ότι με τον τρόπο αυτό, μια προβλεπόμενη θέση εργαζομένου θα παρέμενε κενή, δέχτηκα να συμμετάσχω στην αντίστοιχη ομάδα εθελοντών, θεωρώντας, καλόπιστα, ότι επρόκειτο για λύση τελείως προσωρινή, μέχρι να βρεθεί τρόπος να ομαλοποιηθεί η κατάσταση και μέχρι η νέα εκλεγμένη διοίκηση του Δήμου να επιληφθεί και να δώσει μόνιμη λύση στο πρόβλημα.

Μετά όμως από ένα μήνα λειτουργίας της βιβλιοθήκης με βάση το παραπάνω πλαίσιο, όχι μόνο δεν έχει φανεί κάποια κίνηση αποκατάστασης της ομαλότητας, αλλά αντίθετα μου ζητήθηκε μαζί με τους υπόλοιπους εθελοντές της ομάδας, να υπογράψω ως ...αντισυμβαλλόμενος(!) ένα «ιδιωτικό συμφωνητικό», σύμφωνα με το οποίο, ούτε λίγο ούτε πολύ:

Περιγράφεται ένα συγκεκριμένο πλαίσιο καθηκόντων τα οποία «αναλαμβάνω» να φέρω σε πέρας σε τακτά επαναλαμβανόμενα χρονικά διαστήματα.

Ορίζεται «κατηγορηματικά» ότι η ανάληψη αυτών των καθηκόντων συνιστά εθελοντική(!) και όχι εξαρτημένη εργασία, χωρίς δικαιώματα αμοιβής, ασφάλισης και περίθαλψης...

Τρίτον, ότι  «η βιβλιοθήκη διατηρεί το δικαίωμα να διακόψει ανά πάσα στιγμή(!) την εθελοντική εργασία»!...

Για τα παραπάνω, θα ήθελα συνοπτικά να κάνω μερικά σχόλια:

1) Το κείμενο που μου ζητείται να υπογράψω, είναι βαθύτατα προσβλητικό για μένα και τους υπόλοιπους εθελοντές... Μέχρι τώρα γνώριζα ότι στους εθελοντές απονέμονται αναγνώριση και ευχαριστίες και όχι «ιδιωτικά συμφωνητικά» που τους μετατρέπουν σε «αντισυμβαλλόμενους».

2) Το πλαίσιο «εργασιών» που περιγράφεται στο περίφημο «συμφωνητικό», σε συνδυασμό μάλιστα με το γεγονός ότι δεν αναφέρεται η χρονική διάρκειά του, συνιστά αναμφισβήτητα «εξαρτημένη εργασία» και η σχέση των εμπλεκόμενων ρυθμίζεται από το αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο. Με την έννοια αυτή, η δεύτερη παράγραφος είναι αστήρικτη και έχει μοναδικό στόχο τον εγκλωβισμό του υπογράφοντος σε μια λογική απεμπόλησης νομικά κατοχυρωμένων δικαιωμάτων του.

3) Η εσπευσμένη αυτή κίνηση των εμπνευστών και συντακτών αυτού του κειμένου, και μάλιστα με ημερομηνία την 2α Ιουνίου 2014 (ημερομηνία που έληξε η σύμβαση του προηγούμενου εργαζόμενου),  αποκαλύπτει ότι:

Πρώτο, δεν υπάρχει καμιά πρόθεση και κανένας σχεδιασμός για πρόσληψη έμμισθου εργαζομένου στη βιβλιοθήκη στο άμεσο μέλλον. Δεύτερο, ότι γίνεται προσπάθεια εκμετάλλευσης των εθελοντών, ώστε αυτοί να εργάζονται άμισθοι και ανασφάλιστοι, καλύπτοντας πάγιες ανάγκες, έχοντας μάλιστα «συναινέσει» σε αυτό με την υπογραφή τους. Και τρίτο, κατ’ επέκταση των πιο πάνω, επιχειρεί να επιβάλει νέες μορφές ασύδοτης εκμετάλλευσης, οι οποίες φυσικά, αν γίνουν αποδεκτές, θα επιδεινώσουν γενικότερα το κλίμα εργασιακού μεσαίωνα που τείνει να κυριαρχήσει μέσα από επίσημες κυβερνητικές και άλλες πολιτικές.

Ο κατήφορος δεν έχει σταματημό. Από τις οργανικές θέσεις στους συμβασιούχους οκταμηνίτες, στους πενταμηνίτες και τώρα στους άμισθους εθελοντές! Αλήθεια πού θα φτάσουμε; Μήπως πρόκειται να δούμε στο δήμο και «εθελοντές» οδοκαθαριστές ή τεχνικούς; Να σημειωθεί εδώ ότι από τους τέσσερις της ομάδας εθελοντών της βιβλιοθήκης Μηχανιώνας, οι δύο είναι πρώην εργαζόμενοι με συμβάσεις πεντάμηνης απασχόλησης που έληξαν πρόσφατα και, αντί να ανανεωθούν, τους σπρώχνουν κάποιοι στην άμισθη εργασία... Μήπως οι συγκεκριμένοι, άνεργοι σήμερα, οικογενειάρχες θα πρέπει να νιώθουν ευγνωμοσύνη που τους επιτρέπεται να εργάζονται;

4) Υποχρέωση της δημοτικής αρχής είναι να προσφέρει μέσω των οργανισμών που εποπτεύει, σωστές υπηρεσίες στους δημότες της. Στην περίπτωση της βιβλιοθήκης Μηχανιώνας, υποχρέωση της είναι η άμεση πρόσληψη εργαζομένων, ώστε να εξασφαλίσει την εύρυθμη λειτουργία της, σύμφωνα με τις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις... Και όχι να κρύβεται πίσω από «την ενεργοποίηση προγραμμάτων εθελοντισμού» που θα καταλήγουν σε παρόμοιου τύπου «ιδιωτικά συμφωνητικά»... εξανδραποδισμού και προσβολής της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Επίσης υποχρέωση της δημοτικής αρχής είναι να κινητοποιεί τους δημότες της σε δράσεις διεκδίκησης από την κεντρική εξουσία αυτών που της αναλογούν για την κάλυψη των κάθε είδους αναγκών τους... Και όχι να συμμετέχει ενεργά σε προγράμματα συνδιαχείρισης της κρίσης που μεταφέρουν τα βάρη και τις υποχρεώσεις αποκλειστικά στους πολίτες. Ούτε να αναπαράγει αντιλαϊκές και αντεργατικές πολιτικές σε βάρος των εργαζομένων και να δημιουργεί αυταπάτες ότι όλα μπορούν να διορθωθούν, αρκεί κάποιοι να φορτωθούν το όποιο κόστος.

4) Σε ό, τι με αφορά, αρνούμαι να υπογράψω ένα τέτοιο κείμενο που δεν έχει καμιά σχέση με εθελοντισμό, αφαιρεί κανονικές θέσεις εργασίας και προωθεί νέες χειρότερες μορφές εργασιακού μεσαίωνα. Θα παραμείνω να προσφέρω τις υπηρεσίες μου περιμένοντας την αποκατάσταση αυτής της ανώμαλης κατάστασης για να επανακαθορίσω τη στάση μου. Θέλω δε να πληροφορήσω τους εμπνευστές και συντάκτες του εν λόγω κειμένου, ότι σαν εθελοντής, διατηρώ αποκλειστικά το δικαίωμα να διακόψω την παροχή των υπηρεσιών μου, όποτε εγώ το κρίνω σκόπιμο... Ένα δικαίωμα που δεν το εκχωρώ σε κανέναν, «συναινόντας» μάλιστα με την υπογραφή μου.

5) Κλείνοντας, θέλω να σημειώσω ότι η τοποθέτησή μου στο θέμα, δεν περιέχει προσωπικές αιχμές κατά εμπλεκόμενων προσώπων, είτε τους γνωρίζω, είτε όχι. Πολύ περισσότερο, θα ήθελα να δώσω έμφαση στην εξαίρετη δουλειά της υπεύθυνης της βιβλιοθήκης, η οποία αγωνίζεται με αυτοθυσία και προσωπικό κόστος να ανταπεξέλθει στις τεράστιες δυσκολίες κατά την εκπλήρωση των καθηκόντων της. Και σίγουρα αποτελεί υποχρέωση των προϊσταμένων της να συνδράμουν στην προσπάθειά της αυτή, πάντα μέσα από νόμιμες διαδικασίες.

Η φιλότιμη προσπάθεια κάποιων να διατηρηθεί η βιβλιοθήκη ανοιχτή και να προσφέρει πολιτισμό στους δημότες, σε βάρος όμως των εργαζομένων σε αυτήν και σε βάρος των εθελοντών, δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι και όργανο προβολής συγκεκριμένων προσώπων, «ιδρυμάτων» ή συμφερόντων, εντός ή εκτός των ορίων του Δήμου Θερμαϊκού.

Νέα Μηχανιώνα, 8 Ιουλίου 2014

Κωνσταντίνος Χαραλαμπίδης